Сурет: e-history.kz
Әлихан Бөкейхан бір хатында өз үйіне келіп, «қайтсем де орыс тілін үйренемін» деген талабынан қайтпай еңбектеніп отырған Сұлтанмахмұтты айтып, ерекше сүйсінетіні бар. Сұлтанмахмұт ақын өз жырында:
«Оллаһи! Ант етемін Алла атымен,
Орыс тілін білемін һәм хатымен.
История, география пәнді білмей,
Оллаһи, тірі болып жүрмеспін мен»,
– деп өз-өзіне ант береді. Ұлы мақсат жолында білте шамға үңілген ақынның үлкен ізденіс шыңырауына құлаш сермегенін байқаймыз. Ал Мағжанның «Еуропалық әшекейлермен» көмкерілген отты жырлары, тарихи, этнографиялық шежіреге толы өлеңдері шайырдың тұңғиық тереңдігіне дәлел. Ақынның Батысқа сапары жаңа, тосын көзқараспен аяқталады.
Жазушы Антон Чехов суретші ағасына жазған хатын «ортадан дәрежең төмен тұрмау үшін, Пиквиканы оқып шығу немесе Фаустан монолог жаттау жеткіліксіз. Оған күндіз-түні үзіліссіз еңбек, мәңгілік оқу, еркіндік қажет. Біздің үйге кел де жатып алып оқы, тымқұрығанда өзің оқып көрмеген Тургеневті…» деп аяқтайды. Білімсіздікке жаны қас жазушы айналасына шуақ шашып, әр адаммен өз дәрежесінде сөйлеседі. Тіпті күрделі сөйлеуге тырысқан жергілікті әйелдерге мармеладты жақсы көретінін айтқаны да күлкілі әрі қызық.
Әлбетте, оқығанды ойға тоқу, білімді бойға дарыту үлкен еңбек. Жаңбырды бойына дұрыстап сіңірмейінше, топырақтың құнарлы өсімдік бермейтіні секілді, білімін бойға дұрыс сіңіре алмаған шығармашылық иесі қатерлі түсінікке баруы әбден мүмкін. Әдебиетке келген көп жас буынға үлгі болған Мартен Иден прототипі де ізденімпаздық пен жанкештіліктің жеңісін әйгілейді. Кейіпкердің өзі болуға шақырады. Расында «шабыт дегеніміз – ізденіс». Мехнат дегеніміз – жеңіске жетелер жол. Талапты ерге нұр жауады!
