Бабадан мирас балбалым...

Ерте, ерте, ертеден ескерткіш атаулыны қадір тұтқан елміз. Қиян даламыздың қай қиырына барсаңыз да, қисапсыз мол мәдени мұрамыздың үздік үлгілерін кездестіресіз.

18 Сәуір, 2025

Туды қорлау – елді қорлау

Ықылым заманнан бері халқымыз елдігінің басты рәмізі – байрағын ерекше қастер тұтып келеді. Бұл туралы атақ­ты Сүйінбай ақыннан асырып айт­қан ешкім жоқ шығар.

04 Сәуір, 2025

Жаңару жосығы

Жыл сайын Наурыз қарсаңында қалың жұрттың жадыраңқы көңіл күйін көріп, жақсылықтан үміттенеміз. Оның үстіне кейінгі уақытта әр өңірде түрлі форматта өткізіліп жүрген мереке іс-шаралары «Наурызнама» деген атаумен бірізге, жүйеге түсе бастады. «Нама» – хат мағынасын беретін атау. Наурыз хаты, жаңа күнді қарсы алудың бағдарламасы мен хаттамасы, Ақаңша (А.Байтұрсынұлы) айтсақ, жосығы.

22 Наурыз, 2025

Алтын кереге

Біз әдетте әйел тұлғасы немесе әйел заты десек, ойымыздың түкпірінде отбасының алтын арқауы мен берекесі тұрады. Соны­мен бірге ұлт танымында «ана» ұғымы «елдік дәстүр» құндылығының мән-мағынасын толықтырады.

08 Наурыз, 2025

Бақытты отбасының болмысы

Адам жаратылысы күрделі. Ол әркез сүйіспеншілік, таңғалу, өкпелеу, қуаныш-қайғы, мейірім-шапағат, т.б. сезімдер жетегінде жүреді. Осы сезімдерді шегінен асырмай тізгіндеп, оларды тұрақты­лық пен тепе-теңдік жағдайында ұстай біл­ген адам өкінішке ұрынбайды. Яғни жо­ғарыдағы әрқилы сезім құбылысын тізгіндеп, реттей білген кісі бақытты отбасын құра алады.

07 Наурыз, 2025

Піл сөздігі бар, жылқы сөздігі ше?

Ғылым кейде ештеңеге бағын­байтын ережелерден тұратындай елестейді. Біз өмір сүріп жатқан мына ғаламда әр адам өзінше жаңа тыныс ашқысы келеді. Әлденеге жаңа көзқараспен қарауды ұнатады. Сол үшін де ғылымның бір аты – ізденіс дегеніміз дұрыс болар.

21 Ақпан, 2025

Қорқынышты қуаныш

Еліміздің солтүстік пен орталық өңір­лерінде аяздың себебінен сабақ бол­май­тынын біле қалса, оқушылар қос қо­лын көтеріп қуа­на­тынын көз көрді. Мұға­лім­дердің ішінде де (таныс педа­гог­тер­ден, әре­кетінен) ар­қа­ны кеңге сала­тын­дардың барын білеміз. Ата-аналар арасында да таңмен таласып, қар­­латып, борандатып баласын мектепке та­сығысы келмейтіндіктен, білім бас­қар­ма­­сынан «сабақ бүгін де болмайды» де­ген­ді­ ­күтіп отыратындар жетерлік.

05 Ақпан, 2025

Көпке ұмтылған жалғыз

Бір сәт терезе сыртындағы ағаш­тарға көз салыңызшы, олар да жалғыздықтан жабырқайтын сияқты сезіледі. Мүмкін олар өн бойынан өсіп шыққан жа­пырақтарды, бұтақтарына қонатын құстарды аңсайды. «Жалғыздық деген – өз-өзіңмен бетпе-бет келу», депті бір да­нышпан. Дұрыс та шығар. Ал бұл ұғымды рухани еркіндіктің бастауы деген түсінікпен қабылдайтындар да жоқ емес.

