Пікір • 21 Қаңтар, 2025
Спартандықтардың тапқырлығы ретінде жиі айтылатын мына бір сөзді есіме алған сайын бізге әр мәселені өзгеше ойлау мен түйіндеудің ауадай керек екенін түсінемін. Аталған аңыздың ұзын-ырғасы мынадай. Бірде Македония патшасы ІІ Филипп грек қаласының тұрғындарына былай деп хат жазады: «Тез арада маған бірден бағыныңдар. Егер әскерім сендердің жерлеріңе басып кірсе, барлық егін, бау-бақшаларыңды құртады, ұлдарыңды құл, қыздарыңды күң етуге де дайынбыз», дейді. Спартандықтар оған бір ауыз сөзбен жауап қайтарады: «Егер...».
Білім • 21 Қаңтар, 2025
Ұлт ардақтысы Міржақып Дулатұлының тура осыдан жүз жыл бұрын жарық көрген математика оқулығы көркем тілмен ұғынықты жазылған. Оған дәлел – аталған оқулықтағы кейбір мысалдар.
Таным • 17 Қаңтар, 2025
Жоғалған рух. Қазақ қалай аман қалды?
1934 жылы Ныю-Йорк қаласында жарық көрген «Біздің қарапайым замандастарымыз» атты зерттеу еңбегін қолға алғанымда, тосырқап қалғаным рас. Өйткені АҚШ-тың Йелл университетінің антропологі Джордж Мердок бұл кітабында тасмандықтар, Жапонияның солтүстігіндегі айнустар, Мексикадағы ацтектер, Перудегі инкастар, Угандадағы гандалар, Полиярдағы эскимостар сияқты тарих сахнасынан жойылып бара жатқан халықтардың тарихы мен мәдениеті, қоғамдық дәстүрі туралы сөз қозғайды. Ал осылардың қатарына неге екенін қайдам Орталық Азиядан тек қазақты қосады. АҚШ ғалымы бұл зерттеуі арқылы не айтпақ? Нені меңземек деген сансыз ойдың жетегімен оның кітабын оқып шықтым.
Ең қысқа әңгіме • 15 Қаңтар, 2025
Ол тұста біздің ауылдағы ұйғыр балалар тек қазақ мектебінде білім алатын. Сол себепті Шөкірат, Ділмұрат, Гүлниса деген ұйғыр балалары бізбен бірге оқыды. 7-сыныпқа шыққан жылы қазақ әдебиеті пәнінің мұғалімі әр оқушыға қатаң талап қойды. Кезекті сабақ тақырыбы – Мұқағали Мақатаевтың «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы. Күркіреген дауысымен жарты сағат бойы аталған шығарманы бізге оқып берген мұғалім «үй жұмысы ретінде осы поэманы жаттап келіңдер» демесі бар ма? Ал, кеп жаттайық. Сенбі-жексенбі соны жаттаумен болдық. Дүйсенбіге дейін мен небәрі 10-12 шумағын зорға жаттадым.
Тәрбие • 14 Қаңтар, 2025
Әке жұмыста. Баланы кім тәрбиелейді?
Әлдебір данышпан «Балаңды тәрбиелеме, алдымен өзіңді тәрбиеле» деп айтқан екен. Бұл қазіргі қоғамды да ойландырады. Кейде орынды айтылған бір сөз атқан оқтан да ауыр тиетіні рас. Тәрбиені жалпылама деп қарастырсақ, оның ішіндегі әке тәрбиесі үлкен маңызға ие. Бұрнағы қазақтың «кімнің баласысың?» дегенінде де өзгеше мән жатқандай. Бұдан «Кімнен тәрбие алып жатырсың?» деген сүбелі сөздің мәйегін аңғарамыз.
Басылым • 07 Қаңтар, 2025
«Әлем халықтарының ертегілері» атты антология 1961 жылы Нью-Йорктегі Putnam’s Sons баспасынан ағылшын тілінде жарық көрген. Бұл антологияға қазақ ертегісі ретінде «Алдар көсенің сиқырлы тоны» енген.
Ғылым • 01 Қаңтар, 2025
Отандық жас ғалымдардың қол жеткізген жетістіктері ғылымның дамуына айтарлықтай үлес қосып отыр. Біз бүгін жақында биология ғылымының профессоры атанған жас ғалым Әлібек Ыдырыс туралы айтсақ дейміз.
Мирас • 01 Қаңтар, 2025
Уэслиан университеті және Абай әндері
Иісі қазаққа екі бірдей тұлғаны, яғни аға сұлтан Құнанбай мен оның зерделі ұлы Абайды сыйлаған Зере әжеміздің ойының қаншама ұшқыр, пейілінің қандай кең екенін сөзбен жеткізу мүмкін емес те шығар. Бірақ оның арманы мен үміті толығымен орындалды десек қателеспеспіз. Ал ұлына ырымдап пайғамбар есімін қойған Құнанбайдың есімі бұл күнде Абаймен бірге аталып, дүниенің төрт бұрышына жетті. Бұл да әке жауапкершілігінің, беделінің бодауынан туған риясыз үміт белгісі болмақ.
Әдебиет • 18 Желтоқсан, 2024
Әдебиет біздің өмірімізге араласқалы бері тек рухани азық қана емес, қоғамды түзеудің де қуатты құралы болып келді. Әрине, ойдың қаруы деген дұрыс шығар. Әлемге аты шыққан қаламгерлер қаламын қару етіп, қоғамға, айналасына ой тастауды басты мақсат етті. Сол үшін де олардың кейбірі ізгіліктің елшісі, жақсылықтың жаршысы бола алды. Бүгін сол туралы сөйлемекпіз.
Білім • 11 Желтоқсан, 2024
Оқушылар шешендік өнерден сайысты
Жақында мектеп оқушылары арасында алғаш рет Қазақ би-шешендерінің даналық сөздерін мәнерлеп оқу және оны ағылшын тілінде айту бойынша мазмұнды байқау өтті. Оған Абай атындағы республикалық мамандандырылған мектеп-интернатынан 5 оқушы және желілік Абай мектептеріне қарасты Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан, Қызылорда облыстары мен Шымкент қаласынан 4 оқушы қатысты.
