Өркендеу бағытындағы өндірісті өлке

Қарағанды жұмыссыздық деңгейі ең төмен өңірлердің бірі – небәрі 4%. Өнер­кәсіпті дамыту, шағын және орта биз­несті қолдау, инвестиция тарту – өңір эконо­ми­касының басты басымдықтары. Облыс кө­лемінде индустриялық аймақтар бел­сенді дамып, шағын өнеркәсіптік алаңдар құры­лып жатыр. «Qarmet» компаниясы өндірісті жаңғыртуға 2028 жылға дейін 1,6 трлн теңге инвестиция салуды жоспарлап отыр. Өңірде жаңа өндіріс орындары ашылып, машина жасау, өңдеу өнеркәсібі, басқа да салаларда ілкімді жобалар жүзеге асырылып жатыр.

– Облыс елімізде бірінші болып бөл­шек салық мөлшерлемесін 2%-ға дейін төмен­детті. Соның нәтижесінде салық төлеу­шілердің саны 30 есеге өсіп, бүгінде 4 мыңнан асты. Биылғы арнайы салық режімімен бюджетке 5,6 млрд теңге түсті. Жаңа Салық кодексі күшіне енгеннен кейін де мәслихаттарға екі пайыздық мөл­шер­лемені сақтап қалу жөнінде ұсыным береміз, – деді Ермағанбет Бөлекпаев.

Аймақта ауыл шаруашылығы қарқынды дамып келеді. Аграрлық секторға салынған инвестиция көлемі екі есеге өсіп, 44 млрд теңгеге жетті. Биылдың өзінде 18 жоба іске қосылды.

– Бағаның өсуін тежеу мақсатында жер­­гілікті өндірушілермен форвардтық келісім­шарттар жасасып, нан пісіру кәсіп­орындарын қолдап, әлеуметтік павильондар ашып жатырмыз. Онда фермерлер өз өнімдерін делдалсыз, тегін берілген сауда орындарында тікелей сата алады. Бұл – қала тұрғындарына сапалы әрі қолжетімді өнім алу мүмкіндігі, фермерлерге өткізу на­ры­ғын кеңейтуге жол ашатын тиімді алаң, – деді өңір басшысы.

Облыста егіс алқаптарын әртараптан­дыру жұмыстары жүргізіліп жатыр. Биыл азықтық дақылдардың көлемі 30%-ға артып, майлы дақылдар алқабы екі есеге ұлғайған. Нұра ауданында іске қосылған, 1 100 бас­қа арналған сүт-тауарлы ферма жылына 9 мың тонна сүт өндіреді. Осакаров ауданын­да 6 мың басқа арналған ірі ферма салынып жатыр, ол жыл сайын 55 мың тонна өнім өндіруді қамтамасыз етеді. Е.Бөлекпаев «Saumal Biotech» кәсіпорнын мысал ретінде келтіріп, оның бие мен түйе сүтінен жасалатын лиофилденген қоспалар мен мал азығын өндіретінін атап өтті. Былтырдан бастап зауыт өнімін АҚШ-қа экспорттап, Қытаймен де серіктестік орнатты. Жалпы, агроөнеркәсіптік секторда 47 млрд теңгеге 31 жоба жүзеге асырылады, соның нәтиже­сін­де 300-ге жуық жаңа жұмыс орны ашылады.

Облыста елді мекендерді сапалы ауыз­сумен қамтамасыз ету, инженерлік инфра­құрылымды жаңғырту, өңірді газдан­дыру бағытындағы жұмыс жүйелі түрде жүргізіліп келеді.

– Биыл 61 ауылдың 4 мыңнан астам тұр­ғыны таза ауызсуға қол жеткізеді. Жалпы, облыс халқының 98,7%-ы бүгінде ауызсумен қамтылған. Қалаларда бұл көрсет­кіш 99,4%-ды, ауылдарда 97,9%-ды құрайды. Жыл соңына дейін ауызсу мәселесін толық шешеміз, – деді өңір басшысы.

Облыста коммуналдық инфрақұры­лымды жаңартуға қатысты ауқымды жұ­мыстар атқарылады. Қазір 148 шақырымнан астам су құбыры, 44 шақырым кәріз желісі салынып, қайта жаңғыртылып жатыр. Сонымен қатар 22 шақырым жылу жүйесі ауыстырылып, үш қазандық жаңартылды.

Өңірді орталықтандырылған газбен қам­тамасыз ету де – басты басымдықтардың бірі. Қарағанды, Теміртау, Шахтинск қа­ла­ларында 9,5 мың үйге дейін газ таратушы желілер тартылды. Бүгінде 5 771 үй газға қосылды. Жыл соңына дейін қосымша 3 мың үй газбен қамтылады.

