Жәдігер • 04 Маусым, 2025

Ғұндар мұрасы

120 рет
көрсетілді
1 мин
оқу үшін

Адамзат тарихында әлемде алғаш рет көшпелілер им-периясын құрған – ғұндар. Мағжан Жұмабаев «Ерте күнде отты күннен ғұн туған, Отты ғұннан от боп ойнап мен туғам» дегеніндей, ежелгі ата-бабамыздан қалған мұра көп. Күллі Еуразия даласында ғұндарға тән 13 қорған-кешен болса, осылардың тоғызы моңғол даласында екен.

Ғұндар мұрасы

Жуықта моңғол археолог-тері Өту­кен да­ла­сын­да орналасқан ғұн ақ­­сүйе­гінің қорғанын қаз­ды. Көптеген артефакті мұ­ралар шықты. Соның бірі – кү­міспен күптелген әртүрлі по­шымдағы сыңар мүйізді жүздеген еліктің бейнесі.

Мамандардың пайымдауынша, мұн­дай сыңар мүйізді елік-марал туралы ежелгі үнді, грек, ром, қытай, жапон, кәріс, тибет, вьетнам халықтарында әрқилы аңыз-әңгіме, әфсаналар сақталған.

Бірақ атаулары әртүрлі. Мысалы, үнділер елікті юни­­корн (uncornus, licorn, einhorn), гректер моноцерос (monoceros), қытайлар цилинь (qilin, cilin, kirin, kilin), жапондар арихаримо (hariharimo) дейді екен.

Мұндай сыңар мүйізді қоңыр аңның мүсіні бұған дейін Ноён ула кешенінің 20 обасынан 12 дана, 22 обасынан 18 дана табылса, екі жыл бұрын Гол мод ес­­керткіш кешенінің ІІ қорғанының 1 оба­сынан 54 данасы табылыпты.