Зерде • 04 Мамыр, 2024

Түркі әлемінің мақтанышы: Мақтымқұлы мен Абай поэзиясындағы үндестік

Түркі халықтарының әдебиеті мен мәдениетінің өзегі бір, тамы­ры терең. Тереңіне бойлаған сайын толассыз жауһарға тап бола бересіз. Бұлай болуы да заңдылық. Түркі халықтарындағы үндес­тіктің бір көрінісі қазақ пен түрікмен әдебиетінде жатыр.

Зерде • 03 Мамыр, 2024

Қызылқұмнан шыққан қаһарман

Сексен жылға жуық уақыт өтсе де сұрапыл соғыста қаһармандық танытқан жауынгерлердің ерлігі туралы естеліктер тарих парақтарына әлі де қосылып жатыр. Оның ішінде соғыстың алдыңғы шебінде жүріп, жеңіске жету жолында лайықты үлес қосқандар жайында тың деректер де бар. Кейінгі бірер жылдың өзінде бұрын беймәлім болып келген батырларымызды түгендеп, өшпес ерлігін ұрпаққа жеткіздік. Мәселен, осы уақытқа дейін Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылып, ала алмай қалған 133 адамның есімі жинаққа енгізілді. Бұл бағыттағы жұмыс жалғаса беру керек екенін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Атырауда өткен Ұлттық құрылтай жиынында да айтты.

Зерде • 25 Сәуір, 2024

Әмір Темір және Алтыншоқы

Қазақстан тарихын насихаттауды мақсат тұтқан Qalam дәрісханасы жобасының аясында Шымкентте елімізге белгілі тарихшы, археолог Эмма Усманова «Әмір Темір және Алтыншоқы төбесінің сыры» тақырыбында көпшілікке арнап дәріс оқыды.

Зерде • 23 Сәуір, 2024

Алаш әліппесі шыңдаған

Күні кеше Астана төрінде қазақ пен қырғыз ұлты зиялыларының, атап айтсақ, мәдени-ғылыми сала тұлғаларының, қайраткер ақсақалдарының кездесуі өтті. Жиынды еліміздің Мемлекеттік кеңесшісі Ерлан Қарин жүргізіп отырды. Қырғыз тарапының сөз тізгінін осы елдің Мемлекеттік хатшысы Сүйінбек Қасмамбетов ұстады. Ағайын екі ұлттың елеулі тұлғалары ойын ортаға салып, рухани байланыстың жаңа кезеңіне қатысты жөн-жобасын ұсынды. ЭКСПО-орталығының екінші қапталында қазақ-қырғыз жастарының алқалы жиыны өтіп жатты.

Зерде • 20 Сәуір, 2024

Қасіретті күндердің дерек-дәлелі

Өткен жылдың күзінде Қырғызстан ғалымдары – Д.Ш. Қызаева, З.К.Құр­ма­­нов, А.Ж.Абдрахманов «Қазақстандағы ашаршылық: Қырғыз­стан­дағы қазақ босқындары. 1932-1933 жж. (Ашаршылық в Казахстане: казах­ские беженцы в Кыргызстане. 1932-1933 гг.)» Қазақстандағы қайғылы аштық­тың 90 жылдығына арналған құжаттар мен материалдар жинағын жария­лады. Жинақта нақты құжаттар негізінде 1932-1933 жылдардағы аштық салдарынан туған жерлерінен босқан қазақтардың ауыр тағдыры, оларға Жүсіп Абдрахманов басшылық еткен көрші Қырғызстан тарапынан қандай көмек көрсетілгендігі баяндалады.

Зерде • 19 Сәуір, 2024

Әл-Фараби мұрасы байыпталды

Әл-Фараби атындағы Қа­зақ­ ұлт­­тық уни­вер­ситетінің 90 жыл­ды­ғы аясында ІІІ халық­ара­лық Фараби форумы өтті.­

Зерде • 11 Сәуір, 2024

Асланбек ҚАНСАРБАЕВ: Тарих – ұрпақты тәрбиелейтін дәйекті құрал

Ұрпақтың білім көкжиегін кеңейтіп, таным-түйсігін қалыптастыруда, ұлттық құндылықты дәріптеу мен тарихымызды танытуда әлеуметтік желінің де алар орны зор. Бізде «әлеуметтік желіде хайп қуғандар жиі отырады» деген түсінік қалыптасқан. Бірақ шындығын айту керек, мұндағы қалың жұрттың арасында халқымыздың өткеніне, ғылым мен білімге қызығатын оқырман көп. Мәселен, тарихшы Асланбек Қансарбаевтың Youtube арнасына жазылған 200 мыңға жуық жазылушы тың деректі талқылап, ұсыныс-пікірін білдіруден жалыққан емес. Жақында «АК-79» деген атаумен белгілі арна авторымен сұхбаттасудың сәті түскен еді.

Зерде • 03 Сәуір, 2024

Мақтымқұлы – Түрікменнің төлқұжаты

Түрікменнің әйгілі ақыны Кеминенің: «Мақ­тымқұлы ақындық аймақтың ас­ты­­ғын түгел орып кетті, біз содан қал­ған бірді-екілі масақты терушілер ға­намыз», деген сөздерінен-ақ ақынға де­ген сүйіс­пеншілігін, оның талантына де­ген ерекше ілтипат – ықыласты айқын аңға­руға болады.

Зерде • 03 Сәуір, 2024

Жошы ұлысы, Абай һәм қазіргі заман

Данышпан Абай талаптыға кез болғанда ғана атаның сөзі ынталы жүрекке жететінін, дегенмен көп жағдайда «ойлағаны айт пен той» айтушы мен тыңдаушының «көбі надан», «ұйқылы-ояу бойкүйез» келетінін, сөйтіп, «қайран сөздің қор» болатынын айтып кеткен-ді. Абай атамыз «жақсысы мен жаманы бірдей» (Қадыр) қара бұқараның психологиясына (орысша «психология толпы»; өкілдері Карл Юнг, Гюстав Лебон, Зигмунд Фрейд), Аймауытұлынша айтсақ «жан жүйесіне» терең бойлағандықтан, Отыз алтыншы сөзінде «Сократқа у ішкізген, Иоанна Аркті отқа өртеген, Ғайсаны дарға асқан, пайғамбарымызды түйенің жемтігіне көмген кім? Ол – көп, ендеше көпте ақыл жоқ. Ебін тап та, жөнге сал» дейді.