Сала басшысының айтуынша, кейінгі жылдары көпшілік көрерменнің, соның ішінде шетелдік аудиторияның да қазақ фильмдеріне ықыласы артып келеді.
Жоғарыда атап өткен жетістіктермен қатар биыл кейінгі 30 жылда алғаш рет Қазақстан Канн қаласында өткен ең ірі кинонарықтардың бірі – «Marché du Film» алаңында өз стендін ұсынды. Бұл – отандық продюсерлер мен дистрибьюторлар үшін үлкен белес.
«Сонымен қатар біз «Еуразия» халықаралық кинофестивалін қайта жаңғырттық. Бұл – нақты қадамдардың бірі. Біз үшін фильмдеріміздің шетелдік фестивальдарда көрінгені ғана емес, өз көрермендерімізге де кеңінен жетуі аса маңызды. Биыл еліміздің кинотеатрларында «Тезек», «Фейковый Арман», «Қайтадан» секілді отандық 10 фильм көрсетілді. Солардың ішінде «Қайтадан» фильмі прокатта 1 миллиард теңгеден астам табыс тауып, мемлекет салған қаражатты толық қайтарды. Бұл – кино саласын жаңғыртудағы бағытымыздың дұрыс екенінің бір дәлелі» дейді Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева.
Қазір көрермен авторлық туындылардан гөрі, көбіне жеңіл жанрдағы фильмдерді таңдайтын болған. Сол себепті жобаларды іріктеу кезінде көбіне идея және сценариймен қатар, фильмнің көрерменге қаншалықты қызық болатынына да мән беріледі екен.
2024 жылдан бастап мемлекет тарапынан қолдау тапқан әрбір фильм алдымен ел кинотеатрларында көрсетілуге тиіс деген міндетті шарт енгізілді. Тек содан кейін ғана онлайн-платформаларға шығарылады. Аталған шешім фильмдердің қолжетімділігін арттырып, көрерменмен байланыс орнатуға себеп болады.
«Біз тарихи әрі патриоттық бағыттағы жобаларды да тұрақты түрде қолдаймыз. Соның айғағы – жуырда жарық көрген «Капитан Байтасов» фильмі. Бұл туынды – ерлік, намыс пен борыш алдындағы адалдық жайында терең ойға жетелейді. Халық қаһарманы, полиция капитаны Ғазиз Байтасовтың ерлігіне арналған шығарма көпшілікті ізгі құндылықтарға үндейді.
Сондай-ақ тағы бір айрықша жоба – «Әлия» фильміне тоқталып өткім келеді. «Microcosm Pictures» жауапкершілігі шектеулі серіктестігімен бірлескен жоба былтыр Ұлттық киноны қолдау орталығы өткізген байқауда жеңімпаз атанған еді. Алайда продакшн-компания қаржылық себептерге байланысты түсіруден бас тартты. Соған қарамастан, алдағы уақытта бұл идея қайта жанданып, Әлия Молдағұлова туралы фильм міндетті түрде көрермендерге жол тартады деп сенеміз» дейді министр.
Оның мәлімдеуінше, кино өндірісін барынша ашық әрі заманға сай ету мақсатында е-Кино атты цифрлық платформа құрылып жатыр. Онда фильмдердің түсірілімі, табысы, көрерменнің саны сияқты барлық дерек жиналады. Бүгінде еліміздегі кинотеатрлардың жартысы осы жүйеге қосылды. Бұл бағытта жұмыс жалғасуда. е-Кино жүйесі нарықтағы нақты жағдайды ашық көруге жол ашады.
Нақты өзгеріс өз нәтижесін бере бастаған. Соның нәтижесінде, мемлекет қолдауына ие болған 57 жобаның 40-ы – жас режиссерлердің жұмысы. Ал қазақ тіліндегі фильмдердің үлесі бүгінде 75 пайызға жетіп отыр.
Кинематография туралы заңға енгізілген жаңа түзетулер мемлекетке қаржыландырудың 30 пайызын тікелей «Қазақфильм» киностудиясына бөлуге жол ашты. Бұл – ұлттық кино индустриясының көшбасшысы үшін үлкен мүмкіндік.
«Бүгінде «Қазақфильм» белсенді дамып, серіктестермен бірлесіп жұмыс істеп, техникалық мүмкіндіктерін арттырып келеді. Киностудия ұлттық кино қорын цифрландыру және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізуде. Сонымен бірге «Қазақанимация» жобасы іске қосылып, елімізде алғаш рет анимацияны креативті индустрияның бөлігі ретінде дамыту тұжырымдамасы әзірленді. Біздің міндетіміз – шығармашылық еркіндікке жағдай жасау және автор мен көрермен арасында сенімді диалог орнату.
Барлық ұйымдастырушылық және техникалық шешім ашық әрі заң аясында қабылданады. Қазір Ұлттық киноны қолдау орталығын «Қазақфильм» киностудиясымен біріктіру мәселесі қарастырылып жатыр. Бұл – өндіріс үдерісін жеңілдетіп, тиімділікті арттыруға бағытталған қадам. Мәдениет және ақпарат министрлігі алдағы уақытта да отандық киноны дамыту бағытындағы жұмысын жалғастыра береді», дейді Аида Ғалымқызы.
Сонымен қатар министр қоғам тарапынан түсетін сұрақтарға тоқталды. Мәселен, жақында көп талқыланған тақырыптардың бірі – режиссер Рүстем Омаровтың «Офсайд» атты сериалының YouTube желісінен өшіріліп, автордың Instagram парақшасының бұғатталуы. «Бұл жағдайдың жеке, яғни нақты бір аккаунтқа қатысты жайт екенін атап өткім келеді. Мұндай кезде аккаунт иесі өз бетімен онлайн-платформаның әкімшілігіне хабарласып, парақшаны қалпына келтіру және себептерін анықтау туралы өтініш бере алады.
Отандық онлайн-сериалдар мен бейнежобаларда әдепсіз сөздердің қолданылуына байланысты да сұрақтар көтерілді. Бұл ретте ескеретін жайт – қазіргі заңнамада мұндай әрекет үшін нақты жауапкершілік белгіленген. Яғни қоғамдық орындарда әдепсіз сөз айту — ұсақ бұзақылық деп танылады. Ол үшін 20 айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салу, 20-дан 60 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту немесе 5-тен 15 тәулікке дейін әкімшілік қамауға алу жазасы қарастырылған. Құзырлы органдар әрбір осындай жағдайды жеке қарастырады.
Биыл жыл басынан бері интернеттегі мониторинг нәтижесінде осындай 50-ден астам құқықбұзушылық анықталып, олардың барлығы бойынша Ішкі істер министрлігіне тиісті хабарлама жолданды» деді министр.
Сөзін түйіндей келе сала басшысы министрлік әрдайым ашықтықты, шығармашылық еркіндікті және көрерменге деген жауапкершілікті басты мақсат ететінін атап өтті. Сонымен қатар кино мен медиа саласының дамуы қоғамға, мәдениетке және бұқараны ортақ құндылықтарға құрметпен қарауға негізделуге тиіс екеніне тоқталды.
Дайындаған –
Жолдыбай БАЗАР,
«Egemen Qazaqstan»
