Тағзым • Бүгін, 08:00

Сарғайып жеткен қоңыр күз...

10 рет
көрсетілді
3 мин
оқу үшін

Астананың күзі кейде Есенғали Раушановтың жырларына ұқсап кетеді. Селеудей сарғайып көріседі де, қаулаған оттай күреңітіп, жалқыны талаурап, сөнбей жатып алады. «Жаңа жыл күзден басталу керек меніңше» деген ақын неге бұлай жырлағаны сонда байқалатындай. Шайырды еске алуға арналған «Ұшты менің құстарым бұлттан әрі» атты поэтикалық кеш К.Байсейітова атындағы Қазақ ұлттық өнер университетінде өтіп, қазақ әдебиетінің классигі туралы бірсыпыра естелік айтылып, өлеңдері оқылып, әндері шырқалды.

Сарғайып жеткен қоңыр күз...

Кеш театр ән­ші­лері хормен сал­ған «Қара бауыр қас­қалдақ» әні­мен ашылды. Тізгінші – ақын, Жа­зушы­лар одағы Астана фи­лиалы­ның жетекшісі Бауыржан Ба­бажанұлы Есағаң туралы естеліктер­ді қабаттап отыр­ды. Ұлт әдебиетіне ұлы туын­­дылар ұсынған Әбіш­ Кекіл­байдың Есен­ғали ақын туралы лебізі экраннан естілді. Өлең өлкесіне қадам басқалы елден бөлек Есенғали боп келген, ежелгі әрі жаңа тұрпатты жырлар туралы кемеңгер Әбіш әжелеріміздің кебежесін­де­гі сүрдің сарқындысындай деп бейнелепті. Автордың «жасқа жас, ойға кәрі» соқ­қан танымы терең жырлары төңірегінде Мемлекет­тік сыйлықтың лауреаты, ақын Ұлықбек Есдәулет те кеңі­рек тоқталып, естелі­гін қосақтады. Есағаң әскерде жүргенінде-ақ Аманхан Әлім бастаған ақындар оның өлеңдерін дәптерге кө­шіріп алып, өз араларында құ­мары қанғанша оқып таратып, аңызы ерте жеткен. Ал «Есенғалидың Алматыға келуі» туралы жырдың күйіндей әңгіме де, өлең де жетерлік. Шетелдік сапар­лары тіптен шиырланып жатыр.

Сөз сөйлеген адамда толас жоқ, әрине. Ал ақын жырла­рын жеріне жеткізе оқыған шә­кірт шайырлары одан да көп. Атап айт­қанда, ақындар Ерлан Жүніс, Бауыржан Қара­ғыз­­ұлы, Ерғали Бақаш, жазушы Бейбіт Сарыбай, тағы бір топ талантты жас Есенғали өлеңдерін оқыса, соңынан ерген ақын бауы­ры Қалқаман Сарин сөз сөйлеп, жанашырлығын еске алды. Мәдениет және ақпарат министрлігі Ар­хив, құжаттама және кітап ісі комитеті Кітап ісі бас­қармасының басшысы, жазушы Алмаз Мырзахмет автор­дың кітаптары биыл алты мың тираж­бен еліміздің барлық кітап­­ха­наға жететінін мәлім­деді.

Нағыз ақын сөздері бара-бара әнге айналып кетеді деген пікір рас, тегі. Есағаңның көп­теген өлеңіне ән жазылған және шыр­қалып жүргені белгілі. Мә­селен, «Жолданбаған хат» атты жырын әншілер екі түрлі нұсқада орындайды. Бірі сал­­мақты, бірі жеңілдеу ыр­ғақта. Еске алу кешінде ақын сөзіне жазылған «Жал­ғыз жиде», «Ақ көйлегің етегі бүрмелі еді» әндерін Айгүл Құмаш, Табылды Досымов ­әнін жазған «Жолданбаған ­хат» туындысын Абыл Аяш және тағы да басқа шығарма­лары орындалды. Жазушы­лар одағы ұйымдастырған еске алу кеші соңында ақын­ның аяулы жары Науат апамыз сөз сөйлеп, Есенғали­дың туған күні – 5 қазанды ­ел көлеміндегі ақындар ­тойына ұластырса деген пі­кі­рін жұптады.