Аймақтар • Бүгін, 08:28

Қаламгерге құрмет көрсетілді

10 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Жамбыл облысы әкімдігінің қолдауымен уақытында Шераға, Шерхан Мұртазаның өзі шығарма­шылығын жо­ғары бағалаған Елен Әлімжанның 80 жасқа толған мерей­тойы Әулиеата топырағында кеңінен тойланды. Алдымен М.Х.Дулати атындағы Тараз университетінде өткен конференцияда зиялы қауым өкілдері мен әдебиетшілер қаламгердің шығармалары туралы өз ойларын ортаға салды.

Қаламгерге құрмет көрсетілді

«Алпысыншы жылдары жас қаламгерлердің «Таңғы шық» жинағы жарық көрді. Мұндағы жаңалықтар көпшілікті елең еткізгені анық. Сол жинаққа Елен ағаның «Ән сыры» атты тырнақалды туындысы еніпті. Елен Әлімжан біраз жазушы секілді кеңестік идеологияның ұранға толы жетегіне ерген жоқ. Шығармаларының негізгі тіні – ізгілік, мейірбандық секілді ізгі қасиеттерге құрылды. Өзі де адамгершілік деген асыл қасиетін ешқашан жоғалтқан емес.

Материалдық байлықты алға қойған қоғамда жан тазалығы назардан тыс қалып жатады. Елен ағамыз ол санатта жоқ адам. Қаламгердің төлқұжатына айналып кеткен «Анажар» романында адам баласының кісілік қасиеті кеңінен көрініс табады. Мұндағы жас әйелдің тағдыры кімді де болсын бейжай қалдырмайды. Адам төзгісіз қиындыққа тап болған оны автор тұрмыстық-физикалық қиындықтан гөрі ар азабына салады. Осылайша, бізді тұңғиық ой жетегіне тартады. Автордың шеберлігі сонда, өз көрін өзі қазып болған әйелді өмірге қайта әкеледі. Сол арқылы оқырман ойын ойран етеді», деді жазушының рухани інісі Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Доқтырхан Тұрлыбек.

Адамзатқа ортақ трагедияны арқау еткен қаламгер туындысы туралы пікірлер расында да аз айтылған жоқ. Елен Әлім­жан шығармашылығымен тереңірек танысқан қаламгер Ғұсман Жандыбаев «Анажар» – соңғы отыз жылымыздың көркем көрінісі» деп жазушы романы хақында өз ойын білдіріпті. Бұдан артық қандай баға беруге болады?

Іс-шара барысында көр­кем әдебиет пен драматургияны қатар алып жүрген қа­лам­гердің қайраткерлік қыры­на тоқталғандар да болды. Естелік айтқан азаматтар Елен Әлім­жанның Желтоқсан көтерілісі кезінде үнсіз қалмай, өңірлік теле­арнада алғаш болып тә­уел­сіздікке ұмтылған қазақ жас­­тарына қолдау көрсетіп, теле­арна экранына шынайы сюжеттер шығарған алғашқы басшы болғанын да атап өтті. Осындай өр мінезімен, ерлікке пара-пар қадамымен дараланған қаламгердің ұлт дегенде шығар жаны бөлек екені де тілге тиек етілді.

Елен Әлімжанның қамқор­лығын көріп, тәлімін алғандар да аз емес. Басқосуда қаламгердің қолдауынан қанаттанған азаматтар да өз ойымен бөлісті.  «Дарын» мем­лекеттік жастар сыйлығының лауреаты, ақын Ерлан Жүніс ұстазы туралы жылы естелік айтса, жазушылар Көсемәлі Сәттібайұлы бастаған өзге де азаматтар өз ой­ларын ортаға салды. Журна­листер одағының мүшесі, профессор Сағындық Ордабеков, ақын Шырын Мамасерікова да қаламгер шығармашылығы тура­лы тереңнен толғанды. Ал М.Х.Дулати атындағы Тараз уни­верситетінің проректоры Аслан Тұрлыбек университет ректоры Мұхтар Байжұмановтың құттықтауын жеткізіп, құрмет көрсетті. Сондай-ақ Ш.Мұртаза атындағы Халықаралық Тараз университетінің ректоры Мах­мет­­ғали Сарыбеков драматург шығар­машылығы туралы ой тербеп, кеш иесін мерейтойымен құттықтады.

