Суретті түсірген – Ерлан ОМАР, «EQ»
Кез келген пайдалы еңбек бара-бара біреуден біреу алып ұлттық кітапқа айналатынын ежіктеп айтып жатпаймыз. Сондықтан Қазақстан Үкіметінің қаулысына сәйкес елімізде жаңа мереке – Ұлттық кітап күні жыл сайын 23 сәуірде аталып өтілетіні игі бастама ғана емес, болашаққа бірегей қадам. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Ұлттық құрылтайдың үшінші отырысында көтерген мәселе көп кешікпей қоғам тарапынан қолдау тауып отыр. Мемлекет басшысы кітап оқудың жоғары мәдениетін қалыптастыруды тапсырған болатын. Бірегей бастаманы қоғам жылы қабылдағаны білім мен ғылымға бетбұрыс барын білдірсе керек. Түсіне білгенге, халықты әдебиет әлеміне мойын бұруға, кітап көкжиегіне көз жіберуіне үндеу, үгіттеу амалы немесе ишарасы десек болады.
Аталған жоба бұған дейін Туризм және спорт министрлігінің бастамасымен Ашық НҚА сайтында жарияланған. «Жоба қоғамда кітап оқудың жоғары мәдениетін қалыптастыру мақсатында 23 сәуір – Ұлттық кітап күні мерекесін мерекелік күндер тізіміне енгізу мақсатында әзірленген» делінген қаулы жобасында. 22 мамырға дейін қоғам талқысына ұсынылған қаулы 2024 жылғы 16 шілдеде күшіне енетінін атап өткен жөн.
Мемлекет басшысының Ұлттық кітап күнін белгілеу туралы тапсырмасына байланысты елімізде күнтізбеге жаңа мереке қосылғанына кеше Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева жеке парақшасында үн қосты.
«Президент өз сөзінде: «Шын мәнінде, озық ойлы ұлт болудың ең төте жолы – кітап оқу. Сондықтан кітап оқу мәдениетін қоғамда барынша орнықтыруымыз керек», деп атап өтті. Қоғамда кітап оқу мәдениетін қалыптастыру бойынша министрлік тарапынан жүйелі жұмыстар жалғаса береді. Осы орайда Мәдениет және ақпарат министрлігі Ұлттық кітап күніне орай үздік кітаптарға арналған «Ұлттық кітап» байқауын жариялады. Байқауда «Балаларға арналған үздік кітап», «Жасөспірімдерге арналған үздік комикс кітабы», «Нон фикшн (психологиялық, мотивациялық, бизнес) бағытындағы үздік кітап», «Детектив жанрындағы үздік кітап», «Сатира жанрындағы үздік кітап», «Үздік илюстрациялық кітап», «Үздік аударма кітабы», «Ең көп оқылған кітап», «Фэнтези жанрындағы үздік кітап», «Үздік баспа» аталымдары бойынша жеңімпаздар анықталады. Сондай-ақ «Жыл кітабына» гран-при сыйлығы табысталады. Бұл байқау үздік кітаптарды анықтап, оны көпшілікке насихаттауға, қоғамды кітап оқуға үндеуге ықпал етеді деген ойдамыз», деді А.Балаева.
Шын мәнінде, қоғамымыздың рухани-мәдени тұрғыдағы сұранысына лайықты жауап беру ісінде ұлт әдебиетінің бай қорына жүгіну талас тудырмауы керек. Осы бағыттағы жұмыстарға мемлекет тарапынан оң қабақ таныту үрдісі байқалған екен, оны өз деңгейінде орындауда жайбарақаттық, немқұрайдылық орын алмауға тиіс. Бұл дегеніміз өзіміздің құнарлы да бай әдебиетімізді тиімді пайдалана білуге шақырады.
«Әлем бойынша кітапқа байланысты халықаралық жобалар көп. «Бір ел – бір кітап», дүниежүзілік Кітап және авторлық құқық күні, Балалар кітабы күні дегендей. Бұл күннің ерекшелігі – Ұлттық кітап күні. Тамырымызға оралумен сипатталады. Ана тіліміздегі ұлттық таныммен суарылған кітаптардың насихатталуына, ол шығарма авторларының беделі артуына үлкен қозғау салатын атаулы дата десе болады. Екіншіден, мемлекеттің әртарапты дамуының өзі оның рухани көрсеткішіне байланысты. Қоғам рухани тұрғыдан жетілген сайын басқа салалар да алға басады. Сондықтан Президент бұл тапсырманы мемлекет дамуының стратегиясы қаралатын Ұлттық құрылтайда ортаға тастауы тегін емес. Мұндай жиындарда кітап, кітапхана, балалар әдебиеті, авторларға маңыз беріп, арнайы күн белгіленуі – барлығымыз мән беретін уақыт келді деген сөз. Қазір кітапханада оқу мәдениетін қалыптастырудың жас ерекшеліктеріне байланысты жаңа форматтарды қолға алып жатырмыз. Соңғы кезде кітапхана ішінде ғана емес, кез келген жерде кітап оқуға мүмкіндік тудыруды көздеп, «Air Astana» әуе компаниясымен бір жобаны қолға алып, бітіруге аз қалдық. Борттағы медиақұрылғыларға ұлттық әдебиетіміздің жауһарларын аудиокітап ретінде жүктеп шығамыз. Бұдан да басқа жобалар бар», дейді Ұлттық академиялық кітапхананың директоры Ғазиза Құдайбергенқызы.
Осындай жобалар – түсіне білгенге олқылықтардың орнын толтыруға жасалған оң қадамдар. Ал біз сөз етіп отырған Ұлттық кітап күні атты мереке оң қадамдарға бетбұрыс қана емес, жандандырушы, байыпты бастама деп танығымыз келеді. Ендеше, Ұлттық кітап күнін халқымыздың айтулы күндерінің біріне айналдыру өз қолымызда, ағайын. Осынау күн шын мәнінде ұлтымыздың ұлы мерекесіне айналып жатса, бұл біздің ұтқанымызды, халық ретінде өркениет төріне шыққанымызды білдіреді. Өз әдебиетіміздің алтын қорындағы тамаша шығармалардан халқымыз рухани нәр алса, қазақтың келешегі кемел болатынын ұғына білейік.
