Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
959 материал табылды

Жәдігер • 27 Наурыз, 2024

Ғұн садағы

Адамзат тарихында көшпелі ғұндар дәуірі деген кезең бар. Бұл туралы 2010 жылы жарық көрген бес томдық «Қазақстан тарихы» атты еңбектің бірінші томының 245-бетінде: «Ғұндар – б.з.б. І мыңжылдықта қазіргі Моңғо­лияның оңтүстігі Ордастан Каспийге дейінгі Орта­лық Азияның ұлан-байтақ кеңістігін жайлаған тайпа­лық одақ» деген пайым айтылыпты.

Жәдігер • 26 Наурыз, 2024

Ұлу керней

Қазақтың түсінігінде ұлу деген – теңізде тіршілік ететін жұмсақ денелі омыртқасыз жәндік. Бас­қаша айтқанда, құрттың бір түрі. Адамдар оның сыпырылып қалған сауытын теңіз түбінен тереді. Қатты сауытты құлағыңызға тоссаңыз ерекше уіл естіледі. Ал үрлесеңіз керней дыбысы шығады.

Оқиға • 22 Наурыз, 2024

Қара бала

1998 жылдың көктемі. Бұрынғы облыс орталығы Ақмола республика астанасы атанып, абыр-сабыр болып жатқан кез. Жан-жақтан жиналған бір топ журналист «Астана ақшамы» шаңырағынан пана тапқан едік.

Таным • 22 Наурыз, 2024

Ұлт тарихындағы ұлу жылы

Күнтізбелік есеп бойынша Ұлу жылы күллі ғаламның қақпасын ашып кірді. Бұл жыл туралы халқымыздың ауызекі фольклорында: «Аяңдап бесінші жыл ұлу келер, Сыпайы көңіліңе жылу келер, Маусымда берекесін мол ғып беріп, Көңілді жабырқатпай түзу келер» дейтін бір шумақ бар. Осыған қарағанда, жаңа жыл – жарқын күндердің бастауы, жақсылық пен жайлылықтың бекем тұрағы, береке мен бірліктің тұнық бұлағы болар деген үміт мол.

Жәдігер • 14 Наурыз, 2024

Күйік ханның хаты

Күйік хан (Гүюг хан) – Шыңғыс қаған негізін қалаған көшпелі Моңғол империясының үшінші ұлы ханы һәм Өгедейдің тұңғыш ұлы. 1246–1248 жылдары тақ иесі атанған. Бұл тұлға туралы атақты саяхатшы, моңғол үстіртіне тұңғыш табаны тиген еуропалық әрі ханды көзімен көрген италиялық діндар Плано Карпини «Liber Tatarorum, Liber Tatarorum» («Татарлар туралы жазба») атты естелігінде: «Күйік орта бойлы, қулық-сұмдыққа жетілген, ақылы ұшқыр, тәкаппар адам» деп жазыпты.

Ұлттық спорт • 05 Наурыз, 2024

Көкпар және көкпар аты

Көкпар – көшпелілердің байырғы заманнан бері келе жатқан ғұрыптық-жауынгерлік ойын өнері. Аталмыш ойынның шығу төркіні жайлы зерттеушілер, «Қазіргі көкпар тарту әуелде әлеуметтік мәні бар әскери машықтың қажетінен туған. Түркі қағандығы кезінде «дербес жасақты» осындай жаттығудан өтіп, сыналған жауынгерлерден жасақтаған. Әскери машықтың бұл түрі бейбіт күндерде көкпар тарту ойынына ұласып отырған» дейді.

Жәдігер • 04 Наурыз, 2024

Ұлу бейнеленген саптыаяқ

Жуырда Ұланбатыр қаласына барған сапарымызда шаһардағы – кітапханаларды аралап, ондағы жаңадан баспа бетін көрген тың туындылармен таныстық. Соның бірі – Еуропадағы Парис Нантер уни­верситетінің оқытушысы, ғалым, орта­ғасыр­лық көшпелілер тарихының білгірі Мари Фа­вэру­дің өткен жылы моңғол тіліне аудары­лып жарық көрген «Алтын Орда» атты кітабы.

Жәдігер • 19 Ақпан, 2024

Құнды деректер таныстырылды

Қазақстан Республикасы Орталық мемлекеттік архивінің ұйымдастыруымен ұлт-азаттық күрестің символына айналған Кенесары Қасымұлының ісін жалғастырушы және оның тікелей ұрпағы Жапар сұлтанның өмірі мен іс-әрекетіне қатысты жинақталған «Жапар сұлтан: құжаттар мен материалдар» атты деректердің таныстырылымы өтті.

Зерде • 15 Ақпан, 2024

Жошы ұлысы және қыпшақтар

Моңғолдардың 1219–1224 жылдардағы Хорезм жорығының нәтижесінде Ертістен Жетісудың батысы, Сыр бойы, Үстірт, Әзербайжан, Грузия, бүкіл Қапқаз, қазақтың Сарыарқасы, Еділ, Дон, Дунай, Азаулы бойы, кейін, 1238–1240 жылдары бүкіл Русь жері Киевпен қоса, Болгарияға дейінгі алып аймақ Жошы ханның иелігіне өтіп, әлемде «Жошы ұлысы» дейтін үлкен империя пайда болды.

Пікір • 14 Ақпан, 2024

Білімнің кілті – тәрбие

Ұлы ойшыл, ғұлама әл-Фараби бабамыз «Тәрбиесіз берілген білім – адамзаттың қас жауы деген» екен. Осыған қарағанда, білімнің өзегі – тәрбие екені анық. Яғни күллі адам баласына ортақ жақсы қасиет­тер­ді жас буынның толық бойына сіңірмей тұрып, берген білім қураған ағаш сияқты ешқашан жеміс бермейді.