Қаламгер шығармашы­лығына арналған мерейтойлық іс-шаралар әрмен қарай Асқар Тоқпанов атындағы облыстық қазақ драма театрында жал­ғасты. Театр сахнасында Елен Әлімжанның «Абылай хан» драмасы сахналанды.

Театрға жиналған көпшілік драмалық туынды арқылы Абы­лай ханның ел басқару ісіндегі қайраткерлік болмысына тәнті болды. Қазақ әдебиетінің тарихында Абылай хан туралы көптеген шығарма жазылды. Ал Елен Әлімжанның «Абылай» драмасы алдыңғы деректерді қайталамауымен ерекшеленеді.

Қара өлеңге аңсары ауса да, өзі жазған жырлары туралы еш жерде айтпайтын жазушының бұл күні композиторлық қыры да ашылды. Сахна төрінде жергілікті әншілердің орындауында жазушы-драматургтің «Тағзым ұлы Абайға», «Сері аға», «Аққұмда туған баламын» секілді бірнеше әнінің тұсауы кесілді.

Іс-шара соңында сөз алған өңір басшысы Ербол Қарашөкеев қаламгерді мерей-тойымен құттықтап, жылы ле­бізін білдірді.

«Сіз – жастық шағыңыздан бастап бар ғұмырыңызды туған еліңіздің игілігіне арнаған азаматсыз. Әдебиет пен мәдениетке қосқан өлшеусіз үлесіңіз, талай жас қаламгерді қанаттандырып, қазақ руханиятын байытқан еңбегіңіз халықтың жадында мәңгі сақталатыны анық.

Өмір жолыңыз – кейінгі ұрпаққа үлгі. Сіз қаламыңыздың қуатымен елдің бірлігін, халық­тың салт-дәстүрін, асыл мұрат­тарын ардақтап, өшпес мұра қалдырдыңыз. Әдеби шы­ғарма­ла­рыңызда халқымыздың болмысы мен тағдыры көрініс тауып, жас ұрпақтың рухани қазынасына айналды. Сіз – қазақ драматургиясы мен әдебиетінде өзіндік қолтаңбасын қалдырған, ұлттық мәдениеттің дамуына сүбелі үлес қосқан, шығармашылық әлемі бай, көрнекті қаламгерсіз.

Сіздің қаламыңыздан туған туындылар ұлттық өнеріміздің көркемдік деңгейін көтеріп қана қоймай, талай оқырманның ой-санасын тәрбиелеп, жүре­гіне сәуле құйды. Сіздің «Оралу», «Көріпкел», «Ақ періште – арманым!» атты повес­тер мен әңгімелер, «Тақталас», «Толық адам туралы», «Бауыр­жанның пырағы», «Таңғы шық», «Адам­­­­гершіліктің ақ жолы» пьеса­ларыңыз бен публи­цисти­калық жинақтарыңыз кейінгі ұрпаққа рухани тәрбие мен адамгершілік құндылықтардың биік үлгісі ретінде қызмет етіп, ұлттық әдебиет қазынасын байы­та түсті», деді Ербол Шырақ­пайұлы. Сондай-ақ кеште облыс­тық мәслихат төрағасы Абдалы Нұралиев қаламгерді мерейлі жасымен құттықтап, құрмет білдірді.

Кеш соңында жазушының «Жанұраным» пьесалар жинағы мен «Тарғыл сиыр» әңгімелер жинағының тұсауы кесілді.