Мүгедектер арбасына таңылғалы он жылдан астам уақыт өткен Рамазан Мұқатаев жайдары қарсы алды. Әлгі көңілдегі күдік әп-сәтте тарқап кеткен. Бұрыннан етене жақын адамдай амандық-саулықтан соң қауқылдасып қалдық. Ақжарқын, кішіпейіл, жайдары жан екен. Әуелгі тақырып қазіргі кәсібіне ауған.
– Бұрын тігін машиналарын жөндеу біртүрлі қызық болып көрінетін. Бір-біріне ұқсамайтын түрлі машиналардың құрылысын, қаптаған ұсақ тетіктерінің қызметін ұғу, қисынын түсіну көңілімді баурап тұратын. Сырын ұққым келген. Ол тұста әуесқойлық еді, – дейді шебер, – тігін машинасының сан түрі бар ғой. Аяқпен, қолмен жүргізетін, көбіне электр қуатымен жүргізілетін машиналар. Негізінен, Ресейдің Тобыл қаласындағы зауыттан шыққан. Кейін қытайдың машинасы көбейді. Қазір бір оңды жері – әлеуметтік желінің көмегі зор. Бірінші рет кездесіп тұрған түрлерін содан қарап аламыз. Ең алдымен ақауын табу керек. Одан кейінгісі оңай. Қосалқы бөлшектерді тапсырыс арқылы алдырамыз.
Солтүстік Қазақстан облысының Айыртау ауданына қарасты Елецкий елді мекенінде туып-өскен Рамазан орта мектепті бітіргеннен кейін Целиноград қаласындағы инженерлік-құрылыс институтын бітірген. Елецкий негізінен тыңгерлердің мекені. Жергілікті ұлт өкілдері саусақпен санарлық. Бірақ кейіпкеріміз ана тілін көркемдеп, кестелеп сөйлейді екен. Жетістігінің жайын сұрағанбыз,
– Әжемнің бауырында өстім, – дейді шебер, – еңбекқор жан еді. Қолынан келмейтіні жоқ. Бәлкім, бойымдағы еңбекке деген құштарлықты, ұлтымыздың ғажайып салт-дәстүрінің жұқанасы сол кісіден жұққан-ау деп топшылаймын. Ертеректе тұңғыш перзентті әке-шешесінің қолынан алып, атасы мен әжесі бауырына салды ғой. Сол дұрыс еді.
– Ескі жараның аузын тырнады демеңіз, денсаулығыңызға зиян келген оқиға Астанадағы құрылыста жұмыс істеп жүрген кезіңізде болды ма? – деп сарымайдан қыл суырғандай жанына тигізбей сұрадық.
Жаңа ғана жаз гүліндей жайнап отырған қабаққа болар-болмас кірбің түсті. Көкірегі қарс айрылардай терең күрсінген.
Мана алғаш сөз сабақтаған кезде тігін машиналарын жөндеу жасөспірім кезінен бері қызығып істейтін, аңсары ауып тұратын, әуесқойлығы басым шаруам еді деген болатын. Кейін арбаға таңылған соң кәдімгідей кәсіпке айналған.
– Тұтынушыларыңыз көп емес шығар. Келін-кепшік ине сабақтауды ұмытқалы қашан? Зәуде бір киім қысқарту қажет болса, орталықта тігін цехтары самсап тұр ғой. Солардың қызметіне жүгінеміз, – дедік біз тігіншілік жайлы бастауыш білімімізді негізге алып.
Тіршілік үшін тірнектеп, тырбанып жүрген жанның табысын сұрау әбестеу еді. Тек манағы біз қызыққан үйді әуелі жалдап тұрып, кейін сатып алғанын естігенде, көңіл тоғайып қалды.
Үйдің сырты қандай әсем болса, іші де құрқылтайдың ұясындай жып-жылы екен. Бұрын да ыдыс-аяқ сылдырламаған, ал қол арбаға таңылғаннан бері ынтымақ-бірлік тіпті арта түскендей. Көзінің ағы мен қарасындай екі қызы желкілдеп өсіп келеді.
Рамазанның бір ойы тіпті қызық екен. Тігін машинасының құжынаған тетіктерін қоғам мүшелеріне ұқсатады. Айталық, тігін машинасының бар тетігі мүлтіксіз жұмыс істеп тұрса, жіп те үзілмейді, тігіс те түзу түседі. Қоғам да солай, оның әр мүшесі қалтқысыз қызмет еткенде ғана біртұтас жасампаз әлемге айналады. Белден келетін бейнетті кешіп жүрсе де, жастардың тәрбиесіне өз үлесін қосып жатыр екен. Облыс орталығындағы үстел теннисімен айналысатын мүмкіндігі шектеулі жандардың жаттықтырушысы. Айтуына қарағанда, басым көпшілігі жастар. Облыстық құрама команданың мүшелері. Еңбек ету, спортпен айналысу тағдыр тәлкегіне ұшыраған адамдардың көкірегіндегі өмірге деген құштарлықты арттыра түспек. Ал шебер болса, олардың бойындағы жасу, қамығу тәрізді кейбір ақауларды түзетіп, түзу жолға салмақ.
Көкірегінде көп арман бүр жарып отырған қайсар жігіттің үйінен әрі таңырқап, әрі разы болып аттандық. Жігіттік мінезіне, ерге тән ерлік қимылына!
