Америка Құрама Штаттарының президенті Дональд Трамп пен Ресей Федерациясының президенті Владимир Путин алдағы апталарда Венгрия астанасы Будапештте жүздеседі. Бұл туралы екі ел басшылары телефон арқылы сөйлесу кезінде келіскен. Әңгіме екі сағаттан астам уақытқа созылып, тараптар халықаралық күн тәртібіндегі өзекті мәселелерді, соның ішінде Украинадағы соғысты тоқтату жолдарын талқылаған.
Ақ үйдің ресми хабарламасында телефон қоңырауы «өте өнімді» деп сипатталды. Пресс-хатшы Кэролайн Левитттің айтуынша, Путин Трампты Израиль мен Газадағы қақтығысты реттегені үшін құттықтап, Батыс Азияда бейбітшілік орнатуға қосқан үлесін атап өтті. Сонымен қатар Ресей басшысы АҚШ-тың Томагавк крылат зымырандарын Украинаға беру ықтималдығына алаңдаушылық білдіріп, мұндай шешім Мәскеу мен Вашингтон арасындағы қатынасты күрделендіретінін ескерткен.
Путиннің көмекшісі Юрий Ушаков кездесудің нақты орны ретінде Будапешт қаласын атады. Венгрия премьер-министрі Виктор Орбан да бұл бастаманы қуаттап, өз елін «Еуропадағы бейбітшілік аралы» деп сипаттады. «Америка мен Ресей басшыларының жүздесуі – әлемде бейбітшілік орнауын қалаған барша халық үшін жақсы жаңалық», деді ол әлеуметтік желідегі жазбасында.
Reuters агенттігінің талдаушысы Ричард Вудстың пікірінше, бұл кездесу АҚШ-тың дипломатиялық белсенділігін қайта күшейтеді. Ол Трамптың Украина мәселесіне қатысты ұстанымын «қатаң, бірақ келіссөзге итермелейтін қадам» деп бағалады. Трамптың Томагавк зымырандарын Киевке жеткізу туралы мәлімдемесі Мәскеуге саяси қысым көрсетудің жаңа тәсілі саналады.
Axios басылымы Ақ үйге жақын дереккөздерге сілтеме жасап, Трамптың телефон әңгімесінде Ресеймен сауда байланыстары мен соғыстан кейінгі ынтымақтастықты да қозғағанын жазды. Басылым сарапшысы Бен Шапиро бұл әңгіме екіжақты қатынастарды «мүлде жаңа дипломатиялық форматқа» көшіруі мүмкін деп атап өтті.
Kyiv Independent әскери сарапшысы Андрей Загороднюктің айтуынша, Мәскеу тарапынан жасалған ескерту кездейсоқ емес. «Ресей Томагавктардың жеткізілуін өз қауіпсіздігіне тікелей қатер ретінде қабылдайды. Сондықтан Будапешт саммиті Кремль үшін де, Вашингтон үшін де шешуші кезең болуы мүмкін», деді ол басылымға берген сұхбатында.
BBC World Analysis шолушылары Венгрияның Будапешт қаласын саммит алаңы ретінде ұсынуын геосаяси символдық қадам деп бағалайды. Премьер-министр Виктор Орбанның «Венгрия – бейбітшілік аралы» деген сөзі Еуропадағы теңгерімді саясатқа деген ұмтылысты көрсетеді.
The Guardian сарапшысы Питер Бомонт бұл кездесуді «жаңа геосаяси сынақ» деп атады. Оның пікірінше, АҚШ пен Ресей арасындағы сенім дағдарысы шешілмейінше, нақты нәтижелерге жету қиын. «Будапешт саммиті екіжақты қарым-қатынасты қалпына келтірудің сынағы болмақ», дейді ол.
Сарапшылардың ортақ пайымы – бұл кездесу тек Ресей мен АҚШ арасындағы емес, бүкіл әлемдік қауіпсіздік жүйесіндегі жаңа тепе-теңдіктің бастауына айналуы мүмкін. Егер Будапешт саммиті нақты шешімге ұласса, ол Украинадағы соғыстың тағдырына ғана емес, халықаралық дипломатияның болашағына да әсер етеді.
