Сурет: Midjourney жасанды интеллектісі арқылы жасалған
Қазіргі заманғы көптеген ірі әрі табысты компаниялар, соның ішінде «Alphabet», «Apple», «Microsoft» және «Meta» жасанды интеллектіні дамытуға өте үлкен күш және қаржы жұмсап жатыр. Ондағы мақсат – қызмет сапасын жақсарту әрі бәсекеде озық болу. Ал біздің еліміздегі жасанды зерденің даму қарқыны өте баяу. Нейрожелінің шексіз мүмкіндіктері айтылғанымен, тәжірибеге дендеп еніп кете қойған жоқ. Әсіресе қазақ тіліндегі алгоритм кенжелеп тұр. Әзірге ChatGPT-дің ана тіліміздегі сауаты өте төмен. Алайда оны дамытуға деген талпыныстар бары қуантады.
«Qazaq AI» платформасын IT-бағдарламашы Тимур Бектұр мен кванттық физика және big datа-ны сараптау маманы Алтынбек Мұрат жасанды интеллект технологияларына қазақ тілін енгізуге жәрдемдесу мақсатында жасап шығарған.
«Жасанды интеллект (AI) технологияларының жаһандық қарқыны денсаулық сақтаудан қаржыға дейінгі, мемлекеттік басқарудан білім саласына дейінгі көптеген салада толқындық әсерлерді тудырды. Алайда осы технология тарапынан аз қамтылған тілдерде жасанды интеллектінің жетілуіне қатысты айтарлықтай алшақтық бар және олардың бірі – қазақ тілі, біздің ана тіліміз. Бұл олқылықты мойындай отырып, оның орнын толтыруға және қазақ тіліне бейімделген жасанды интеллект технологияларын енгізуге ықпал ету үшін «Qazaq AI» атты платформаны құрастырдық.
Оның айтуынша, қазіргі таңда машинаны үйретудің көптеген алгоритмі мен моделі ағылшын тілі тұрғысынан әзірленгендіктен, қазақ тілінің бірегей синтаксистік, семантикалық және фонетикалық сипаттамаларына сай ерекше тәсілді талап етеді. Ал платформа осы мақсатта жұмыс істейді.
«Qazaq AI» платформасы қазақ тіліндегі жасанды интеллект жобалары бойынша кеңес беру, консультациялар арқылы қазақ тіліндегі жасанды интеллект енгізудің тиімді және мәдени ерекшеліктерді ескере отырып қамтамасыз ету, үздік тәжірибелер мен ықтимал қиыншылықтар туралы ақпарат беру бағытында жұмыс істейді.
Сондай-ақ «Тұрақты өсу мен интеграция үшін ЖИ саласында білім берудің шұғыл қажеттілігі бар. Сондықтан біз ЖИ айналасында қазақша оқытуды қолға аламыз», дейді жоба авторлары. Соған байланысты олар оқу жоспарларын құру, жасанды интеллектінің, машинаны үйретудің қыр-сырын және олардың қазақ тілімен қалай қиысатынын түсіндіру курстарын әзірлеу, шеберлік сыныптары мен семинарларды, жаңадан бастаушылар да, сарапшылар да олардың пайдасын көре алатындығына кепілдік беретін әртүрлі білім деңгейлеріне арналған іс-шараларды ұйымдастыру, заманауи ұрпақ тәрбиелеу, қазақ тіліне тән зерттеулерді жетілдіру, жасанды интеллект саласындағы жаһандық білім базасын одан әрі байыту, қазақ тіліне бейімделген құралдар жиынтығын әзірлеу немесе ұсыну, ЖИ саласындағы АҚШ-тың жетілген техникалық компанияларымен, әлемдік деңгейдегі сарапшылармен байланыс орнату секілді жұмыстарды жүзеге асыруды жоспарлап отыр.
«Жасанды интеллект технологияларын қазақ тіліне интеграциялау тек технологиялық прогресті ғана білдірмейді, бұл, сонымен бірге, мәдениетті сақтау, дәстүрді жетілдіру мен қазіргі заман арасындағы көпір және жаһандық цифрлық экожүйедегі тіліміздің орнын бекіту. Бұл көштен біз қалмауымыз керек», дейді Т.Бектұр.
Сонымен қатар Qazaq AI платформасы жақында өзінің «JASANDY» жобасын жасап шығарды. JASANDY – ChatGPT мүмкіндіктерін қазақ тілінде пайдалануға арналған қосымша. Сол арқылы ChatGPT-ді қазақша тегін қолдануға болады. Бұл – «Qazaq AI» платформасының жасап жатқан көптеген жобасының бірі. Бұған қоса платформада SozimAI – мәтінді сөзге айналдыратын ЖИ дыбыс генераторы, AdemiAI – мәтінді суретке айналдыру ЖИ генераторы, BalamAi – балалардың білімі мен дамуына арналған ЖИ платформасы, DamysAI –техникалық даму платформасы, KorkemAI – мәтінді бейнеге айналдыру генераторы, BilimAI – білім мен ғылымға арналған ЖИ қызметі бар.
