Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Ana tili» ұлт басылымында жарық көрген астары қалың «Мақсатым – экономиканы және егемендікті нығайту» атты сұхбатының жолы да, салмағы да бөлек.
Қасым-Жомарт Кемелұлының «Осы сұхбатты сіздердің басылымдарыңызға беру арқылы еліміздегі журналистиканың тірегі саналатын қазақ тіліндегі медиаға қолдау көрсеткім келді» дегені де түйсігі бар жанға көп жайттан хабар берсе керек.
Жалпы, «Жұдырық бетке тигенге дейін» демократия сақталатын сәтте тұрмыз ғой... Кез келген ұлт қиын-қыстау күндерде ғана емес, өзінің бүкіл жүріп өтетін жолында пассионар, мемлекетшіл тұлғалардың соңынан ереді.
Бүгін әлем өзгерген. Қалай болғанда да жаһанданудың көшінен қалып, есік-тереземізді тас бүркеп, қымтап, шекарамызды шегендеп, қақпамызға сом темір іліп қоятын дәуір емес, әлбетте. Бармасақ, келмесек – ел жарылады, алмасақ, бермесек – дем тарылады. Әлемдік саяси көштің мозаикасына өз бояу-болмысымызды, жаратылыс пен табиғатымызды көшіріп апарғың келеді.
Әлемнің саяси картасында батыс пен шығыс, оңтүстік пен солтүстік қақпақылдасып, қапсыра құшақтап қабырғаңды бір-бірден санап жатқан осынау алмағайып шақта қазақ қоғамындағы әрбір жұмыр басты, сергек саналы пенденің бірінші борышы – Тәуелсіздікті қорғау. Ерсілі-қарсылы ағыстарға, меңзеу мен емеурінге, елдік мұраттарға құрылған бүгінгі сұхбаттың негізгі лейтмотиві – осы. Айналдырған төрт-бес жылдың бедерінде Қазақ елі алағай да бұлағай сәттерді бастан өткерді. Жүйелі реформаларға құрылған оң өзгерістер аз емес.
Қоғамда көп мәселерді «Қаңтарға дейін және кейін» деп қарастыратын жағдай қалыптасып қалды. Қоғам тек сол Қаңтар оқиғасынан кейін ғана тірілген секілді әсер қалдырады. Оған дейін ешкім ит аузына ағаш тығып отырған жоқ қой... Әрине, қасіретті «Қаңтар оқиғасы» биліктің ұшар басынан ауылдық бөлімшеге дейін, алтын сандықтың үстінде отырған олигархтан күркеде күнелтіп жүрген жанға дейін, қарттарымыздың әмиянынан сәбидің жөргегіне дейін, Дубайдағы сән-салтанаттың ортасында кофе ішіп отырған алпауыттан 5 мың метр тереңде кен қазып жүрген кеншіге дейін жағдайды қайта қарап, «корректировка» енгізуді күн тәртібіне қойды. Алайда 2019 жылғы Президент сайлауынан кейінгі Қасым-Жомарт Тоқаевтың жариялаған кезең-кезеңімен (үш кезеңнен тұратын) жүзеге асырылуға тиіс реформалық пакеттер түрлі ахуалдарға қарамастан жүйелі түрде жүзеге асырылып жатқанын ерекше атап айтқым келеді.
Көрер көз, түйсінер сезім болса, Президенттің қоғамның, Парламент пен Үкіметтің, жергілікті атқарушы биліктің алдына қойған міндеттері бойынша аз жұмыс істелген жоқ. Парламент төріндегі Жолдаулар, Ұлттық құрылтай мінберіндегі тұжырымдамалар, кәсіби форумдардағы салалық тапсырмалар, партиялық платформалардағы міндеттер – бәрі-бәрі бір жіпке байланған жүйелі жобалар.
Әрине, кейбір мәселелерде жекелеген уәкілетті органдар сыр берді. Жауырды жаба тоқитын емес, Үкіметтің біртұтас қарқынды жұмысына үйлесе алмай, нәтижесінде зардабы халыққа тиген жағдайлар болды. Ең бастысы — мемлекеттік құрылымды құрап отырған негізгі жүйенің ырғақты жұмысы сыр берген жоқ. Президент Үкіметке қатысты бағасында бұл мәселені жасырып-жаппай, барын бар, жоғын жоқ деп атап көрсетіпті. Емеуріннен түсінгенім, алдағы күндері өтетін Үкіметтің қорытынды жиынында нақты диагнозы қойылатын да секілді.
Президент халықпен қоян-қолтық жұмыс істеп жатқан Парламенттің кәсіби қызметін, қоғамның тамырын тап басатын сапалы заңдарды шығарудағы еселі еңбегін өте жоғары бағалағанына дән риза болдым. Бәрін көзіммен көріп, жаныммен сезініп, бойымыздан өткізіп, жүрекке жеткізіп, бел ортасында жүрміз ғой. Түрлі қаржылық топтар мен көзге көрінбейтін лоббистердің қарсылықтарына қарамастан әрбір тағдыршешті норма үшін жан аямай күресіп жатқан, сын сағатта от пен судың ортасында жүрген әріптестерімнің жанкешті еңбегі ерлікке пара-пар дер едім.
Жанарбек ӘШІМЖАН,
Мәжіліс депутаты