04 Ақпан, 2025

Баспасөз һәм басқа сөз

Баспасөздің анықтамасы баршаға аян. Баяғыдай тасқа басылып тарайтын газет-журналдың жиынтық атауы. Ал өзімізше өгейсітіп, басқа сөзге балап отырғанымыз: радио, теледидар, фейсбук, инстаграм, тик-ток, тағысын тағылар. Уақыт ұршығында ұтымды айналып, бейбітқатар өмір сүруге әбден лайық бренд пен тренд.

01 Ақпан, 2025

«Бөлінгенді бөрі жейді...»

Әлеуметтік желіде мұсылман мем­ле­кеттерінің ғылым мен білім да­муында артта қалуын діннен көріп: «Ислам бізді орта ғасырға сүй­рей­ді», «Дін – қараңғы ін» деп пікір топ­шылаған постарды жиі көзі­міз шалады. Қайсыбіреулердің ата-ба­бадан қалған рухани құнды­лықта­рымызды аяққа таптап жатқа­нын көргенде жа­ның күйзеледі.

30 Қаңтар, 2025

Оқитын және оқымайтын қоғам

Спартандықтардың тапқырлығы ретінде жиі айтылатын мына бір сөзді есі­ме алған сайын бізге әр мәселені өзге­ше ойлау мен түйіндеудің ауадай керек еке­нін түсінемін. Аталған аңыздың ұзын-ыр­­ға­сы мынадай. Бірде Македония патша­сы ІІ Филипп грек қаласының тұр­ғын­да­ры­на былай деп хат жазады: «Тез ара­да ма­ған бірден бағыныңдар. Егер әске­­рім сен­дер­дің жерлеріңе басып кірсе, бар­лық егін, бау-бақшаларыңды құртады, ұлда­рың­ды құл, қыздарыңды күң етуге де да­йын­быз», дейді. Спартандықтар оған бір ауыз сөзбен жауап қайтарады: «Егер...».

21 Қаңтар, 2025

Ұшақтан үрейіңіз ұша ма?

Ақтау маңында Әзербайжан әуе жолдарына (AZAL) тиесілі Embraer E190 ұшағының апатқа ұшырауынан кейін көпшілікті «Әуе тасымалы қаншалықты қауіпсіз?» деген сұрақ мазалап жүр. Елімізде ұшақтан бас тартып, билеттерін пойызға ауыс­тырып жатқан адам көп. Жұрттың бұл қорқынышы мен абыржуы қаншалықты орынды? Ұшақ шынымен өмірге қауіпті көлік пе?

15 Қаңтар, 2025

Судың иесі де, киесі де болуы керек

Су мәселесі жылдан-жылға өршіп барады. 2023 жылға дейін онымен айналысқан мемлекеттік органның болмауынан су шаруашылығының жағдайы нашарлап кетті. Қолданыста болған әртүрлі мемлекеттік бағдарламалар мен стратегиялардың ұзақ жыл­дардан бері қордаланып қалған түйт­кілдерді дер кезінде шешпеуі себепті ел де, жер де суға деген зәрулікті осы күнге дейін се­зініп отыр.

11 Қаңтар, 2025

Адал азамат ұғымы

Шалкиіз жыраудың «әділ төре ел бас­тар» деген сөзі бар. Жыраулар поэзиясын­да кеңінен насихатталған бұл ұғымдар ке­йін Абай, Шәкәрім еңбектеріне ұласты. «Адал жүріп, адал тұр, счетің тура келуге» де­генде Абай қоғам мен Құдай алдындағы есепті қоса айтқанға ұқсайды. Адамдық қасиет­тің негізі саналатын осы адал­дық ұғы­мын Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың бас­ты ұстыны еткені тегін дейсіз бе? Біз­­дің халықтың сонау түп-танымынан келе жат­қан қасиеттер негізінде «Адал адам – Адал еңбек – Адал табыс» атты тұжырымдама ұсынып, жасампаздық және жаңашылдық басты құндылықтарымыздың бірі екенін атап көрсетті. Президенттің айтуынша, бұл құндылықтарды басты назарда ұстау бү­гінгі өзгермелі әлемде ұлтымыздың мерейін өсі­ріп, жаһандық бәсекеге қабілетті болуы­мызға мүмкіндік береді.

