Жалпы, Ассамблея елдегі этносаралық татулықты орнықтырудан бөлек, мәдени-ағарту, шығармашылық жұмыстар жүргізеді, құқықтық және әлеуметтік те көмек көрсетеді. Ал бұл жұмыстардың ойдағыдай іске асуында елордалық Достық үйінің үлесі аз емес. Бұл ұжымды Астана қалалық Қазақстан халқы Ассамблеясының бетке ұстар айнасы деуге болады.
Достық үйінде халықаралық және республикалық деңгейдегі іс-шаралар өткізіледі. 2018 жылы ашылған елордалық Достық үйі барлық этномәдени бірлестіктердің басын біріктіретін ақпараттық-әдістемелік және мәдени орталыққа айналған. Мұнда 23 этномәдени бірлестік, 10 этнолингвистикалық мектеп, Қоғамдық келісім кеңесі, Медиация кабинеті, Аналар мен Ақсақалдар кеңестері, шығармашылық ұжымдар, «Ассамблея жастары» қалалық штабы, «Аналар аманаты» шығармашылық орталығы және «Мәміле» қазақ тіліндегі пікірсайыс клубы жұмыс істейді.
Астана қаласы ҚХА бойынша хатшылығының бас маманы Жанна Абдуалидің айтуынша, елорданың Достық үйі бүгінде есігін жұртшылыққа кеңірек ашып, астаналық қоғам өмірінің маңызды орталығына айналған.
– Биыл жұмысын бастағанына сегіз жыл толған бұл мекеме қаланың саяси-әлеуметтік дамуына, өзекті мәселелерді талқылауға, мемлекеттік органдармен бірлескен форумдар мен дөңгелек үстелдер өткізуге айрықша үлес қосып келеді. Достық үйінде көптеген шығармашылық ұжым, клубтар мен кеңестер, ғылыми-сараптама тобы тұрақты жұмыс істейді. Айлық жоспарға көз жүгіртсек, мекеменің іші бір күн де бос тұрмайды. Бұл жерде тек этностардың шығармашылығы емес, өнері мен қабілетін дамытқысы келетін кез келген қала тұрғынына да мүмкіндік берілген. Сегіз жыл ішінде Достық үйі көптеген мәдени және әлеуметтік маңызы бар жобаларды жүзеге асырды, – дейді Ж.Абдуали.
Ол сондай-ақ мұндағы этномәдени шығармашылық ұжымдардың жұмысында да тыным жоқ екенін атап өтті.
– Ән және би ансамбльдері, түрлі музыкалық аспапта ойнайтын топтар, әжелер хоры – қаланың барлық мерекелік шараларына белсенді қатысады. Қала әкімдігінің қолдауымен этномәдени бірлестіктер республикалық және қалалық іс-шараларға жүйелі түрде тартылып, мерейтойларға орай марапаттармен де атап өтілді. Ассамблеяның 30 жылдығы қарсаңында Достық үйі этнос өкілдерінің орталығы ғана емес, шын мәніндегі достық пен бірліктің рәмізі екенін дәлелдеп отыр. Бір шаңырақ астында түрлі мәдениетті біріктірген бұл мекеме елордадағы этносаясаттың көпсалалы әрі үйлесімді жүзеге асуына жол ашып келеді, – дейді Астана қаласы ҚХА бойынша хатшылығының бас маманы Жанна Абдуали.
Достық үйі құрылымында 56 шығармашылық ұжым бар екен. Олардың бесеуіне «халықтық» атағы берілген. Бұл елордалық этномәдени орталықтардың кәсіби деңгейінің жоғары екенін көрсетіп отыр.
Ассамблея жыл сайын көпшілікке арналған тағылымды да танымдық мәдени-көпшілік шаралар ұйымдастырып отырады. Атап айтқанда, Наурыз мейрамы, Алғыс айту күні, түрлі фестивальдар, көрмелер мен концерттер – бәрі-бәрі этносаралық достықты дәріптеп, ел ішіндегі бірлік пен тұрақтылықтың салтанат құруына септігін тигізіп келеді.
