Алдымен Оңтүстік Қазақстан облысы әкімі Жансейіт Түймебаевтың өкімімен қоғамдық сананы жаңғырту бағдарламасын іске асыру бойынша өңірлік комиссия құрылып, іс-шаралар жоспары бекітілген болатын. Осы іс-шаралар жоспарына сәйкес, облыстық мәдениет басқармасының бұйрығымен арнайы құрылған өңірлік жұмыс тобы қасиетті, киелі нысандардың тізімін іріктеп, киелі жерлердің өңірлік картасы жобасын жасады. Ол Мәдениет және спорт министрлігі жанынан құрылған «Қасиетті Қазақстан» орталығына жолданды.
Оңтүстік өңірі тарихи-мәдени ескерткіштерге бай өлке. Бұл орайда орталыққа ұсынылған қасиетті, киелі жерлердің тізімі 104-ке жетті. «Қасиетті Қазақстан» орталығымен жалпы республика бойынша іріктелген 100 макронысандардың 22-сі оңтүстіктен. Бұл басқа облыстармен салыстырғанда саны жағынан екі есе көп көрсеткіш. Қалған тарихи-мәдени ескерткіштеріміз облыс деңгейінде бекітілетін қасиетті, киелі жерлердің микронысандар тізіміне енгізілетін болады. Сондай-ақ, өңірлік жұмыс тобы ел ауызында жүрген киелі жерлер туралы аңыз-әңгімелерді жинақтап, «Қасиетті Қазақстан» орталығына жолдады. ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мәдени мұралар тізіміне «Ұлы Жібек жолындағы ескерткіштер» аталымы бойынша Оңтүстік Қазақстан облысынан ұсынылып отырған ортағасырлық 8 ескерткіш туралы бейнефильмдер түсіру жоспарланған еді. Қазіргі таңда, Түркістан қалашығы, Сауран, Отырар, Қараспантөбе, Жуантөбе қалашықтары, Отырар оазисі ескерткіштері, Бөржар обалар қорымына түсірілімдер жүргізілді. Мұнан өзге өңірлік туризмді дамыту, тарихи-мәдени мұраларымызды насихаттап, жастарға патриоттық тәрбие беру мақсатында «Көне жетігеннің сыры» атты телесериал және «Киелі Қазығұрт», «Отырарды қорғау» атты анимациялық фильмдер түсірілуде. Аталған бейнетуындылар ағымдағы жылдың желтоқсан айында толығымен бітіп, көрермен назарына ұсынылады. Сондай-ақ, облыстағы айрықша маңызы бар тарихи-мәдени сәулеттік және археология ескерткіштерінің фотоальбомы қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде жасалуда. Бұл да желтоқсан айында қолға тимек.
Қазақстандықтардың салт-санасы мен дүниетанымын өзгертетін қозғаушы күш ретінде де бағаланған Елбасы мақаласындағы «Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда, ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуға тиіс» деген жолдардың астарында үлкен мағына жатыр. Шынында да, рухы биік азаматтары бар елдің іргесі мәңгілік болары хақ. Елбасы мақаласындағы және бір бағыт – «Қазіргі заманғы қазақстандық мәдениет жаһандық әлемде» жобасы бойынша да қолға алған, атқарылған біршама жұмыстар бар. Мысалы, Көне Түркістан шаһары түркі әлемінің 2017 жылғы мәдени астанасы болып жариялануына байланысты жыл басы Наурыз мерекесіне арналған Түркі әлемінің «Наурызнама» іс-шарасы өткізілді. Іс-шараға 23 мемлекеттен 300-ге жуық өнерпаз қатысса, Оңтүстік Қазақстан облысынан 500-ден астам мәдениет майталмандары өнер көрсетті. Түркі елдерінің тағдырын тоғыстырған киелі Түркістан төріндегі дүбірлі шараға шетелдік қонақтар, халықаралық