«Кибер Тұмар» түрлі қауіп-қатерлер кезінде әрекет етудің базалық алгоритмдері көрсетілген әлеуметтік плакаттар, сарапшылардың кеңестері, білім беру роликтерінен тұратын ақпараттық құралдар кешенін қамтиды. Науқан кибербуллинг, жағымсыз және тыйым салынған контенттер, қауіпсіздік пен құпиялылықтың цифрлық тәуекелдері, интернетке тәуелділік, онлайн қауіп-қатерлердің алдын алуға шақырады.
«Кибер Тұмар» ақпараттық-білім беру жобасын іске асыру аясында Балаларды қорғау күніне орай «Almaty Polytechnic College» мектеп оқушыларына арналған «Цифрлық мамандықтар қаласы» тақырыбында танымдық эстафета өткізді.
Өскелең ұрпақты цифрлық ортада қауіпсіз және саналы әрекет етуге шақыру, сондай-ақ ІТ саласындағы заманауи мамандықтармен таныстыру мақсатында қолға алынған эстафетаға қаладағы №174, №130, №65, №178, №132, №210 мектеп-гимназияларының және лицей оқушылары қатысты.
Эстафета үш кезең бойынша өтті. «Интернеттегі қауіптерді тап!» кезеңінде балалар сурет арқылы интернеттегі жасырын қауіптерді анықтаған болса, «Киберқаһарман бол!» кезеңінде оқушылар өз қаһармандарын ойлап тауып, интернет кеңістігін қалай қорғай алатынын сипаттады. Ал үшінші «Кибер – иә, кибер – жоқ!» кезеңінде дұрыс және бұрыс әрекеттерді ажыратуға арналған викторина мен киберқауіпсіздікке байланысты мем-баттл ұйымдастырылды.
Сайыс қорытындысына сәйкес «Интернет гвардиясы» командасы жеңімпаз атанып, «Киберқаланың жас қорғаушысы» мәртебесін иеленді. Барлық қатысушыға «Интернеттің жас қорғаушысы» белгілері мен естелік сыйлықтар берілді.
Мерекелік іс-шара барысында «Цифрлық мамандықтар қаласы» эстафетасының арнайы кубогі Алматы сервис және технологиялар колледжіне табыс етілді. Жоба аясында киберқауіпсіздік мәдениетін дамыту жұмыстары басқа оқу орындарында жалғасын табатын болады.
Колледж директоры Медет Омарбеков «Кибер Тұмар» ақпараттық білім беру жобасы аясында іске асып жатқан оқу бағдарламаларымен таныстырып, оқушылардың цифрлық сауаттылығын арттыру, интернеттегі қауіптерді тану дағдыларын қалыптастыруды бүгінгі оқу үдерісінің ажырамас бөлігі ретінде дамыту қажеттігін алға тартты.
– Цифрлық қауіпсіздік мәдениетін ерте жастан қалыптастыру – ақпараттық қоғамда өмір сүре алатын сауатты буын тәрбиелеудің басты негізі десек, бұл іс-шараның басты мақсаты мектеп оқушыларына цифрлық мамандықтардың болашағы мен қауіпсіз интернет қолдану мәдениетін қалыптастыруды көздейді. Цифрлық сауаттылықты арттыруға арналған іс-шаралар балаларға тек білім беріп қана қоймай, оларды саналы әрі қауіпсіз интернет қолданушы болуға, фишинг, кибербуллинг, жалған контент пен вирустардан қалай сақтану керектігін үйрету маңызды. Бүгінде колледжде ІТ бағыты бойынша мамандар даярланатын болғандықтан, ақпараттық қауіпсіздік тақырыбына ерекше мән беріліп отыр. Атап айтқанда, «Ақпараттық қауіпсіздік жүйелері» мамандығының оқу бағдарламасы заманауи цифрлық ортадағы қауіп-қатерлерге төтеп беруге қажетті кәсіби дағдыларды қалыптастыруға ықпал етеді. Оқу барысында студенттер желілік архитектура, ақпараттық жүйелерді қорғау әдістері, кибершабуылдарды анықтау және олардың алдын алу тәсілдері, киберэтика және осы салаға қатысты заңнамалық аспектілер сияқты маңызды модульдерді меңгереді. 85 жылдық тарихы бар оқу орны дәстүр мен заманауи технологияларды ұштастыра отырып, бәсекеге қабілетті ІТ мамандарды даярлауға күш салып келеді. IT-хаб базасында оқушылар мен студенттерге арналған арнайы жобалар жүйелі іске асып, практикалық бағыттағы семинарлар, симуляциялық шабуылдармен жұмыс, желілік қауіпсіздік сценарийлерін модельдеу, криптография негіздері мен ақпараттық жүйелердің осалдығын талдау сияқты өзекті тақырыптар қарастырылады. Сондай-ақ студенттер хакатондардарда тәжірибе жинақтап, еліміз өңірлері бойынша өтетін цифрлық байқауларға тұрақты қатысып келеді, – дейді Медет Әсетұлы.
