«Кітапханаңыз бай екен», деп сөз бастап едім.
«Бұл кітаптарымның азайғаны ғой, үш балам жеке отау болғанда, әрбіріне 500 кітаптан енші бердім» демесі бар ма?
Осы бір сөз денемді тоқ соққандай дір еткізді.
«Балаларыма үй алып бердім», «Көлік сыйладым», «Демалсын деп Дубайға жібердім» деп мақтанатын әкелерді білуші едік, ал бұрын-соңды балаларына кітаптан енші берген әкені тұңғыш рет кездестіріппін. Сол сәтте менің қасымда әлемдегі ең ойлы да бақытты әке тұрғандай болды.
Бір көкеміз «Жақсы кітап – ұяттың антологиясы» деп еді, сол сөздің шындығы басым болып барады. Алматыдағы бүлік кезінде кітап дүкені ғана қиратудан аман қалды дегенді құлағымыз шалды. Бұл нені түсіндіреді? Рухани құндылықтың орнын материалдық құндылық күштеп тартып алғанын бізден үлкендер айтып та, жазып та жатыр.
Қазіргі мақтанның ішінде сөресіне жинап қойып, оқылмай тұрған кітаптармен мақтану қосылғалы қашан? Мұхтар Мағауин «Қаламгер кітапханасы және жазу үстелі» деген эссесінде: «Айттық, жазушы кітапханасының жайы басқашарақ. Негізінен өзіңіз оқу үшін ғана. Әуелгі жасырақ кезіңізде оқулық іспетті. Таным, білімхана емес. Үлгілі дәріс. Тіпті бәріне жеттім деп байыптаған кездің өзінде... жаңа бір сорап, көкжиектің арғы жағы. Басқасын былай қойғанда, артық тыныс, жаңа байып. Турасын айтқанда, жекелей кітапханасыз жазушы жоқ. Және бұл кітапхана – масаттық пен өзгеше қанағат негізі. Тіпті шексіз мақтанға себеп», деп жазады. Сөздің шыны да солай.
Қонаққа барған сайын сол үйдің кітапханасын көруге асығамыз,сән үшін сатып алған «Бабалар сөзінің» 100 томдығынан бастап бәрі тізіліп тұрады, бірақ әңгіме ауаны тағы материалдық байлық туралы өрби береді.
Ақы төлесең де кітап оқығысы келмейтін ұрпақтың балалық шағы кітапсыз үй, кітапқа мойын бұрмайтын ата-ананың тәрбиесімен байланысты шығар деген ой меңдейді. Әрине, қай заман үшін «адамды адам еткен – кітап, адамзат еткен – кітапхана» (Әбіш Кекілбай) екені даусыз. Тағы бір данышпан «Кітабы жоқ үй – терезесі жоқ үй», депті, әлемде, айналамызда қаншама терезесіз үйлер бар десеңізші?
