Асылжан Абдуллаев – Қызылорда облысының тумасы. 17 жастағы кәсіпкер, қазіргі уақытта «Astana IT University-де» «Цифрлық журналистика» мамандығында оқып жатыр. «Cortex AI» – онкологиялық ауруларды ерте анықтауға көмектесетін технология. Егер бұл жоба толыққанды іске асса, мыңдаған адамның өмірін сақтап қалуға септігін тигізері анық. Айта кетейік, Асылжан Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі сыйлығының иегері, сондай-ақ «Enactus Astana IT University» ұйымының негізін қалаушы. «Cortex AI» жобасын жасауға оны отбасында болған қайғылы оқиға себеп болған. «Атам 30 жыл медицина саласында еңбек етті, бірақ өзі өкпе қатерлі ісігіне шалдықты. Бұл мен үшін үлкен соққы болды. Осы жағдайдан кейін білімімді осы дертті ерте анықтауға көмектесетін технология жасауға бағыттауды ұйғардым», дейді Асылжан.
2023 жылдың қараша айында құрылған «Cortex AI» жүйесі рентген суреттеріндегі ең ұсақ патологиялық белгілерді анықтайды. Жасанды интеллект өкпенің қауіпті аймақтарын белгілеп, қатерлі ісік қаупін бағалайды. «Дәрігерлердің жүктемесі ауыр, олар әрбір суретті тез әрі дәл талдай алмайды. «Cortex AI» медициналық жүйеге оңай қосылады. Оны «PACS» (медициналық бейнелерді сақтау және беру жүйесі) арқылы қосу жеткілікті, осылайша дәрігерлер еш қиындықсыз пайдалана алады», дейді жас кәсіпкер.
Жүйе науқасты өзі рентгенге түсіреді. Кейін сурет «Cortex AI» жүйесіне жүктеледі, жасанды интеллект оны талдап, дәрігерге нәтиже береді. Дәрігер жасанды интеллектінің талдауымен өз тәжірибесіне сүйеніп, соңғы қорытындыны жасайды.
Қазір «Cortex AI» командасы шағын, білікті мамандардан құралған. Алгоритмдерді «Astana IT University» студенттері әзірлеген, ал Ернұр Сырлыбаев пен Абу Қонысбек машиналық оқыту бағытында жұмыс істейді. Жоба үйлестірушісі – Камиля Көшербай, ғылыми кеңесшілер қатарында Назарбаев университетінің түлегі Айкен Алтай мен Гарвард университетінің түлегі Тілек Зейін бар.
«Cortex AI» халықаралық деңгейде де жетістіктерге жетті. Жоба Қытайдың «Zhongguancun World Competition» байқауында 1300 стартаптың ішінен 2-орын алды. Сондай-ақ $4,5 мың көлемінде грант жеңіп, үш отандық емханада қанатқақты жоба ретінде іске қосылды. Стартап Тәжікстан нарығына шығу үшін Худжан университетімен серіктестік орнатқан. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі де жобаға жоғары берді. Қазіргі таңда «Cortex AI» халықаралық нарыққа шығуға әзірленіп жатыр. Асылжанның айтуынша, алдымен «ISO 13485» сертификатын алу жоспарланған. Бұл жүйені Еуропа мен АҚШ-тың медициналық стандарттарына сәйкестендіруге мүмкіндік береді. «Болашақта біздің жүйе тек өкпе қатерлі ісігін емес, сүт безі, бауыр, ұйқы безі ісіктерін де анықтайтын болады. Бастапқы тестілер жоғары дәлдікті көрсетіп отыр. Алдағы екі жылда жобаны толық енгізуге жұмыс істейтін боламыз», дейді автор.
Жобаға $250 мың инвестиция тарту көзделген, бұл қаражат команда құрамын кеңейтіп, алгоритмдерді жетілдіруге, жаңа медициналық мекемелермен жұмыс істеуге жұмсалады. Ұзақмерзімді жоспар бойынша, «Cortex AI» мемлекеттік ауруханаларға енгізіліп, $850 мың көлемінде қосымша инвестиция тарту жоспарланған. «Жасанды интеллект – медицинаның болашағы. Біз елімізді осы салада көшбасшы елдердің қатарына қосуды мақсат етіп отырмыз», дейді А.Абдуллаев.
