Экономика • 11 Маусым, 2024
Көлік саласын дамыту қай бағытта өрбиді?
Еліміз таяу арада тасымал жолдарын әртараптандырып, оңтүстік пен солтүстік, шығыс пен батыс арасын жалғап жататын ауқымды транзиттік хаб құрғысы келеді. Оған себеп те, негіз де көп. Сарапшылар да жақын жылдарда Еуразиядағы тасымал ағыны күрт көбейеді деп болжап отыр. Алда тұрған міндеттің ауқымдылығы сол – қазір қабылданатын тиімді логистикалық шешім келешектегі табыс пен қауіпсіздік кепілі болмақ.
Қаржы • 08 Маусым, 2024
Банктерге бұйыратын 500 млрд: Қай қаржы институты қатысады?
Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының (БЖЗҚ) 500 млрд теңге көлеміндегі қаражаты банк облигацияларын сатып алуға жұмсалады. Өз кезегінде қаржы институттары ол ақшаны бизнеске несие ретінде ұсынуға тиіс. Банктерге үш негізгі талап қойылады: «В» деңгейінен төмен емес несие рейтингінің болуы, меншік капиталының 60 млрд теңгеден кем болмауы және өтеу мерзімі 7 жылдан аспайтын нарықтық табыстылықпен облигация шығару арқылы бизнеске несие беру.
Экономика • 04 Маусым, 2024
Мүдделер мүйісі. Ұлы Жібек жолының жалғасы – Транскаспий
Осыдан қаншама мың жыл бұрын, анығырақ айтсақ, біздің дәуірімізге дейінгі II ғасырда Батыс пен Шығыстың арасын жалғайтын Ұлы Жібек жолының дәуірі басталды. Қытайдағы Хуанхэ өзенінің аңғарынан бастауын алған ұлы жол Тарым ойпатын көктей өтіп, Памир үстіртінен асып, Орталық Азияны, Батыс Азияны кесіп өтіп, Жерорта теңізінің шығыс жағалауына дейін жетті. Ғалымдар есебінше, жалпы ұзындығы 12 мың шақырым болған деседі. VI-VII ғасырларда Жетісу мен еліміздің оңтүстігі арқылы өтетін бағыттың тиімділігі арта түскен. Біздің заманның ұлы жолы – Транскаспий халықаралық көлік маршруты (ТХКМ) болатын сыңайлы. Мұны кей кезде Орта дәліз деп те жүрміз. Бұл бағыт та бастауын Қытайдан алады. Ляньюньган портынан басталған маршрут Қорғас құрғақ портына, Достық бекетіне таяп келеді, одан әрі тауар тиелген вагондар Ақтау мен Құрық порттарына жеткізіледі. Тізбек әрі қарай Әзербайжан, Грузия және Түркия топырағында жалғасып, Қара теңіз арқылы Еуропаға шығады. Транскаспийдің де ұзындығы 12 мың шақырымға шамалас. Ұлы Жібек жолы арқылы бір кездері сан алуан тауар, әсіресе жасмин суы мен амбра, кілем мен мата, гауһар мен піл сүйегі, алтын құйма мен қауын-қарбыз толассыз тасымалданыпты. Әрине, ең басты тауар – жібек еді. Қазір де Транскаспий арқылы тауардың түр-түрі тасылады. Солардың ішіндегі ең асылы да бағалысы – қазіргі жібегіміз – мұнай. Ұлы Жібек жолының бойында Құлан, Аспара, Алматы, Талхир, Сауран, Сығанақ, Испиджаб сияқты көркем шаһарлар бой көтерді. Қазіргі Транскаспий желісі түсіп жатқан өлкелердің де өн бойына қан жүгіріп, инфрақұрылым жақсарды. Жаңа теміржол өткелдері, жаңа порттар мен бекеттер тұрғызылып, сауда орталықтары көпфункционалды қатынасты күшейтті. Ең маңыздысы – VI ғасырдағы Түрік қағанаты, XIII ғасырдағы Шыңғыс хан империясы, ал XIV ғасырдағы Teмip империясы Ұлы Жібек жолының бойында тарамдалып жатқан бүкіл жолды бақылауына алса, бүгінде Транскаспийді де, байырғы алып империялардың заңды мұрагері Қазақстан тарапы бас болып дамытып, маршрутқа қатысты барлық іс-шараны елорда төрінен реттеуге атсалысып отыр.
