Сурет: ru.freepik.com
Ғалымдар адам өмірінің үштен бірі ұйқымен өтетінін айтады. Мәселен, 60 жастың 20 жылы, 75 жастың 25 жылы ұйқыға кетеді. Ұйқының денсаулық үшін маңызы жоғары. Ұйқы режімін дұрыс сақтамаған жағдайда қант диабеті, жүрек қан тамырлары аурулары, инсульт, қан қысымы, психологиялық жай-күйдің төмендеуі секілді дерттер пайда болуы ғажап емес.
Ұйқыны азайтып, жүйелі еңбек ету туралы философтар мен өнер адамдары жарыса пікір қалдырған. Тіпті испаниялық суретші Салвадор Дали көп картинасын түсінде көрген бейнелерді қағазға түсіру арқылы салған. Ал Оноре де Бальзак, Лев Толстой, Чарльз Дарвин сынды майталмандар 8 сағат ұйықтаса, Зигмунд Фрейд пен Владимир Набоков 6 сағат, Наполеон Бонапарт пен Вольтер 4 сағат ұйықтаған. Бүкіл өмірін білімге, жазуға арнаған ғұламалар артық ұйқыны «өлі уақыт» санап, тіпті өзін 2 минут кешігіп оятқан күзетшісіне А.Эйнштейннің қатаң сөгіс білдіргені бар.
«Түн маған ұйықтау үшін берілмеген,
Ұйқы тең шалажансар өлімменен.
Қанша менің өлді екен уақытым
Ақ төсек, ала жастық кебіндеген?!»
Мұқағали Мақатаевтың бұл шумағы уақыт өлшемін өзгеше сезінуден туса керек. Уақыт қадірін артығырақ түйсіну – данышпандықтың бір өлшемі.
Психологтер күндізгі ұйқының ми құрылысына пайдасы орасан зор екенін алға тартады. Олар 1 500 адамды тәжірибеден өткізіп, күндізгі уақытта 5 минут пен 2 сағат көлемінде ұйықтаған 300 адамның қалған адамдарға қарағанда ширақ, сыртқы факторларды жылдам таразылай алатынын, ми жүйесі мығым жұмыс істейтінін анықтаған. Сонымен бірге білім алуға деген қарқын мен ағзаның қызметін жақсартатынын, көңіл күй тұрақтылығын сақтайтынын айтқан.
Ұйқы – жеке ғылым. Терең ғылымның ішіне сүңгіп, өз ұйқы мөлшеріңді анықтау да маңызды. Өйткені адамның ұйқыны қабылдау деңгейі гендік, психологиялық тұрғыдан әр түрге бөлініп жатады. Біреулерге 5 сағат ұйқы аз болса, басқаларға жеткілікті мөлшерге бара-бар. Дененің қажетті демалысына көңіл бөлсек, ол жеміс ағашы секілді бізге жарқын қуат пен жақсы көңіл күй сыйлайды екен.
Демек ұйқы жағалауы ат үсті қарайтын, жол-жөнекей шолатын дүние емес. Онда біздің тұтас өміріміз бар, жанымыздың талшығы, жүрегіміздің соғысы тұр.