ұйым өкілдері, қазақстандық зиялы қауым және өнер тұлғалары, бұқаралық ақпарат құралдары мен оңтүстікқазақстандық тұрғындар, жалпы саны 10 мыңға жуық адам қатысты. Мұнан өзге ірі іс-шара Түркі әлемінің «Бұраң бел» би фестиваліне Қырғызстан, Әзербайжан, Венгрия, Сербия, Түрікменстан, Босния және Герцеговина, Румыния, Болгария, Башқұртстан, Татарстан, Түркия елдерінен – 11, елімізден 8 би ұжымы қатысты. Ал Қазыбек би Келдібекұлының 350 жылдығына арналған халықаралық «Наурыз» ақындар айтысына Қырғызстан, Өзбекстан республикаларынан және еліміздің өңірлерінен қатысқан 20 ақын айтыс көрігін қыздырды. Сонымен қатар, қазақтың тұңғыш режиссері Ж.Шаниннің 125 жылдығына арналған түркі әлемі театрларының «Театр көктемі-2017» халықаралық фестивалі, түркі әлемінің «Күлкі жәрмеңкесі» халықаралық фестивалі, Қазақстанның халық әртісі Жамал Омарованың 125 жылдығына арналған «ТҮРКСОЙ халықаралық опера жұлдыздарының фестивалі» жоғары деңгейде өтті. Түркі әлемінің кітап көрмесі және түркітілдес мемлекеттердің ақын-жазушыларының, XIV ТҮРКСОЙ фотосуретшілерінің кездесулері де өзіндік ерекшеліктерімен ел есінде қалды.
Ұлттық рухы, руханияты жоғары, мәдениеті озық ел көп нәрсеге қол жеткізетіні анық. Ұлттық бірегейлікті сақтау, ұлттық жаңғыру деген ұғымның өзі ұлттық сананың кемелденуін қажет етеді. Елбасы ұлттық мәдениетті сақтай отырып жаңғыру және ұлттың дамуына кедергі болатын өткеннің кертартпа тұстарынан бас тарту қажет екенін қазақстандықтардың түсіне білуі керектігін баса айтты. Мақаладағы «Туған жер» бағдарламасын қолға алу ұсынысы да жас ұрпақты тәрбиелеуге бағытталған нақты тапсырма деп білемін. Яғни, ұлтты тану өлкені зерделеуден басталады. Елбасы мақаласы аясындағы «Туған жер» бағдарламасын іске асыру мақсатында облыс орталығында «Туған жер – алтын бесігім» атты аудандардың күндері ұйымдастырылуда. Қазіргі таңда, Ордабасы, Қазығұрт, Шардара, Отырар аудандарының, Арыс қаласының күндері өткізілді. Аталған жоба қала жұртшылығының мәдени бос уақытын дұрыс ұйымдастыруға, халықтың туған жерге деген сүйіспеншілігін, жастардың патриоттық сезімін арттыруға өз септігін тигізуде. Сондай-ақ, жыл соңына дейін Түркі әлемінің «Алтын сақа» анимациялық фильмдер фестивалі, XX ТҮРКСОЙ суретшілер кездесуі, ТҮРКСОЙ-ға мүше мемлекеттердің ЮНЕСКО істері бойынша Ұлттық комиссиялары мен комитеттерінің VII мәжілісі аясында Түркі әлемінің материалдық емес мәдени мұра бойынша ІХ семинары, Түркі әлемінің ынтымақтастық күні, «Түркістан – Түркі әлемінің мәдени астанасы» жылының жабылу салтанаты және ТҮРКСОЙ халықаралық ұйымына мүше елдері мәдениет министрлерінің Тұрақты Кеңесінің XXXV отырысы сынды тағы басқа да бірқатар шаралар өткізілетін болады.
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы аясында берілген тапсырмалар мен рухани жаңғыру саласындағы маңызды міндеттер үнемі біздің назарымызда болып, күнделікті атқарылар жұмыстарымызда бағыт түзер бағдаршамға айналып отыр.
Нұрболат АХМЕТЖАНОВ,
Оңтүстік Қазақстан облыстық мәдениет басқармасының басшысы
