«Күн тәртібінде 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджет жобасы, орталық пен өңірлер арасындағы трансферттер туралы заң жобасы қаралды. Бұл жылдың маңызды отырыстарының бірі, сондықтан мен, Өңірлік талдау орталығының аға зерттеушісі ретінде, өңірлік аспектісіне ерекше назар аудардым», деп жазады Telegram-арна авторы.
Қазіргі таңда Қазақстанда жиырма өңірдің үшеуі ғана – Алматы, Астана және Атырау облысы – республикалық бюджет донорлары болып келеді. Қалған өңірлер өз кірістері жетпегендіктен, орталықтан бөлінетін трансферттер есебінен өмір сүруде. Бюджет жобасына сәйкес, жергілікті бюджеттердің республикалық трансферттерге тәуелділігі 50%-дан 33%-ға дейін төмендейді. 2028 жылға қарай Павлодар облысы толық өзін-өзі қамтамасыз ететін өңірге айналып, Маңғыстау облысы қайтадан донор болмақ.
2026–2028 жылдары өңірлерді дамытуға 581 млрд теңге бөлу жоспарланған, оның ішінде 300 млрд теңгесі – келесі жылға арналған. Сонымен қатар, өңірлерге 5,1 трлн теңге көлемінде трансферт бөлінеді. Бұл қаражаттың артта қалған облыстардың инфрақұрылымын – жол, су, мектеп және медицина салаларын дамытуға бағытталуы аса маңызды.
Өңірлерден Астана мен Алматыға ішкі көші-қонның ауқымы едәуір ұлғайған. Қазақтардың жақсы өмір іздеп елорда мен мегаполиске қоныс аударуы құпия емес. Сол себепті мемлекет өңірлерде де қолайлы өмір сүру жағдайларын жасауға тиіс.
Өңірлердің басты мәселесі тек қаржы тапшылығында емес, басқару сапасында да. Егер жергілікті әкімдіктер бөлінген қаражатты тиімді игере алмаса, бұл миллиардтар қағаз жүзінде ғана қалуы мүмкін. Сондықтан өңірлердің өз даму үдерісін басқару қабілетін арттыру маңызды. Атрофияға ұшыраған мәслихаттар мен қоғамдық кеңестер жағдайында бұл міндетті жүзеге асыру қиын.
«Соған қарамастан, қазіргі бюджеттік цикл дұрыс бағытты айқындап отыр — өңірлерге көбірек дербестік беру, инфрақұрылым мен нақты секторды дамытуға басымдық жасау. Ең бастысы – саяси мәлімдемелердің артынан нақты нәтижелер ілесуі керек», деп түйіндеді Расул Қоспанов.
