Форумға Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбай, Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек, Оқу-ағарту министрі Жұлдыз Сүлейменова, MNU басқарма төрағасы Талғат Нәрікбаев және еліміздің жетекші жоғары оқу орындарының ректорлары қатысты. Сондай-ақ жиынға орта білім беру ұйымдарының өкілдері, сарапшылар қауымдастығы мен мемлекеттік органдардан келген 300-ден аса адам жиналды. Білім берудегі академиялық адалдықты қамтамасыз ету тақырыбында қызу талқылаулар өтті.
2021 жылы Мемлекет басшысы Үкіметтің кеңейтілген отырысында жоғары оқу орындарында академиялық адалдықты бұзу деректері тіркеліп, жемқорлыққа жол берілген жағдайда оларды лицензиядан айыру секілді қатаң жауапкершілік енгізуді тапсырған еді. Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Д.Жазықбайдың айтуынша, бүгінде 103 жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымындағы 4 191 бакалавриат білім беру бағдарламасына адалдық, жемқорлыққа қарсы мәдениет, құқықтық сауат және кәсіби этикаға арналған пәндер енгізілген.
«7 жоғары оқу орнында комплаенс-мамандарды даярлау басталды. Ал 52 мыңнан аса мемлекеттік қызметші әдеп және адалдық құндылықтарын орнықтыру бойынша онлайн оқытудан өтті. «Құқық» бағыты бойынша 63 бағдарламада жемқорлық құқықбұзушылықтарды саралау, халықаралық стандарттар, тәуекелдерді бағалау, кадрлық қауіпсіздік және құқық қолдану мәселелерін қамтитын кешенді курстар бар. Магистратура мен докторантура деңгейлерінде де бұл бағыт кеңінен дамуда. Мәселен, 250-ден аса білім беру бағдарламасы жемқорлыққа қарсы саясатты, комплаенс, криминологияны және әдеп стандарттарын жүйелі оқытуға бағытталған», деді агенттік төрағасы.
Сондай-ақ Ғылым және жоғары білім министрі С.Нұрбек алдымен профессорлық-педагогикалық құрамға түсіндірме жұмыстарын жүргізу қажеттігін айтты. Осы орайда айта кететін тағы бір мәселе, жуырда министр көптеген азамат әлеуметтік желілердегі жеке хабарламалар арқылы дипломдардың түпнұсқалығы мәселесіне қатысты алаңдаушылық білдіретінін айтып, Telegram арнасында бұл мәселе жүйелі түрде толық реттелгенін ресми хабарлады. Ғылым және жоғары білім министрлігі 1991 жылдан бері берілген барлық дипломның бірыңғай деректер базасын қалыптастырған. Бұл – заңсыз құжат айналымының алдын алуға бағытталған маңызды қадам.
«Дипломдардың мазмұнына қойылатын бірыңғай талаптар мен олардың сериялары бекітілді. Ал құжаттардың өзі енді арнайы қорғалған модуль арқылы бірегей нөмір мен QR-код беру жолымен рәсімделеді. Жүйеге тек жоғары оқу орындарының ресми жауапты қызметкерлері қол жеткізе алады. Бұл дипломды қолдан жасауға жол берілмейді, жұмыс беруші құжаттың түпнұсқалығын оңай тексере алады, адал еңбек еткен түлектердің еңбегі нақты қорғалатынын білдіреді», деді министр.
Бұл да – академиялық ашықтықтың бір көрінісі. Ал қазір 22 ЖОО-ға енген Академиялық адалдық лигасын 2018 жылы M.Narikbayev University мен Almaty Management University құрған. MNU басқарма төрағасы Т.Нәрікбаевтың айтуынша, бұл – еліміздегі жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының ерікті бірлестігі. Лига академиялық адалдықтың 10 негізгі қағидасын ілгерілету мен іске асыру арқылы елдегі білім беру сапасын жақсарту миссиясын атқарады. Лига кеңесі адалдық стандартын әзірлеумен айналысады.
Академиялық адалдық лигасына алғаш кірген оқу орнының бірі – С.Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университеті. Университет ректоры Гүлзада Шакуликованың айтуынша, лига арқылы құрылған методология, білім беруді бағалауға бағытталған стандарттар қазір жақсы нәтиже беріп жатыр.
Іс-шара барысында Мемлекеттік қызмет істері агенттігі, Ғылым және жоғары білім, Оқу-ағарту министрліктері және Академиялық адалдық лигасы арасында білім беруде академиялық адалдықты қамтамасыз ету жөніндегі меморандумға қол қойылды. Сонымен қатар Меморандумды іске асырудың 2026–2027 жылдарға арналған жол картасы бекітілді.
