ҚР Оқу-ағарту министрлігіне қарасты Балалардың құқықтарын қорғау комитеті ата-аналарды балаларының интернеттегі әрекеттеріне мұқият болуға шақырады. Ведомствоның мәліметінше, халықаралық және отандық ақпарат көздерінде алаңдатарлық жайттар жиілеп барады: кейбір қаскөйлер ойыншы бейнесінде балалармен сенімді қарым-қатынас орнатып, оларды жасырын чаттарға шақырып, заңсыз әрекеттерге итермелеуге тырысады.
Комитет балаларды интернеттегі қауіптерден қорғау үшін ата-аналарға келесі кеңестерді ұсынады:
Балаға интернетте не істеуге болмайды?
- Өзінің жеке деректерін (аты-жөні, тұрғылықты мекенжайы, телефон нөмірі, отбасы мүшелері жайлы ақпарат) ешкімге жарияламауы керек;
- Instagram, Telegram, TikTok, ВКонтакте секілді әлеуметтік желілердегі күмәнді қауымдастықтар мен беймәлім чаттарға кірмеуі тиіс;
- Ата-ананың рұқсатынсыз, қауіпсіздігі тексерілмеген күмәнді онлайн ойындарды ойнаудан аулақ болған жөн.
Ата-ана баласының интернеттегі әрекетін қалай бақылап отыра алады?
-
Цифрлық бақылау құралдарын қолдану: Android құрылғылары үшін Family Link, ал iOS жүйесінде Screen Time қызметін пайдалану ұсынылады;
-
Баланың әлеуметтік желілердегі достары мен жазылған парақшаларын үнемі қадағалау;
-
Профиль суреттері, аты-жөні белгісіз немесе түсініксіз белгілер мен таңбалар бар аккаунттарға ерекше назар аудару қажет.
Ата-ана қандай мінез-құлыққа назар аударуы керек?
-
Бала түнде жиі оянады, ұйқысы бұзылады;
-
Дене жарақаттары (тілгілер, көгерулер) пайда болады, бірақ себебін түсіндірмейді;
-
Ашушаңдық байқалады, сөйлесуден бас тартады;
-
Депрессивті, агрессивті мазмұндағы видеолар көреді;
-
Мазасыз, қорқынышты белгілер мен суреттер салады, олардың мағынасын түсіндірмейді.
Балаға қалай көмектесуге болады?
-
Оның эмоционалдық жағдайын қадағалап отыру;
-
Балаңызбен жиі сөйлесу, оның өміріне қызығушылық таныту;
-
Бала кез келген уақытта ойымен бөлісе алатынын сезінуі керек;
Қайда жүгінуге болады?
-
102 – құқық қорғау органдары;
-
Мектеп психологы немесе педагогикалық қолдау орталығы;
-
Балаларға арналған психологиялық көмек орталығы;
-
Аймақтық бала құқықтары жөніндегі уәкіл;
-
111 – тәулік бойы жұмыс істейтін, балаларға арналған тегін байланыс орталығы.
