Талғат  БАТЫРХАН
Талғат БАТЫРХАН«Egemen Qazaqstan»
66 материал табылды

Мирас • 23 Қазан, 2024

Іздегенге інжу ілігеді

Ұшы-қиыры ұшқан құстың қана­тын талдыратын ұлан-ғайыр даламызға кімдер келіп-кетпеген. Арғы-бергі замандарда Қазақияға ат басын бұру­шылардың қатары қалың болған көрінеді. Өкінішке қа­рай олардың көбінің аты-жөнін, жазған-сызғанын біле бер­мейміз.

Аймақтар • 10 Қазан, 2024

Тарих таңбаланған кешен

Ел мен ер – егіз ұғым. Екеуі бірін бірі толықтырып тұрады. Қияға самғар қыранның да қайырылып соғар ұясы болады. Адам да солай. Кіндік қаның тамған киелі атамекенің, ешкімнен именбей жүрер, еңкеймей кірер еңселі ордаң – Отаның болмаса басыңа бақ қонуы екіталай. Сондықтан да ел үшін еңіреп туған ерлер тұлпар мініп, ту ұстап, туған жерін қорғаған. Қас жауына қасқайып қарсы шапқан. Азаттық жолында айқасқан талай батырларымыздың есімі тарихта қалды. Қарауындағы халқын қантөгіссіз билеп, ақарлы-шақарлы, шалқыған жұртқа айналдырған қаншама хандарымыз өтті. Асқан ақылымен ұлтымызды ұйыстырып, бірлігімізді бекемдеген бектеріміз бен би-шешендеріміздің, айналасын аузына қаратқан ақын-жырауларымыздың асыл сөздері – кейінгілерге өшпес өнеге.

Руханият • 06 Қыркүйек, 2024

«Ел екен!»

Қырғыздарға қатты қызығамын. Нағыз намысқой халық. Ұлттық құндылықтарын ұлықтайды. Салтын сақтайды. Дәстүрін дәріптейді. Естияр баласынан ел басқаратын президентіне дейін ақ киіз қалпағын басына киіп жүреді. Айта берсек, Алатаудың арғы жағын жайлаған бұл ­бауырларымыздан үйренетін үрдістер көп.

Руханият • 06 Шілде, 2024

Тасжарған

Тоқсан жетінің көктемі жеті­сулықтардың төбесіне жай түс­іргендей жайсыз жаңалығымен келді. Талдықорған облысы тарап, балапан басымен, тұрымтай тұсымен кетті. Жан-жағымызды жайлаған жұмыссыздық жүйкемізді жұқар­тып-ақ жіберді. Жарты жылдай үйде жатып, жамбасымыз тесілуге айналған соң жалақы тауып, жан бағудың жолдарын іздеп әбден әлекке түстік.

Әдебиет • 03 Шілде, 2024

Қаламы құтты Қазбек

«Егеменнің» елдегі тілшілері шетінен елгезек. Жарғақ құлағы жастыққа тимей, өз өңірлеріндегі өзекті жаңалықтарды жеделдетіп жалпақ жұртқа жеткізуге асығады. Әріп­тестеріміз, әрине, әртүрлі тақырыпта қалам тербейді. Әйтсе де олардың әрқайсының оң жамбасына келетін, келістіріп жазатын дүниелері болады.

Әдебиет • 04 Маусым, 2024

Анардың Қорқыт атасы

Айтып отырғанымыз, әзербайжан әдебиетінің көзі тірі классигі Анар Рзаев. Ал Қорқыт ата Байқалдан Балқанға дейінгі байтақ даланы мекендеген байырғы тү­рік жұртының бә­ріне ортақ орасан зор миф­тік, а бәлкім тарихи тұлға. Қазақтың ұлағат ұялаған ұғы­мында ол қара қобы­зын күңіренткен құді­ретті күйші. Ақыл-парасатымен айналасын аузына қаратқан ақ сақалды абыз. Халқының арғы-бергі шежіресін шешен тілмен толғайтын, алдағыны айна-қатесіз болжайтын әулие. Әйтсе де әр қадамын аңдыған Әзірейіл-ажалдың құрығынан қанша қашса да құтыла алмаған екі аяқты, ет жүректі пенде екені тағы анық. Дәм-тұзы таусылған Дәдеміздің жаны киелі Тұран топырағында, жайылып аққан Сырдарияның жағасында жай тапқан көрінеді. Қармақшы жеріндегі кесенесі келімді-кетімді зиярат етушілерден арылған емес.

Оқиға • 27 Мамыр, 2024

Ұлтан құлдың ұрпақтары

Кеңестік салт-сананың сеңі сірескен сексенінші жылдар. Студент кезіміз. Бірде біздің университетте атақты Асанәлі Әшімовпен кездесу өтті. Кеш қонағына қойылған көп сұрақтың кейбірі «Қыз Жібек» фильмінде ол ойнаған Бекежан рөліне байланысты болған еді. Сонда әртіс ағамыздың әзіл-шынын араластырып айтқан мына бір әңгімесі әлі күнге есімнен кетпейді.

Қоғам • 24 Мамыр, 2024

Сүргін жылдар суреттері

Астанада өткен халықаралық кітап көрме-жәрмеңкесі көзі қарақты көпшілік көңілін көншіткен нағыз руханият мерекесіне айналды. Жан-жақтан жиналған ақын-жазушылар жұртшылықпен жүздесіп, жаңа туындылардың тұсауы кесілді. Қадірлі қонақтар арасынан кейінгі жылдары кеңінен танылған ресейлік талантты қаламгер Гүзел Яхинаны көріп қалған едік.

Руханият • 17 Мамыр, 2024

Колумбтың көз жасы

Кейде қиялдап кетемін. Әгәрәки, әйгілі Христофор Колумб әлдебір құдіреттің күшімен қайта тіріліп келсе, баяғыда «байқамай» ашып қойған Америкасының айбыны асқақтаған алып құрлыққа айналғанын көріп, аң-таң болары анық. Бірақ бұл мұхиттың арғы жағындағы жаңа жердің өзінің емес, бағы жанған басқа біреудің есімімен аталатынын естігенде еріксіз көз жасын көл қылып, еңкіл де еңкіл жылар еді. Еңбегі еш кетсе, еңіремей қайтсін есіл ер?

Әдебиет • 14 Мамыр, 2024

Шәміл, Расул һәм Шәпи

Дағыстанның даңқты ұлдарын дәріптеген аңыз-әпсаналар көп. Соларды естігенде еріксіз сүйсініп, өзіңді Қап тауының қырандарындай сезінетінің қалай екен? Қиялың қияларға самғап, рухың көтеріледі. Кеудеңді керемет намыс кернейді.