Колледж басшылығы цифрлық білім беру бағытында тек студенттермен ғана емес, мектеп оқушыларымен де жүйелі жұмыс жүргізіп, интернет кеңістікті тиімді пайдалануға қатысты жобаларды алдағы уақытта да жалғастыратын болады.
«Кибер Тұмар» білім беру жобасын іске асыру аясында Алматы мемлекеттік бизнес колледжінде «Балалар интернетте» челленджі өтті. Директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары Жұлдыз Құрманәлі мектеп оқушылары мен колледж студенттерінің бүгінгі цифрлық кеңістіктегі қауіпсіздігіне арналған челлендж жастардың цифрлық қауіпсіздігін арттыру және ақпараттық кеңістікті саналы тұтыну мәдениетін қалыптастыру бағытында маңызды екенін атап өтті.
«Колледждегі мамандықтар менеджмент, маркетинг, есеп және аудит, бағдарламалық қамтамасыз етумен байланысты болса, бүгінде оларды интернеттің көмегінсіз оқыту мүмкін емес. Осыған орай әр мамандық бойынша бағдарламаларды, модульдерді меңгеруде қауіпсіздік сабақтары, семинар, тренингтер тұрақты өткізуге басты назар аударып келеміз. Қазіргі кезде дүние жүзінде балаларды интернеттің қаупінен қорғау өзекті болып отырғандықтан мектептер, колледждерде цифрлық сауаттылыққа баулумен қатар оның жағымсыз тұстары туралы жиі хабарландырып отыру, оны пайдалану мәдениетін қалыптастыру өте маңызды. Осы орайда балаларды интернеттің ықпалынан қорғаумен айналысатын үкіметтік емес ұйымдардың жұмысын жандандыру қажет. Бүгінде бұл қадам бірқатар дамыған елдер тәжірибесінде тиімділігін көрсетіп келеді. Үкіметтік емес ұйымдар оқу орындарымен тығыз жұмыс істеп, балалар қауіпсіздігіне қатысты арнайы шаралар өткізеді. Оқу орындары осы ұйымдармен тұрақты байланыс орната отырып, түрлі ауқымды шаралар өткізуді дәстүрге айналдырған. Интернет кеңістіктен қорғауда басты назар аударатын мәселе, оқушылардың, студенттердің уақытын тиімді пайдалануына ықпал ету. Бүгінгі заман жастарын қызықтыратын шараларды мектептерде, колледждерде тұрақты өткізіп тұру басты назарда болуы керек. Колледжімізде осы бағыттағы дәстүрлі шаралар студенттердің интернеттен тыс уақытын тиімді пайдалануға ықпал етіп келеді. «Saryarqa» домбырашылар, «Alash» пікірсайыс клубы шешендік қабілеттерін дамытуға бағытталса, «Sanaly urpaq» клубы студенттер арасында құқықтық мәдениетті қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. «L&G» би клубы, «АМБК-жасыл әлем» экологиялық волонтерлік тобы мен LV8 студенттер кеңесі студенттердің қоғамдық өмірге белсене атсалысуын қамтамасыз етумен қатар, көшбасшылық қасиеттерді дамытуда басымдыққа ие», деп атап өтті ол.
Балалар мерекесі қарсаңында қала мектептері мен колледждерінде цифрлық қауіпсіздікке арналған ауқымды шаралар жалғасып жатыр.
АЛМАТЫ
