Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
959 материал табылды

Тарих • 29 Қараша, 2023

Араб-парсы деректерін­­дегі қазақ тарихы

Мәдениет және ақпарат министрлігі Қолжазбалар және сирек кітаптар ұлттық орта­лығында қазақ тарихына қатысты Иран Ислам Республикасынан әкелінген ма­ңызды құжаттар таныстырылымы ұйымдастырылып, аталған іс-шара аясында «Қазақ тарихы парсы және араб деректері негізінде» атты ғылыми-танымдық жиын өтті.

Пікір • 27 Қараша, 2023

Тектілік туралы

Жуықта көптен таныс әрі үнемі жақын жүретін ауылдасым жолықты. Әдеттегідей амандық-саулықтан кейін тұңғыш қызын ұзатқанын көтеріңкі көңіл күймен жеткізді. Біз де қарап қалмай «барған жерінде бағы ашылсын!» дедік. Рахметтен кейін танысым: «Құдаларым текті тұқымнан», деді. Ойланып қалдым. Күдігімді сейілтейін дегендей ауылдасым: «Құдамның әкесі өнер қайраткері екен, ал қайын атасы – халық әртісі», деді. Аттарын айтты. Шынында аса танымал тұлғалар, бірақ... «Құдаңыз қазақша біле ме?» деп сұрадым. Ол басын шайқады.

Тұлға • 26 Қараша, 2023

Саңлақ Саян

Көгалдағы хоккейден жастар және ересектер арасында КСРО-ның 10 дүркін чемпионы, КСРО спартакиадасы мен кубогі және Еуропа чемпиондар кубогінің иегері, аталған спорт түрінен 1977 жылдан бастап, өзі спорттан қол үзген 1982 жылға дейін бес жыл КСРО құрамасының капитаны болған марқұм Саян Шаймерденов (1953-2002) тірі болса, мерейлі 70 жасқа толар еді.Бұл тұлғаны қазақ спортының жарық жұлдызы десек жарасады. Әттең, өмірден ерте озды. Абай атамыз айтқандай, «жарқ етті де, жоқ болды». Бірақ артына құйрықты жұлдыздай өшпес із тастап кетті. Оның ойын өрнегі мен шеберлігі жайлы атақты бапкер Эдуард Айрих 70-жылдардың аяғында «Ленинская смена» газетінің тілшісіне берген сұхбатында: «Саян дара туған талант, ғажайып хоккейші, ол алаңда болмаса, команданың ойыны қиыспайды. Шабуылдың бәрі сүреңсіз көрінеді. Ал Саян алаңға шықса, жұдырықтай допты өзіне магнитше тартады. Команданың орталық шабуылы осы жігітке сеніп тапсырылған...» депті.

Жәдігер • 21 Қараша, 2023

Үржар ханшайымы

Ғылыми ортада «Үржар ханшайымы» деген атымен белгілі археологиялық құнды қазынамыз осыдан жиырма жыл бұрын Абай облысы Үржар ауданы аумағын көктей өтетін Таскескен – Бақты тасжолын жөндеу кезінде кез­дейсоқ табылған еді. Яғни жаңалықтың ашылуын кездейсоқ жағдайда туындаған оқиғаның жемісі деуге болады.

Руханият • 21 Қараша, 2023

Сұхбат сұңғыласы

Мың тоғыз жүз тоқсан алтыншы жылдың мамыражай жазы болатын. Ол кезде әлеуметтік желі деген атымен жоқ. Бар қазақ республикалық бірнеше басылымның бетіне қараймыз. Және қай газетте қандай тілші еңбек етіп жатқанын, оның қалам сілтесі қалай екенін назардан тыс қалдырмаймыз. Осы жылдары қазақ баспасөзінің қасқа нары – Марат Қабанбаев еді. Өз басым бұл қаламгердің жазған-сызғанын қалдырмай оқушы едім.

Қазақстан • 13 Қараша, 2023

Қазақша мәзіріңіз қалай?

Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министр­лігі Тіл саясаты комитеті Ш.Шаях­метов атындағы «Тіл-қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығы дәстүрлі «Қазақша мәзір» республикалық конкурсын ұйымдастырды.

Руханият • 13 Қараша, 2023

Қу басты таныған сыншы

Қазақтың ежелгі генетикалық жадысынан орын алған ұлттық қасиеттерінің бірі һәм бірегейі ат сыншылығы. Бұл туралы ел ішінде небір аңыз-әңгімелер жетерлік. Атап айтсақ, соның бірі – ХVII ғасырда өмір сүрген атақты Толыбай сыншы. Бұл кісінің сыншылығы хақында ғұлама атамыз Мәшһүр Жүсіп және жазушы Сәуірбек Бақбергеновтің жазбаларында кездеседі.

Кино • 12 Қараша, 2023

Түрік фильмдерінің аптасы

Алдағы 13-18 қараша күндері Түркия Республикасы Мәдениет және туризм министрлігі Кинематография бас­қармасының қолдауымен Түркия Республикасының 100 жылдығына орай Юнус Эмре атындағы түрік мәде­ниет орталығының мұрындық болуымен елорда төрінде «Астанада түрік фильмдері аптасы» өтеді.

Пікір • 09 Қараша, 2023

Қайырымды қонақжайлық

Қазақ халқының өмір сүру салтында өте ертеден қалыптасқан аса бір құнды қасиеті – қонақжайлығы. Ұлтымыздың осы бір дәстүрі хақында этнограф-археолог, тарих ғылымдарының докторы Халел Арғынбаев «Қазақтың отбасылық дәстүрлері» атты ғылыми-танымдық монографиясында: «Қазақ отбасына тән ерекше абзал қасиеттерінің бірі – ежелден бері келе жатқан қонақжайлығы. Қазақ үшін қонақтың таныс болуы, теңдес болуы шарт емес, әрбір жолаушы-қонақ қонған үйіне «бөлінбеген еншім бар» деп қонақасысын талап етеді», деп жазыпты.

Тарих • 09 Қараша, 2023

Тұғырыл ханның ордасы

Орта ғасырда Орталық Азияда орын алған тарихи оқиғалар тізбегі күллі адамзаттың назарын әлі күнге өзіне аударумен келеді. Әсіресе ұлы қаған Шыңғыстың өмір тарихына қатысты мате­риалдарда керей, найман, қоңырат, меркіт, оңғыт (уақ), жалайыр тайпалары хақында дерек көп. Соның бірі – керей тайпасының билеушісі Тұғырыл хан туралы мәліметтер.