Тарих • 27 Қыркүйек, 2023
2001 жылдың қоңыр күзі. Қобда беті қазақтары арасынан шыққан тарихи тұлға – Екінші дүниежүзілік соғыс жылдары Моңғол елінің өкілдерімен бірге Сталиннің қабылдауында болған, 1960 жылдары қытай көсемі Мао Цзэдунмен дастарқан басында жолығып, дәм татысқан Қашқынбай Мәлікұлы туралы дерек жинап жүрдім. Сол тұста Қашекеңнің туған күйеу баласы, бұрынғы мемлекеттік қауіпсіздік саласының ардагері Тоқталхан Нұғыманұлы Теміртау қаласында тұрып жатыр дегенді құлағымыз шалды.
Жәдігер • 24 Қыркүйек, 2023
Бұдан 20 жыл бұрын қабылданған «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы негізінде қолға алынған шаруалардың бірі – Шілікті қорғандарына жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары. Географиялық тұрғыдан аумағы 80 шақырымды алып жатқан «Шілікті жазығы» Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы жерінде орналасқан. Оңтүстігінде Тарбағатай, шығысында Сауыр-Сайқан, солтүстігін Маңырақ таулары қоршап жатыр.
Тарих • 21 Қыркүйек, 2023
Мына сурет биыл туғаны 150 жыл толып отырған халық батыры, 1916 жылғы Торғай ұлт-азаттық қозғалысының қолбасшысы Амангелді Имановқа қатысты салынған екен. Оған дәлел – суреттің астыңғы жағында латын әріптерімен «Торғайдың әскери комиссары халық батыры Амангелді» деген жазу тұрса, жақша ішінде «Қастеев картинасынан» деген сілтеме беріліпті.
Зерде • 19 Қыркүйек, 2023
Екінші дүниежүзілік соғыс тарихының ақтаңдақ тұстары көп. Соның бірі – Түркістан легионы сапында болған қазақ жауынгерлерінің тағдыры. Соғыстан кейін бұлардың бірлі-жарымы бас сауғалап Түркияның Ыстанбұл, Анкара қаласына барса, бір тобы Адана қаласына тұрақтаған екен.
Тарих • 17 Қыркүйек, 2023
Қазақ тарихында әлі күнге дейін толық зерттеліп, тұжырымдалмаған бір сала бар. Ол – халқымыздың жауынгерлік өнері. Соның ішінде, үлкен ақын Ілияс Жансүгіров «Күйші» поэмасында: «Ат сайлап, қылыш қайрап, сарбаз ерлер, Зеңбірек атанға артқан найзагерлер, Жарқылдап сыбызғылы күй тартқандай, Алатау берік қорған жұмақ жерлер» дегеніндей, қазақ жауынгерлері атан түйенің үстіне зеңбірек немесе отты қару орналастырып, жаумен шайқасқаны жайлы біле бермейміз.
Тарих • 11 Қыркүйек, 2023
Патшалық Ресей заманында өмір сүрген картограф һәм тарихшы Семен Ремезов деген адам болған. Ол 1642 жылы қазақ даласының батыс пұшпағымен шектесіп жатқан Тобылда туып, 1721 жылы өмірден өтіпті. Картографтың 1701 жылы «Чертежная книга Сибири» атты кітабы жарық көрген екен.
Жәдігер • 07 Қыркүйек, 2023
Тәуелсіздік жылдары табылған құнды қазынамыздың бірі – Талды ханзадасы. 2009-2010 жылдары археолог Арман Бейсеновтің жетекшілігімен Қарағанды облысы Қарқаралы ауданы орталығынан 44 шақырым қашықта орналасқан обаға қазба жұмыстары жүргізілді. Өңірде бір-біріне жалғасып жатқан жеті қорған-оба тізбегі Талды өзені аңғарын көлбей қоныс тепкендіктен ғылыми тілде «Талды қорғандары» деген атауға ие.
Тарих • 05 Қыркүйек, 2023
Қазақ өнерінің жанашыры, этнограф-зерттеуші, Қазақстанның тұңғыш Халық әртісі Александр Викторович Затаевич 1920 жылдан бастап өзі өмірден өткен 1936 жылға дейін 16 жыл қазақ өнерін үздіксіз зерттеді. 2000 ән мен 50-ге тарта күйді қағазға түсірді. Нәтижесінде, «Қазақтың 1000 әні» (1925 жыл) және «Қазақ халқының 500 ән-күйі» (1931 жыл) атты екі іргелі еңбек жазып қалдырды.
Әдебиет • 04 Қыркүйек, 2023
Қазақ халқының әдеби-мәдени кеңістігі зор. Өйткені республика шекарасынан тыс жерде халқымыздың үштен бір бөлігі өмір сүріп жатыр. Үлкен тарихшы-ғалым Зардыхан Қинаятұлы айтқандай, «олар да ән салып, әдебиет жасаған». Соның бірі – байөлкелік қазақтар арасынан шыққан дарынды қаламгер, өлке тарихында тұңғыш роман жазған жазушы Елеусіз Мұқамәдиұлы.
Сұхбат • 24 Тамыз, 2023