Несие • 25 Мамыр, 2024
Кәсіпкер несиеге қаншалықты мұқтаж?
Бизнес тарапынан банк несиесіне деген сұраныс ұлғая түскен. Шағын бизнестің өтінімі 786 мыңға дейін өскен. Орта және ірі кәсіпкерліктің де үлесі жоғары. Кей банктердің тәуекел профиліне қойылатын талаптарды қайта қарауы несие берілу көрсеткішін жақсартқан сыңайлы. Ұлттық банктің (ҰБ) мәлімдеуінше, мемлекеттік бағдарламалар аясында қаржыландыруды қайта бастау орта бизнес тарапынан сұранысқа оң әсерін тигізді.
Сауда • 21 Мамыр, 2024
Тасымал нарығындағы ойыншылар қойма тапшылығын қатты сезініп жатыр. «NF Group» зерттеуі бойынша қазір еліміздегі А және В класындағы қойма көлемі – 1,3 млн шаршы метр. Бүкіл қоймадағы бос орын үлесі небәрі 1 пайыз ғана. 1,3 млн шаршы метрдің 51 пайызы – А, 48 пайызы В класына тиесілі екен. Қоймалардың 72 пайызы – Алматы, 22 пайызы – Астана қаласында және 5 пайызы өзге өңірлерде орналасқан. Алдағы жылдарда ахуал тіпті күрделенбек. ПЭК (логистикалық қызметтердің мультисервистік операторы) шолуына мән берсек, алдағы екі жылда қоймаға деген сұраныс қолданысқа беріліп жатқан көлемнен 7 есе асып түсіп, 700 мың шаршы метрді құрауы мүмкін.
Сұхбат • 27 Сәуір, 2024
Азаматтар зейнетақысын сақтап қалудың жолы қандай?
Зейнетақы жүйесі, Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) қалыптастырып отырған активтерді басқару саясаты жөнінде экономика ғылымдарының докторы Аманжан Жамаловпен сұхбат құрдық.
Инфляция • 23 Сәуір, 2024
Наурыз айында елде жылдық инфляция баяулап, 9,1%-ды (ақпанда – 9,3%) құрады. Ұлттық банктің хабарлауынша, жылдық инфляция 14 өңірде бәсеңдеді. 5 облыста қарқын алып, 1 өңірде өзгеріссіз қалды.
Қаржы • 11 Сәуір, 2024
Зейнетақы жинағындағы инвестициялық табыс
2024 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша БЖЗҚ зейнетақы активтерінің жалпы сомасы 18,1 трлн теңгеге жетті. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 21,9%-ға артық. Барлық дерлік соманы Ұлттық банк (ҰБ) басқарады. Осы уақытта инвестициялық портфельді жеке басқарушылардың (ИПБ) басқаруындағы зейнетақы активтері 34,3 млрд теңгені немесе жалпы көлемнің небәрі 0,2%-ын құрады.
Қаржы • 09 Сәуір, 2024
Криптовалютаны табысты етудің жолы
Қазір криптовалюта сәнге айналды. Ерекшелігі сол – валютаның бұл түрі орталықтандырылмаған, яғни қандай да бір орталық банкке бағынбайды. Еларалық та шекарасы жоқ. Көзін тапқандар кіріске кенеліп жатыр. Tarlan Development Group Ltd компаниясы «Астана» халықаралық қаржы орталығының (АХҚО) лицензиясын алып, екі бағытты сәтті дамытып келеді. Бірі – цифрлық активтер академиясы (Tarlan Trading Academy), онда криптовалюта нарығында жұмыс істеу негіздерін үйретеді. Екіншісі – цифрлық активтерге инвестициялау қоры. Бізбен әңгімелескен компания бас директоры Темірлан Нұрахимов миссиямыз – криптовалюта әлемін баршаға қолжетімді ету дейді.
Инвестиция • 05 Сәуір, 2024
Шетелдік инвестиция ауқымын қалай арттырамыз?
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында елімізге 50 млн доллардан аса инвестиция салуға ниетті инвесторларға ерекше жауапкершілікпен қарауды, оларға қолайлы жағдай жасауды тапсырды. Есепшотына 50 миллионын салып, қазақ жеріне кімдер аяқ басқалы отыр? Оларға «бір терезе» қағидаты негізінде қандай қызмет көрсетілуі мүмкін? Бізге инвестордан не керегі түсінікті, инвестор бізден не талап етеді? Мемлекет пен квазисектор қандай мәміле ұсынбақшы?
