Таным • 15 Ақпан, 2025
Ғалам ғажаптары: «Балық жауған»
Аспаннан балық жауған десе, сірә сенбессіз. Бірақ бұл – табиғаттың тағы бір ғажабы. Гондурастың Йоро қаласында жыл сайын «балық жауыны» болады.
Digital • 14 Ақпан, 2025
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, өкпе қатерлі ісігінен жыл сайын 1,8 миллион адам көз жұмады. Ал оның 64%-ы кеш анықталады. Отандық «Cortex AI» стартапы осы мәселені шешуге бағытталған. Жасанды интеллект негізінде жұмыс істейтін жүйе рентген суреттерін 3 минут ішінде талдап, қатерлі ісік белгілерін 94,1% дәлдікпен анықтайды.
Қоғам • 14 Ақпан, 2025
Интернет алаяқтан қалай сақтанамыз?
Киберқауіпсіздік – бүгінгі заманның өзекті мәселесінің бірі. Цифрлық технологиялар дамыған сайын алаяқтардың да әдістері түрленіп шыға келеді. Қазір интернет алаяқтарының құрбаны болған адамдар туралы жиі еститін болдық. Бірі банк картасындағы ақшасынан айырылса, енді бірі әлеуметтік желідегі парақшасын жоғалтады. Кейбірі жеке мәліметтері таралып кетіп, опық жейді. Мұның басты себебі – адамдардың цифрлық қауіпсіздікке бейжай қарауы.
Таным • 14 Ақпан, 2025
Кейде түсімізде бір көрініс қайта-қайта қайталана береді. Ұшып бара жатқанымызды немесе студенттік жылдар артта қалса да, дайындалмаған емтиханға кіріп, қаламымызды таба алмай қипалақтап тұрғанымызды көре береміз. Кейбір түс бізді өткенге сүйрейді, таныс көшелермен жетектеп, әлдебір орындарға апарады. Бұл жай ғана елес емес – мұндай құбылыс қайталанатын түс деп аталады. Ғалымдардың зерттеулеріне сүйенсек, адамдардың 75 пайызы өмірінде кем дегенде бір рет осындай түс көрген. Мұның сыры неде?
Мәселе • 13 Ақпан, 2025
Жас мұғалімдер неге қысымға ұшырайды?
Мектептегі оқушылар арасындағы буллинг туралы жиі естиміз. Оған жол бермеудің амалдары да айтылып жүр. Алайда білім ұясында тек оқушылардың ортасында ғана емес, мұғалімдердің де арасында буллинг бар. Әсіресе жас мамандарға деген құрмет төмен.
Талбесік • 13 Ақпан, 2025
Қар – табиғаттың ең сиқырлы сыйы секілді. Қар жауған кезде әлем мүлде басқа кейіпке енеді. Дыбыс бәсеңдеп, аспан мен жер арасындағы шекара жойылып, жан-жағымыз ақ көрпеге оранады. Бір сәтке бәрі тоқтап қалғандай сезіледі. Осы бір жапалақтап жауған қарға тамсанып тұрған сәтте күнделікті қарбалас тіршіліктің ырғағы бәсеңси қалады. Көңілде бала қуаныш пайда болады. Бірақ бұл қуаныштың астарында қандай құпия жатыр? Неге қар бізді ерекше әсерге бөлейді?
Таным • 08 Ақпан, 2025
Ғалам ғажаптары: Тыныштық бөлмесі
АҚШ-та «абсолютті тыныштық бөлмесі» бар. Мұндағы шу деңгейі – -9 дБ. Бұл тіпті адамның құлағы ести алмайтын, табиғатта кездеспейтін абсолютті тыныштық.
Таным • 08 Ақпан, 2025
Ғалам ғажаптары: Қайта туған ғалым
1903 жылы Нью-Йорктегі зертханада болған жарылыста Роберт Вуд есімді ғалым қайтыс болады. Бірақ таңғаларлығы – ол санаулы минуттан кейін қайта есін жияды.
Таным • 08 Ақпан, 2025
Ғалам ғажаптары: Миллиондарды құтқарған
Кішкентай бала бір қауіптен аман қалғанда «періштесі қақты» деп жатады. Ал Джеймс Харрисон 2 миллионнан астам нәрестенің өмірін құтқарып қалған.
Таным • 07 Ақпан, 2025
Ғалам ғажаптары: Гипертимезия – ерекше қабілет
Бір сәтке өміріңіздің әр күнін, әр сәтін, тіпті ауа райына дейін дәл есіңізде сақтай алатыныңызды елестетіңізші. Бұл – гипертимезия деп аталатын ерекше қабілет.
