Өнер • 24 Қаңтар, 2023

Көне қоржынның кереметі

Қазақтың этнографиялық құндылығын танытатын жәдігердің қатарында қолөнер шеберлерінің тоқыма бұйымдары да бар. Соның дәлеліндей, көнеден жеткен қоржындардың бір тобы қазір Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінің қорында сақтаулы тұр. Өткен аптада музей қызметкерлері 20-ға жуық қоржынды жұртшылық назарына ұсынды.

Жолдасбек КӨШЕРБАЙҰЛЫ

Экспозицияға қойылған алуан түрлі қоржынның бірі киізден, кейбірі түкті кілемнен жасалған. Пішіні әртүрлі қоржындар шаруашылық, тұрмыстық мақсатта қолданылған. Мәселен, мемлекет қайраткері, ұлттық өнердің жанашыры Иманғали Тасмағамбетов 1999 жылы сыйға тапсырған қоржын жүннен түксіз етіп тоқылған. Төртбұрышты, қызыл-қоңыр түсті бұл қоржынның бетінде өрнегі, етегінде шашағы бар.

Тағы бір қоржынды 1978 жылы Жылыой ауданындағы Қосшағыл ауылының тұрғыны Жаңылсын Тағанова музей қорына тапсырған. Жергілікті қолөнер шебері иірілген жүннен тоқылған қызыл түсті қоржынға ромбик тәрізді бірнеше өрнек салған.

Халқымыз көнеден жеткен этнографиялық құндылық санатындағы қоржынды құдайындай сыйлайтын құдасына арнаған. Сондай ерекше қоржынның бірін қолөнер шебері Әзима Жамамбаева 1990 жылы тоқыған екен. Құда қоржыны бетіне қызыл, жасыл, көк, сары жіптерден жүз теру өрнегімен тоқылған. Екі қалталы, ортасынан байлайтын жібі бар. Бұл туынды 2007 жылдан бері музейдің жәдігеріне айналған.

Ал 1931 жылғы ашаршылық кезінде Қарақалпақстанға көшіп кеткен қандасымыз, қолөнер шебері Балкүнше Құрманқызының туындысын немересі көздің қарашығындай сақтап келген. Сәндібай Құлмышев он саусағынан өнер тамған әжесінің бұйымын жоғалтпай, 2017 жылы музей қорына тапсырыпты.

Атырау облысы