«Жомарт жан» үйлестіру орталығы және этномәдени бірлестіктер аз қамтылған және көпбалалы отбасыларға, қарттарға, мүмкіндігі шектеулі жандарға тұрақты түрде көмек көрсетіп отырады екен. Былтыр еліміздің бірнеше облысында болған су тасқынынан болған төтенше жағдай кезінде де елордада жедел штаб құрылып, қажет заттар жиналып, зардап шеккен өңірлерге жіберілді.
Достық үйінде Астана қалалық ҚХА жанындағы Этномедиация орталығы жұмыс істейтінін естіп, көңіл жайланды. Бұл қоғамдағы дауларды сотсыз шешуге ықпал ететін тетік екенін ескерсек, этносаралық мәселеде медиацияның алар орны айрықша. Бүгінде қала бойынша 8 қоғамдық медиатор тіркелген екен.
Орталық жетекшісі Роза Бекішеваның айтуынша, Этномедиация орталығы биыл құрылып, бұрынғы медиация кабинетінің негізінде жұмысын бастаған.
– Достық үйінде түрлі этностардың өкілдері қызмет атқаратындықтан, кейде тұрмыстық немесе жұмыс барысындағы даулар мен түсінбеушіліктер туындауы мүмкін. Орталықтың негізгі мақсаты – мұндай мәселелерді сотқа жеткізбей, тараптарды татуластыру, келісімге келтіру. Қазір медиация институты елімізде қарқынды дамып келеді. Ал Астанадағы этномедиация орталығы этностарға мәдени және тілдік ерекшеліктерді ескере отырып көмек көрсетумен ерекшеленеді. Бүгінде Ассамблея құрамында 28 медиатор бар. Олардың бесеуі – арнайы курстардан өткен, сертификаттары бар кәсіби медиатор. Сонымен қатар 13 қоғамдық медиатор жұмыс істеп келеді. Қалғаны – әр этностың өкілдері, олар тілді білу деңгейіне қарай көмек көрсетеді, – дейді Р.Бекішева.
Орталық тек дауларды шешіп қана қоймай, семинарлар, тренингтер, курстар өткізіп, медиаторлардың кәсіби біліктілігін арттыру сынды ақпараттық-ағартушылық бағытта да жұмыс жүргізеді екен.
Қысқаша айтқанда, Этномедиация орталығы қоғамдағы дауларды келісім арқылы шешетін татуластыру алаңы, этностар арасындағы ынтымақ пен түсіністікті нығайтуға бағытталған ұйым ретінде өз жұмысын жоғары деңгейде атқарып келеді.
Сондай-ақ мұндағы «Мәміле» клубы этностар арасында қазақ тілін үйренуді ынталандырып, еркін сөйлеу дағдыларын қалыптастыруға мүмкіндік беріп отыр.
Айрықша айта кетерлігі, Достық үйі халықтық дипломатия алаңына да айналған. Мұнда Болгарияның вице-президенті Илияна Йотова, Нельсон Манделаның немересі Ндилека Мандела, Сингапур президенті Халима Якоб, Италия, Ресей, Армения, Өзбекстан, Беларусь, Польша, Башқұртстанның ресми делегациялары және басқа да елдердің өкілдері қонақ болған екен. Бұл – елордалық Ассамблея жұмысының халықаралық деңгейде жоғары бағаланатынын көрсетеді.
Достық үйіндегі ANK Live тікелей эфир студиясы мен дыбыс жазу бөлмесін де кіріп, тамашалап көрдік. Онда заманауи медиаөнімдер әзірлеуге мүмкіндік мол. Мұндағы мамандар кәсіби деңгейдегі подкасттар, бейнежобалар, музыкалық клиптер түсірумен де танымал екен. Қазақтың танымал туындылары түрлі этностардың ұлттық аспаптарында орындалып, жаңа форматтағы мәдени жобалар іске асырылып келеді.
Қорыта айтсақ, Астана қаласының Қазақстан халқы Ассамблеясы елорда тұрғындарын ортақ құндылықтар төңірегіне ұйыстырып, бірліктің бекем болуына үлес қосып келеді. Этномәдени орталықтар, қайырымдылық бастамалары, мәдени жобалар мен халықаралық байланыстар – елорданың қоғамдық өмірін байытып, еліміздің татулық пен келісімге негізделген саясатын нығайтуға қызмет етіп отыр.
