Руханият • 16 Қазан, 2024
Сергей Есенин және Төле би кесенесі
Сергей Есенин десе, жылы жүзді орыс ақыны және біздің Мұқағали Мақатай, Есенғали Раушан, Ұлықбек Есдәулет, Серік Ақсұңқарұлы, Ғалым Жайлыбай сынды ақтангерлеріміздің өзі де, сөзі де ойлы осы шайырға арнаған жырлары еске түседі.
Пікір • 05 Қазан, 2024
Білім мен ғылым саласы жүйелілікті, нақтылықты жақсы көреді. Әу баста «Әліппеміз» аз уақытта, орнымен әлемде қайталанбас ана тіліміздің құбылысын ашудың кілтін ұстатса, университеттік әрбір классикалық пән үлкен дүниенің негізін, анықтамасын, мән-мағынасын, қағидатын, тұжырымын, өрістеу жолын көрсетіп берді.
Тұлға • 26 Қыркүйек, 2024
Әбіш Кекілбайұлы және «Егемен Қазақстан»
Көрнекті жазушы, мемлекет және қоғам қайраткері Әбіш Кекілбайұлы көсемсөзі біршама зерделенген. Бұл тақырыптың қоғамдық сұранысы да айрықша. Өйткені Әбекеңді қатарлас, замандас қаламгерлерден ерекшелейтін қасиет – оның сөйлеуде де, жазуда да шешендігі, әркез әдебиеттің қоғамдық жүгін жіті сезінгені, көркем шығармасында – бейнелер жүйесін, көсемсөзінде – ой қисынын тарих тағылымымен табиғи үйлестіргені еді. Президент Қ.Тоқаев айтқандай, «руханият тарихында Әбіш Кекілбайұлы қазақтың болмыс-бітіміне әлемдік кеңістіктен көз салған кемел ойдың иесі» болып қалады.
Пікір • 05 Қыркүйек, 2024
Мемлекет басшысының халыққа Жолдауы осыған дейін басталған саяси реформаларды дәйектеуге, соның ішінде халқымыздың әл-ауқатын көтеруге бағытталған. Сондай-ақ мұны бүгінгі сын-қатерлерге жауап және жұртшылықты толғандырған мәселелердің шешу тетігін көрсеткен айқын ұстаным деп қабылдаймыз.
Руханият • 05 Қыркүйек, 2024
Елімізде біртуар қайраткер, ағартушы, тілші, әдебиеттанушы, журналист, ақын, аудармашы Ахмет Байтұрсынұлының есімі ұлт ұстазы мәртебесімен айқындалған. Ол көп саланың көш басында тұр. Ұлттық әліпбидің, тіл білімінің (фонетика, грамматика, лексика), әдебиет теориясының, оқу әдістемесі мен әдіснамасының терминдері мен анықтама-ережелерінің атасы да – Ақаң. Өзіне дейінгі ілуде бір баспасөз бен баспа ісін жұртты ағартуға жүйелі жұмылдырған да – Ақаң. Елдік қайраткерлікке мәдениет пен сауатты, білім мен білікті енгізген де – Ақаң. Адамдық істе де, кәсіби істе де шәкірт шоғырын даярлаудың жөнін көрсеткен де – Ақаң.
Таным • 08 Тамыз, 2024
Жәдитшiлдiктi ақыл-ой мен ағартушылықтың тұжырымдамасы ретінде қабылдау, үйрену негiзiнен Исмайыл Ғаспыралы (1851-1914) еңбектерiн және Қазанның жаңаша оқығандары жазбаларын (газет-журналдағы), оқу құралдарын пайдалану арқылы жүзеге асты. Ресми аты-жөні Исмаил Гаспринский – сойы қырым татары, түркі дүниесінің танымал реформатор-ағартушысы, жәдитшілдіктің негізін салушы, Түркістан өңіріне арнайы бірнеше мәрте келген қайраткер, журналист, баспагер, жазушы.
Мәдениет • 06 Шілде, 2024
Биылғы шілде біз үшін халықаралық және елдік елеулі көңіл-күйден басталды. Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекеттер басшылары кеңесінің жиыны әлемдік абыройымызды арттырды. Жаһандық татулық пен сұхбаттастыққа жол ашатын Астана декларациясы кейінгі жылдардағы бейдауа қауіп-қатер мен дағдарысты реттеуге ықпал етеді деген үмітіміз зор. Ең бастысы, ШЫҰ-ға төраға болған Қазақстанның үйлестіруімен, жетекшілігімен дүниежүзіндегі 3,5 миллиард халықты құрайтын мемлекеттер басшылары осындай пәтуаға келіп отыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халықаралық құрылымды «сын-қатерлерге төтеп беретін мейлінше тиімді ұйымға айналдыру» мәселесін дер кезінде көтеріп, қолдау тапты. Бұл ретте халқымыздың «Пейіліңді кеңге сал, қырманыңды дөңге сал» деген даналығы еске түседі. Оның арғы жағынан Шығыс шайыры Рудакидің «Ақылды татулыққа, ақымақ қатулыққа ұмтылады» деген ойы аңғарылады. Астана төрінде ШЫҰ-ның 2035 жылға дейінгі даму стратегиясының қабылдануы және еларалық тұрақтылыққа арқау сан саланы қамтыған 20-дан аса құжатқа қол қойылуы – сарабдал пейіл мен елшіл маңдай тердің арқасы. Енді ұйым кеңістігі кеңейе беретіні айқындалды.
Пікір • 28 Маусым, 2024
Биылғы баспасөз күнін жаңа «Масс-медиа туралы» заң қабылданған кезеңде атап өткелі тұрмыз. Бұл – БАҚ үшін аса жауапты шақ. Аталған заң, біріншіден, медиа саласы мамандарының, екіншіден, ақпаратқа жанкүйер қалың жұртшылықтың қоғамдық сараптамасынан өтті. Мемлекет басшысы бұл елдік құжатта Әділетті Қазақстанның ашықтық пен біліктілік, жауапкершілік пен заңдылық ұстанымдары нақты көрініс тапқанын баса айтты.
Пікір • 15 Маусым, 2024
Әйгілі Махатма Ганди: «Әлемді өзгертеміз десек, біз өзіміз сол өзгеріске айналуымыз керек» дегені мәлім.
Таным • 18 Мамыр, 2024
Түрікмен мәдени әлемінің биік құбылысы
Мақтымқұлы туралы қазақ әдебиеттануында, әдеби байланыстар саласында аз жазылған жоқ. Мұрасы бүгінге дейін бірнеше дүркін жинақ болып шықты. Шайыр мұрасы Ресей мен Еуропаға Персиядағы орыс елшілігінде қызмет еткен поляк ақыны, шығыстанушы Александр Ходзько-Борейконың 1842 жылы Лондонда шыққан еңбегі арқылы жетті деген дерек бар. Бұдан кейін осы тұлғаны танытуды Илья Березин, Арминий Вамбери, Федор Бакулин (Иранға қарасты Астрабадта консул болған) жалғастырған. Дей тұрғанмен мақтымқұлытануда көрнекті шығыстанушылар Александр Самойлович пен Евгений Бертельстің, түрікментанушы Александр Поцелуевскийдің (өлең өрімін зерттеген) еңбегі зор. Ал түрікмен ғалымдарына келсек, ақынның академиялық өмірбаяны мен мұрасын жүйелеу мен танымалдандыруда академик Баймұхамет Каррыев пен профессор Мяти Косаевтың зерттеуін айрықша атаймыз. Бұл ғалымдардың ізденістерін Абайды танытудағы Мұхтар Әуезовтің табандылығымен салыстыруға болады.