07 Қаңтар, 2025

Жауапкершілік өлшемі

Ресми жыл басталарда «Өткен жыл несімен есте қалды?» деп сұрақ қоярымыз анық. Психологтердің пікірінше, адамның жадында көбіне ескі жылдың алабөтен және соңғы оқиғалары жатталып қалады. Осы тұрғыдан келсек, әлбетте, есімізде алапат тасқын суды еңсерген елдік қуатымыз, парасатымыз алға шығары сөзсіз. Сол сын сағаттарда бір ақсақал «Елдің күші – селдің күші» деп, табиғат апатына төтеп берердей бата берген еді. Мемлекет басшысының өзі бастап, қауіп-қатер мен қиындықтың өтінде жүргенде халық елдігімізге де, бірлігімізге де сенді. Ал жаз бен күз жалғасар тұста жылдам ақшаңқан үйлер, шағын аудандар тұрғызыла бастағанда мемлекет пен іскер азаматтар күш біріктірсе, шешілмейтін мәселе қалмайтынын өз көзімен көрді. Мұны Алаш заманында «Игілік қоғамы», «игі іс» дер еді.

01 Қаңтар, 2025

Үнемшілдік мәдениеті

Батыстың дамыған ел болуы білім, мәдениет, құндылықтарды сақтау, қа­рапайымдылық пен кішіпейілділік, мейірімділік секілді мінез-құлық, әдеп-әдеттің оң әсерінен екені белгілі. Бірақ елдің өркендеуі мен халықтың жақсы тұрмысы ең алдымен олардың үнемшілдік мәдениетінде жатыр.

10 Желтоқсан, 2024

Адалдық – ардың ісі

Біз өз құндылықтарымызды нақтылап, екшеп, таразыға салып, тани білме­сек, оларды қоғамымызды дамытуда, ұлтымыздың келешегін қамдау жолында басшылыққа алмасақ, өзіндік ұстаным, таным-түсінік, болмысымызды, ұлттық келбетімізді сақтай отырып өркениет көшіне ілесе алмаймыз. Сондықтан бізге жалпыұлттық құндылықтар жүйесін белгілеп, оны бекіту аса маңызды.

28 Қараша, 2024

Ескерткіш – елдіктің өлшемі

Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев тұлға­ларға ескерткіш орнату мәселесіне назар аударып, Атырау қаласында өткен Ұлттық құрылтайда айрықша айтқаны белгілі: «Соңғы кезде ата-бабасының, жерлесінің есімін ұлықтауды сұрап, ұжымдық хат жазу әдетке айналып барады. Атасына ескерткіш қоюды, көшеге атын беруді өтінетіндер көбейді. Бұл – жағымсыз жағдай. Мұндай ұстанымдар еліміздің біртұтас идеологиялық кеңіс­тігіне зиян келтіреді. Ұрпақ тәрбиесіне кесірін тигізеді. Тіпті, шетелде бізді көне заманға және кеңестік кезеңге қатысты монументтер қаптаған «Ескерткіштер елі» деп айтатын болды», деді Президент.

14 Қараша, 2024

Байсалды белес

«Egemen Qazaqstan» газетінің 105 жылдық белесі тұсында жалпы ұлт баспасөзі, журналистика бастауы, сабақтастығы туралы ой қозғауға мүдделіміз.

13 Қараша, 2024

Алтын қазық

Республика күніне арналған салтанатты іс-шарада Мемлекет басшысы қайта жаңғырған ұлттық мерекені «Азаттықтың алтын қазығын қаққан күн» деп сипаттады.

04 Қараша, 2024