Көрме • 24 Қазан, 2023
«Түркістан екі дүниенің есігі ғой», (Мағжан) яғни екі дүниенің қақпасы екенін әйгілегендей көрме Республика күні мен Түркі мемлекеттері ұйымының 10-мерейтойлық саммитіне орай Ұлттық музейде өтті. Мұнда Қазақ хандығының ғана емес, ұлы Тұран, түркі елдері орталығының тамырлы тарихынан сыр шертетін жәдігерлер кімді болсын бейжай қалдыра қоймас.
Әдебиет • 19 Қазан, 2023
Көктемде қар суы қайта, жылқының жоны күнге бір қызып, тісін көкке енді қадай бергенде желқұрсақ айғыр мінгендер жақсы біледі. Жануар жай тұрғанда қалай билеп, бір қырындап жүретінін. Басын қақшита құлағын тігіп алған бесті айғыр жүрмей-ақ төрт аяғынан билеп бара жатады. Оның шоқ басқандай алшысынан түскен, түсіп отырған аяқ алысынан арынын сезерге керек. Мінген бойда тулап ала жөнелген шу асау тай-құнанның әрі-бері тартқаны жай делбеңбай болып қалады. Мейлі, шу асау болса да. Ал кісінесе демі өкпе-бауырын, жүрегімен қоса сыртқа атып жіберердей әлгі бесті айғырдың орнынан қозғалып кеткенінің өзі жер теңселіп кеткендей әсер етеді. Оны ұстап, тізгіндеп отыруда оңай емес. Тура сол сияқты әсерді шығарма оқығанда да байқауға болады. Алыптардың кесек туындылары оқи бастағанда төрт аяғын тең басқан тарландай арналанып, жаныңды ұлы бастауларға ала жөнеледі. Тау теңселіп кеткендей, жер қозғалып, жазық ағып, құм көшіп бара жатқандай. Жаздыгүні көз ұшындағы тауларды сағым көтеріп әкеткендей, тұра-тұра зеріккен дүние бір сәтте қозғала барады. Солардың арасынан арна тауып ғұмырлар көшеді. Дәуірлер құлағын қылтитып, ғасырлардың жүгі сыз береді.
Басылым • 19 Қазан, 2023
Қай елдің балалары тәрбиелі, оқушылары зерек, жастары білімді, сол ел озбай қоймайтыны дәлелденіп болған. Сондықтан дамыған елдер біріншіден, балаға көңіл бөледі. Киімі бүтін, тамағы тоқ деген әңгіме жүрмейді ендігі уақытта. Әуелгі мәселе – оқушының рухани қорегі. Сондықтан балалар әдебиетінің орнын айтып, түсіндіріп жатудың өзі артық.
Зерде • 12 Қазан, 2023
Сөздің асылын теріп, талғап жазатын Тәкен Әлімқұловтың шығармалары «әу» дегізбей қоймайды. Көлемділерін айтпағанда, шағын әңгімелерінің өзі неге тұрады? Әсіресе «Көкпары» қызық қой. Тоқтықтан іші қызбаған, тойып та, тоңып та секірмеген Тарбанның қылығы кімді болсын қайран қалдырады. Оқырманды сұрақтың астына алып, ойландырады.
Таным • 11 Қазан, 2023
Алдыңыздан әртүрлі ниет көлбеңдейді. Жалт-жалт етіп немесе тұнжырап, болмаса бір қалыпта шыға келген ет пен сүйектің қосындысы ғана емес, пейілдер төбе көрсетеді. Болмыс пен сана, көңіл мен жүрек иелері. Ақылды бастар, сезімтал жандар, өркөкірек кеуделер Алланың алдына барғанда бірдей ғой, бірақ. Қай-қайсысы болсын, қолдарын жайып мінәжат етеді. Жүрегі мен көңілін жайып құлшылық ете ме? Мәселе сонда сияқты. Сана-сезімі мен көкірегі қалай әмір етсе, соны қолымен істейді. Демек, қол... Аялы алақан болып маңдайыңнан сипаған да, өз жаныңдай аяулылардың жағасында кеткен де, сөйте тұра Тәңіріне жалбарынғанда жайылған да осы қолдар емес пе?
Әдебиет • 08 Қазан, 2023
«Сұм өмір абақты ғой саналыға» деп Мағжан емес, басқа ақын айтса жұрт нанбауы мүмкін. Бәлкім еленбей қалады. Тағдырымен кешпеген адам жазған күнде оны жұртқа дәлелдеу үшін томдықтарын шығарып, ғылыми зерттеулер жазғызып, кітаптарының тұсаукесерін жасап, мерейтойын тойлау керек, тағысын тағы дегендей. Ал Мағжан сендіреді. Ақынды тірі алып қалу үшін жарнама да, өңге әрекеттер де қажет емес.
Таным • 28 Қыркүйек, 2023
«Шыңға шық – өлгің келсе егер, шыңға шық – өлгің келмесе» деп аяқталады Жұматай Жақыпбаевтың бір өлеңі. Бұл қандай шың? Бір шыңға шықса, екіншісін бағындырғысы келіп тұратын адам емес пе? Жүрегін Құдайға байлағандарға шың да күлкілі болып қалуы мүмкін. Өйткені бұл дүниедегі өлшем мен межені белгілеушілердің көбі жұмырбасты пенде. Сондықтан белгілі бір деңгейге барғанда кейбір шығармалар бұлдырап кете барады. Былайша айтқанда, «құйрығын» ұстатпай әртараптанып, нақты бірдеңе деп айту қиынға соғады. Оны автор біліп, бәлкім білмей істеді. Өйткені адам ұстағанымен, қаламды белгілі бір деңгейде бір құдіреттің тербейтінін жоққа шығаруға болмайды. Автор ойламаған жерден бұрылыс жасап, бұрылысынан құбылыс туып, сонысына кейін өзі де сенбей қарап отыруы кәдік.
Ән • 27 Қыркүйек, 2023
Әннен басқа арманы болмаған адамдар бар өмірде. Сонау дәуірлерден, есте жоқ ескі күндерден адамның өзі емес, ән көшеді болашаққа. Бұдан бірнеше ғасыр бұрынғы халықтың рухы мен жанының көрінісі, сөз бен саздың қосындысы – ән. Ұлттың қаны мен жаны, нәрі мен бары. Одан асқан, одан өткен не бар дүниеде? Нешелеген замандардың иінін талдырып келген ән құдірет кезеңнен кезеңге, уақыттан уақытқа оңай көше ме? Алтын жүректер, кіршіксіз күміс кеуделер арқылы көшпей ме? Кісісін таңдап, тұлпарын талғап қонады.
Басылым • 26 Қыркүйек, 2023
Астанадағы ұлттық академиялық кітапханада Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының 165 жылдығына арналған дөңгелек үстел ұйымдастырылып, онда «Мәшһүр Жүсіптің тылсым әлемі» атты кітаптың тұсаукесер рәсімі өтті. «Altyn Qyran Foundation» қоғамдық қорының қолдауымен шыққан кітапқа байланысты мәслихатты Сенат депутаты, белгілі журналист Нұртөре Жүсіп жүргізді.
Қоғам • 26 Қыркүйек, 2023
Таласбектің ұлтқа аманаттаған мұрасы
Астанадағы Ұлттық академиялық кітапханада жазушы, күйші Таласбек Әсемқұловтың шығармаларының 6-8 томдарының тұсаукесер рәсімі өтіп, республикалық Таласбек сыйлығының жеңімпаздары жарияланды. Аталған томдықтар – қаламгердің көптомдық шығармаларының жалғасы.
