Батырхан СӘРСЕНХАН
Батырхан СӘРСЕНХАН«Egemen Qazaqstan»
343 материал табылды

Қоғам • 21 Ақпан, 2024

Аңыз ақын

Фирдоуси, Сағди, Низами, Науаилармен қатар тұратын түрікмен әдебиетінің классигі Мақтымқұлы Пырағы есімі қазақ баласына ертеден таныс. «Биік таулар, биікпін деп шіренбе, Сен де құлап, жермен-жексен боларсың» деген даналық иесінің дабылы заманалар көшімен жаңғырып келеді.

Әдебиет • 20 Ақпан, 2024

Ақырғы сөз ақиқаты

«Өмір мен өлім арасы – бір-ақ қадам». Бала күнде «Ата-анам да өле ме? Олар өлсе, мен не істеймін?» деп қай­ғырып жас төккенім есімде. Тағы бірде Құдай деп елес­теткен адамымыздың құлап жатқанын көріп, мұң­ға батыппыз. Жалған дүниенің жалқы ақи­қаты өлім десек, ұлы адам­дардың ажал алдын­дағы ақырғы сөзі қалай бол­мақ? Не толқытты, не сезінді?

Кино • 14 Ақпан, 2024

Айнымаған Алдар

Асан қайғы, Қорқыт ата, Қожанасыр, Алдар көсе образы қазақ танымымен біте қайнасқан. Түгін тартса майы шыққан салқар дала топырағынан өн­ген­ қайбір аңыз да ұлттық кодымызды тірілтіп, рухымызды қоздатады. Ал қа­зақ­­тың Робин Гуды, Дон Кихоты секілді қара халықтың сойылын соғып, әді­­лет­сіздікке қарсы айла еткен Алдар көсе бейнесі жүрегімізге жақын, кө­ңі­­лі­мізге орныққан.

Әдебиет • 13 Ақпан, 2024

Қос ғасыр тартысы

Адамзат өркениеті ежелгі Грек-Рим мәдениетінен күш алып, орта ғасырда ілгері тұғырға қол жеткізді. Бірақ діни ахуалдар, үстем тап пен төменгі тап тартысы, Еуропадағы шіркеулер­дің қасаң түсінігі ғылым мен мәдениетті ойсыратып бақты. Іле жаңа ғасыр шуағы таралып, түрлі ойшыл ықпалымен тұңғиық түсініктердің тоңы жібі­ді, азат сана мен адамның жеке құқы­ғы алға шықты. Әдеби шы­ғар­­малар қаулап өсіп, еркін ой құсы көкті шарлады. Ендеше, «пейіш пен тозақ айтысы» дегендей, орта ғасыр мен жаңа ғасыр тартысына назар салалық.

Сұхбат • 11 Ақпан, 2024

Әлібек Асқаров, жазушы: «Терең білім – кітапта!»

Әлібек Асқаров прозасы – оралымды тілімен, біраз уақыт санаңды санға бөлер қою атмосферасымен таныс. Жазушының біз байқаған өз болмысы – көңілдегіні көзден ұғар қырағы, кең. Жақында қаламгермен арнайы әңгімелескен едік.

Поэзия • 08 Ақпан, 2024

Жұмбақ ғаламшар

Жаңа ашылған кіші ғаламшардың біріне 1983 жылы Есенин есімі берілгені айқын. Ақын ғаламшары – жан құбылысының жарықшақтарына толы тылсым дүние. Онда елеусіз саналған көзге көрінбес, қолға ұсталмас киелі ұғымдар жұлдызды тонын жамылған. Алуан түстер айдыны түпкі мәнге жалғасып, түнеу бір күнгі тұмандай уызданып, қаймақтанып тұрады. Ендеше, Мұқағали атты жұмбақ ғаламшардың бірнеше шұңғыл бедеріне сапар шегелік.

Таным • 06 Ақпан, 2024

Сухейл мен Гүлдірсін

Тарих ақиқат жағында дүр. Оны бұрмаламақ ниеттілер Алтын Орда тарихын бізден тыс қарауға талпынды. Алайда жалғандықта жанды өмір болмасы анық. Араб тарихшысы әл-Омари ежелгі Ордамыз хақында: «Ертеден бұл қыпшақтар елі болатын. Кейін татарлар қыпшақтармен араласып, туыстасып кетті» деп жазады. Қыпшақ елінің тағы бір дәлелі, оның оғыз-қыпшақ тілінде жазылған әдебиеті. Хорезмидің «Мұхабатнамасы», Құтбтың «Фархад-Шырыны», Дүрбектің «Жүсіп-Зылиқасы».

Әдебиет • 31 Қаңтар, 2024

Жарасқанның эпиграммасы

Эпиграмма жанрының алғашқы шеберлері антикалық гректің Симонид Кеосский, Асклепиад, Мелеагр сынды ақындары болған деседі. Әйгілі Байронның ақсүйектерді сықақ еткен шумақтары оның елінен біржола кетуіне себеп болды. Ал Байронға еліктеген Пушкин усойқы эпиграммалары салдарынан жапа шегіп, талай мәрте дуэльге түсті.

Әдебиет • 29 Қаңтар, 2024

Гилгамеш және түркі өркениеті

Қанша оқысақ та айызымыз қанбас, үнемі жаңалық табар екі дастан болса, бірі – «Гилгамеш туралы дастан». Алтайдан үдере көшкен түркінің басы шумерлер деп бол­жалдасақ, дастандағы қаһарман қос батыр тұрқы ұлы даланы еске салады. Тіпті қазақ жырларымен үндестігі менмұндалайды.

Әдебиет • 22 Қаңтар, 2024

Арылу

Толстой болмысы – әрдайым ілгері жылжып отыратын ағын судай күрделі құбылыс. Данышпан өмірінің соңын суреттеген Ромен Роллан: «Соғыс аяқталды. Ол 82 жылға созылды және Толстойдың өмірі оның ұрыс алаңы болды» деп түйеді.