Egemen Qazaqstan
Egemen Qazaqstan
3183 материал табылды

Әдебиет • 13 Маусым, 2025

Жазушы – адамзаттың жанашыры

Белгілі жазушы Дидахмет Әшімханұлының «Жынды жел» атты кесек әңгімесі жер бетіндегі адамдардың біртіндеп нәрінен, тамырынан, барынан айрылып, бір­тек­ті, қарадүрсін қалыпқа түсетін қайғысын арқау еткен. Аңыздың астарында шы­найы өмір тұнып тұр. Қазіргі заманда әлемді екіге бөлу идеясы, капиталистік қоғам, артық адамдарды биоробот, дәлірегі қоқыс санау, нәсілшілдік теориялары жаһандану үрдістерінде жиі көрініс табуда. «Ойлы адамға қызық жоқ бұл жал­ғанда», – деп Абай айтқан құса-шер осы әңгіменің астарын айқындайды. Жазушы өз шығармасын адам баласын сүйген жүрекпен жазса, осы тектес иррацио­налды қасіретке құлап түсу қиын емес. Өйткені қоғамда болып жататын небір теріс құбылыстарды көрмейін десе көзі бар, естімейін десе құлағы бар. Жазушы әрдайым тек өз қара басын ойламайтын рухани сана-сезімнің иесі болғасын, өзге нәрсеге бас қатырмас тоғышар болмағасын зұлымдықтарға жаны ауырып, артық уайым-қайғыны жүрегіне қалайша жүктеп алғанын өзі де аңдамай қалады.

Өнер • 13 Маусым, 2025

«Би керуені» оңтүстікке келді

Түркістан, Шымкент қалаларында Мәдениет және ақпарат министр­лігінің қолдауымен «Салтанат» мемле­кеттік би ансам­блінің 70 жыл­дығына арналған «Би керуені» атты концерт өтті.

Пікір • 12 Маусым, 2025

Дәрілік заттар қауіпсіз әрі қолжетімді болуға тиіс

Премьер-министрдің орынбасары Ермек Көшер­баев­тың төрағалығымен дәрілік қамтамасыз ету жүйесін реформалау мә­селелері бойынша жұмыс кеңесі өтті. Күн тәрті­біндегі басты мәселе – Жоғары аудиторлық палата (ЖАП) жүргізген мемлекеттік аудиттің қорытындысы.

Университет • 12 Маусым, 2025

Сапалы білім – сенімді болашақтың кепілі

Бәсекеге қабілетті маман тәрбиелеу кез келген елдің күн тәртібінен түспейтін міндет. Өйткені дана халқымыз  өткен ғасырдың өзінде-ақ: «Бір жылдығын ойлаған ел – егін егеді, жүз жылдығын ойлаған – ағаш отырғызады, ал мың жылдығын ойлаған – білімді ұрпақ тәрбиелейді», деп ұрпақ тәрбиесінің қаншалықты жауапты екенін айқындап берген. Ал бүгінгі біз өмір сүріп отырған ХХІ ғасыр – технологиялар ғасыры. Сонымен бірге  адами капиталдың құндылығы артып, интеллектуалдық даму бірінші орынға шықты. «Білекке сенген заманда ешкімге есе бермедік, Білімге сенер заманда қапы қалып жүрмелік», деп кешегі бабаларымыз өсиет еткендей бүгінгі қоғам білім мен ғылымның салтанат құрып, бәсекеге түскен уақыты. Мұндай заманда ұлттың өркендеуі ең алдымен білім беру жүйесінің сапасына тәуелді. Ұлы ағартушы Ыбырай Алтынсарин өз заманының өзекті мәселесіне айналған білім мен ғылым жолын: «Өнер-білім бар жұрттар…» деген жыр жолдарымен-ақ болашақтың бағдары етіп көрсеткен болатын. Бұл ойлар бүгінгі күн үшін де аса өзекті.

Тарих • 12 Маусым, 2025

Алғашқы мұғалималар

Иә, шәкіртке сабақ беретін әйел затын бұрын «мұғалима» дейтін. Бұл Әлім – Әлима, Сәлім – Сәлима түріндегі араб тілі­нің заңдылығы (ер/әйел) екені түсінікті. 1841 жылы Бөкей орда­сында ашылған зайырлы бағыт­тағы тұңғыш мектептің мұғалім әйелдерін дәл қалай ата­ғанын ғалымдар зерттей жатар. Бірақ осы күні «үшітелді» (учитель) сол кездегі атымен емес, мұсылманша мектептің мұға­ліміндей атағандықтан, терминология шартты екенін бірден ескерте кетейік.

Руханият • 12 Маусым, 2025

Ұлық тарихшы – Ұлықбек

Елімізде соңғы жылдары Жошы ұлысына қатысты іргелі зерттеулердің жүргізіле бастағаны белгілі. Бұл орайда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен Ұлық ұлыс – Алтын Орданың 750 жылдығы мен Жошы ханның дербес билікке келіп, таққа шығуының 800 жылдығын мемлекеттік деңгейде атап өту – халқымыздың тарихи санасын жаңғыртып, мемлекеттік дәстүрді терең пайымдау үшін маңызды қадам болды. Осы тарихи белесте ортағасырлық дереккөздерді ғылыми айналымға енгізу жұмыстары да жүйелі жүзеге аса бастады. Соның бір айқын дәлелі – әйгілі ғұлама ғалым, Темір әулетінің билеушісі Мырза Ұлықбектің «Тарих-и арба улус» («Төрт ұлыстың тарихы») атты шығармасының қазақ тіліне аударылуы.

Заң мен Тәртіп • 12 Маусым, 2025

Азаматтардың іргелі құқы – мемлекет назарында

Адам құқықтарының сақталуы мен қорғалуы – әр мемлекет пен қоғамның жалпы адам үшін жайлылығының безбені, елдің халықаралық беделін қалыптастыратын көрсеткіш.

Үкімет • 12 Маусым, 2025

Рақымшылыққа кімдер ілігеді?

Мәжіліс спикері Ерлан Қошановтың төрағалығымен жалпы отырыс өтті. Жиында депутаттар Конституцияның 30 жылдығына орай кейбір сотталғандарға рақымшылық жасауды көздейтін заңды қабылдады. Одан бөлек қаржы нарығын дамыту, тұтынушылардың құқығын қорғау мәселелері қаралды.

Форум • 12 Маусым, 2025

Сауда-экономикалық ынтымақтастыққа – тың серпін

Премьер-министрі Олжас Бектенов елімізге алғашқы ресми сапармен келген Словакия Республикасының Премьер-министрі Роберт Фицомен кездесті. Кездесу барысында сауда-экономикалық ынтымақтастықты дамыту мәселелері талқыланды.

Әдебиет • 12 Маусым, 2025

Жүрекке көшеді жасын жырлар

Белгілі ақын, «Алаш» халықаралық әдеби сыйлығының лауреаты Болат Үсенбаевтың «Мезет» атты жыр кітабы жарық көрді. Жаңа кітапқа ақынның соңғы төрт-бес жылда жазған жырлары енгізілген. Жинақтың бірінші бөлімі «Сөйле, уақыт», екінші бөлімі «Өмір, қымбатсың маған», ал үшінші бөлімі «Аққулы айдын» деп аталады.