Көрме • 31 Қаңтар, 2025

Мәдениеттер үйлесімі

232 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Түбі бір түркі дүниесіне ортақ мәдени құндылықтар қаншама ғасырдан бері жасап келеді. Кейінгі жылдары түркі елдері арасындағы негізгі көпір де мәдени байланысқа құрылып жатқанын көріп отырмыз. Әсіресе Қазақстан мен Түркия арасындағы рухани беріктік бүгінде бекемделе түскен. Мұндай әдеби-мәдени байланысты дамыту жолында ел астанасындағы Юнус Эмре атындағы түрік мәдениет орталығының атқарып жатқан жұмысы өз үлесін қосып отыр.

Мәдениеттер үйлесімі

Аталған институт негізінен түрік тілін үйрету мен мәдени байланыс­ты ны­ғайтуды мақсат етеді. Он төрт жыл ішін­де көптеген маңызды жобаны жү­зеге асырды. Атап айтсақ, түрік тілі курс­тарын тұрақты өткізіп келеді, қазірге дейін 20 000-ға жуық азамат бағ­дар­ламаларға қатысқан. Сондай-ақ тари­хи, әдеби және мәдени іс-шаралар ұйым­дастырып, екі ел арасындағы достық­ты одан әрі бекітуге үлес қосып келеді.

«Түрік тіліне деген қызығушылық жылдан жылға артып келеді. Оның бірнеше себебі бар. Біріншіден, Қазақ­стандағы жастар Түркияда білім алуға ынталы. Екіншіден, түрік мәдениеті, әсіресе сериалдар мен музыка арқылы танымал болып келеді. Сонымен қатар аралас некеде тұрған азаматтар да түрік тілін үйренуге көп көңіл бөліп жатыр. Еске салсақ, онлайн форматта  2021, 2022 және 2024 жылдары аралығында ақысыз түрік тілі курстары ашылды. Бұл сабақтарға Қазақстанның бар­лық аймағынан талапкерлер қатысты», дей­ді Юнус Эмре институты директоры Алмагүл Исина.

Сондай-ақ оның айтуынша, бұдан бөлек жыл сайын археология, аспаздық, түрік әдебиеті және түрік кинематографиясы сынды салаларда толық грантпен қамтамасыз ететін жазғы курстар ұйымдастырылады. Былтыр Қазақ­станнан үш оқушы осы гранттарды ұтып алып, 15 күндік ақысыз тренингтерге қатысып қайтты. Бұдан бөлек онлайн форматта білікті оқытушылар сабақ беретін 36 сағаттық ақысыз «Түрікше сөйлесу курстары» өткізілген. Ал жалпы курстар ақылы түрде өтеді. Ақысы басқа тілдік курстармен салыстырғанда қолжетімді деп айтуға болады.

«Институт жұмыстары тек тіл курс­тарымен шектеліп қоймайды. 2016 жылы ЮНЕСКО жариялаған Ясауи жылы аясында Астана мен Түркістанда түрік пианисі Тулуйхан Угурлуның «Ясауи жолы» концерті өтті. 2017 жылы EXPO халықаралық көрмесінде түрік өнерпаздары қазақ әндерін орындап, тың­дарманды тәнті етті. 2019 жылы Жас­тар жылына орай отандық жас сурет­ші Назерке Кемелбаеваның көрмесі ұйымдастырылды», дейді А.Исина.

Мәдени орталық еліміздегі тари­хи-мәдени іс-шараларға белсенді қатысып келеді. Түркі халықтары­ның ортақ мұрасына ерекше мән бере­ді. Мысалы, Түркияның Садақшылар қорымен бірлесіп дәстүрлі садақ ату курсын ашқан, отандық үш жат­­тықтырушы Түркияда арнайы дайын­­дықтан өтіп, еліміздегі алғаш­қы Дәстүрлі садақ ату федерациясын құрды. Бұл спорт түрі бүгінде қарқын­ды дамып келеді.

«Былтыр институттың ұйымдас­тыруымен Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінде «Қазақ даласындағы Оғыз тарихи мұрасы» атты фотокөрме өтіп, ғалымдар тарихи мұраларды сақтау мәселелерін талқылады. Сондай-ақ қазақ әдебиетінің танымал тұлғалары да назардан тыс қалмады. Институт бастамасымен қазақ жазушысы Шәрбану Бейсенованың «Сүзгенің соңғы күндері» және «Бір махаббат баяны» шығармалары түрік тіліне аударылып, екі елдің әдебиет­шілері пікір алмасты», деді ол.

Алмагүл Исинаның айтуынша, биыл да бірнеше ірі жоба жоспарланып отыр. Оның ішінде түрік фильмдері фестивалі, тарихи және әдеби кездесулер, сондай-ақ тақырыптық көрмелер бар. Соны­мен қатар қазақ жазушыларының бір шығармасын түрік тіліне аударып, басып шығаруды қолға алмақ. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ және Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеттерімен ынтымақтастық­ты одан әрі нығайтып, студенттерге арналған бағдарламаларды іске асыру жұмыстары да жалғасады.

Айта кетейік, аталған институт екі ел арасында мәдени көпір болып қана қоймай, рухани байланыстарды тереңдетуге бағытталған көптеген жобаның бастамашысы болып жүр. Түркі әлемінің мәдени мұрасын сақтау мен дәріптеуде осындай орталықтар­дың маңызы зор екені сөзсіз.

 

Юнус ӨЗКАН,

Қ.А.Ясауи университетінің 3-курс студенті