Туризм саласы да түлеп келеді. Биыл алты айда аймаққа 200 мыңнан астам турист келді. Осы салаға тартылған инвестиция­­­лар көлемі 19 млрд теңгеге жетті. Жыл соңы­на дейін бұл көрсеткішті 23 млрд тең­­геге дейін ұлғайту жоспарланып отыр. Облыс әкімнің айтуынша, туризм – облыстың қыз­мет көрсету саласындағы негізгі қозғау­шы күштердің бірі. Мемлекет басшысының ­тапсырмаларын жүзеге асыру өңірдегі туристік инфрақұрылымды дамытуға айтар­лықтай серпін берген.

– Биыл туризм саласына салынған инвестиция көлемі 19 млрд теңгені құ­рап, өткен жылмен салыстырғанда 10,9%-ға артты. Қонақүй, демалыс орындарының саны 13,1%-ға көбейіп, 277 нысанға жетті. Туристер легі де 29,2%-ға өсті, жарты жылда облысқа 200 мыңнан астам адам келді, – деп атап өтті Е.Бөлекпаев.

Облыста заманауи спорт кластерінің құрылысы басталды. Аумағы 72 га болатын аймақта бұқаралық, балалар мен жас­өспірімдер, кәсіби спортты дамытуға арналған нысандар салынады. Кешеннің орталық нысаны UEFA-ның 4-санатына сай келетін стадион болады.

– Спорт кластерін құру жобасын іске асы­рудың алғашқы қадамы – Футбол акаде­миясының құрылысы. Жобаның серіктесі – «Freedom Holding Corp» компаниясы­ның басшысы Тимур Турлов. Бұл мақсатқа 12 млрд теңге бөлінді, – деді облыс әкімі.

Қосымша білім берудің бірыңғай мем­лекеттік тапсырысын орналастыру жөнін­дегі қанатқақты жоба жүзеге асырылып жа­тыр. Ваучерлік қаржыландыру бағдарлама­сы аясында 14 мыңға жуық бала спортпен, шығармашылықпен айналысу мүмкіндігі­не ие болды. Биыл мемлекеттік тапсы­рыс есебінен бес жаңа жекеменшік балабақ­­ша ашылып, 525 орын құрылды, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған балабақшаларда қо­сым­ша 522 орын пайдалануға берілді.

– Жыл соңына дейін үш мектепке дейінгі ұйым ашып, қолданыстағы балабақшаларды қосымша 951 орынға кеңейтуді жоспарлап отырмыз. Алты мектептің құры­лы­сы аяқталды, олардың бесеуі «Келешек мек­тептері» жобасы аясында салынды. Тағы бес мектеп қала, аудан деңгейінде бой көтеріп жатыр, – деп атап өтті өңір басшысы.

Биыл білім беру саласындағы 265 нысан жөндеуден өтті, оның ішінде 33 нысанға – мектептерге, балабақшаға, колледжге, ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды қолдау орталығына күрделі жөндеу жүргізілді. Ауылдық жерлердегі 35 мектепте ауқымды жаңғырту жұмыстары жалғасып жатыр. Мектептердің материалдық-техни­калық базасын күшейту мақсатында 78 заманауи оқу кабинеті сатып алынды.

Денсаулық сақтау жүйесін жаңғырту да жалғасады. Ауылдық елді мекендерде 92 жаңа медициналық нысан пайдалануға берілді, олардың 51-і арнайы мемлекеттік қордың қаражаты есебінен салынған. Өңірде медициналық қызметтің сапасын арттыру мен шұғыл көмек көрсетудің тиімділігін жоғарылатуға бағытталған ауқымды жобалар жүзеге асырылады. Бұл жұмыстар облыс орталығында ғана емес, басқа қалалар мен аудандарда да қарқынды жүргізі­ліп жатыр. Биыл Үкімет Қарағанды қаласын­дағы №3 көпбейінді аурухана – онкоорта­лық­тың операциялық және реанимация­лық блогінің құрылысын аяқтап, заманауи жабдықтармен қамтамасыз етуге арнайы мемлекеттік қордан 6,2 млрд теңге бөлді. Облыста жедел жәрдем қызметінің автопаркі толық жаңартылып, 113 жаңа көлік сатып алынды. Сонымен қатар тұр­ғын үй мәселесі де шешіліп келеді. 2023 жылдан бері медициналық қызметкерлерге ­­250 пәтер берілді.

Жасанды интеллект технологиялары жолдардағы ақауларды анықтауға, көлік кептелісін азайтуға, қызмет көрсету саласында тиімділікті арттыруға көмектеседі. Аймақ басшысының айтуынша, өңірде IT-компаниялардан түсетін салық көлемі жыл сайын 35%-ға өсіп келеді.

Қарағанды бүгінде елдің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы жетекші өңір­лердің бірі. Аймақ басшысы Е.Бөлекпаев атап өткендей, басты мақсат – халықтың тұр­мыс деңгейін көтеру, сапалы қызмет пен қолайлы орта қалыптастыру. Жүйелі жұ­мыс пен жоспарлы даму нәтижесінде өнді­рісті өлке алдағы уақытта да ел экономикасы­ның сенімді тірегі болып қала береді.