Ғылым мен техника саласындағы 2025 жылғы Әл-Фараби атындағы ҚР Мемлекеттік сыйлығына ұсынылған «Қазақстан Республикасының Гидрогеологиялық карталарының атласы» – ғылыми дәлдік пен заманауи технологияның үйлесімінен туған бірегей еңбек. Атлас авторлары – М.К. Абсаметов, Р. Аязбаев, Е.И. Көлдеев, Е.Ж. Мұртазин, В.А. Смоляр. Аталған авторлар – отыз жылдан астам уақытты қамтыған (1985-2020) кешенді гидрогеологиялық зерттеулерді жүйелеп, оны практикалық тұрғыда қолдануға ыңғайлы, жоғары технологиялық өнімге айналдырды.
ArcGIS платформасына негізделген цифрлық картография мен кеңістіктік талдаудың көп қабатты құралдары арқылы жасалған бұл еңбек Қазақстанның жер асты сулары бойынша кең әрі терең ғылыми база ұсынады. Атлас бес негізгі тақырыптық санатты қамтиды: сулы горизонттардың таралуы, жер асты суларының қолжетімділігі, динамикалық режимдер, минералдық және геотермалдық әлеует, сондай-ақ экологиялық жағдайлар. Жалпы алғанда, 28 тақырыптық карта, 12 диаграмма, 47 гидрогеологиялық қима және 33 құрылымдық бағана қамтылған. Бұл Қазақстанның гидросферасын кеңістіктік және аналитикалық тұрғыдан кешенді сипаттауға мүмкіндік береді.
Ғылыми маңызымен қатар, атлас елдің су ресурстарын басқаруда шешуші рөл атқарады. Ол ауылдық жерлердің орнықты дамуына, ауыл шаруашылығын жоспарлауға, су ресурстарын барлау мен тазарту шығындарын оңтайландыруға, сондай-ақ инвестициялық шешімдер қабылдауға тікелей септігін тигізеді. Бүгінде атлас мемлекеттік мекемелер, ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарында белсенді түрде қолданылып, су ресурстарын басқару және қоршаған ортаны қорғау бойынша мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруда маңызды құрал ретінде танылып отыр.
Осы атлас – сонымен қатар білім беру мен ғылыми кадр даярлау тұрғысында құнды оқу-әдістемелік ресурс. Ол гидрогеология, геоэкология және су ресурстарын басқару салаларында болашақ мамандарды оқыту ісінде қолданылып отыр. Аталған еңбектің халықаралық деңгейде мойындалғандығын 37-Халықаралық Геологиялық Конгрессте (Пусан қ., Оңтүстік Корея) таныстырылуы да айғақтайды.
Атлас – ғылыми тереңдік, технологиялық жетілдіру және стратегиялық маңыздылықты үйлестіре отырып, Қазақстанның су қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды қадам болып саналады. Аталған еңбек – республика деңгейіндегі ғана емес, жаһандық маңызы бар жаңашыл ғылыми жетістік ретінде бағалануға лайық.
Мен, профессор Рафаэль Луке, бұл еңбекті 2025 жылғы Қазақстан Республикасының ғылым және техника саласындағы Әл-Фараби атындағы Мемлекеттік сыйлыққа лайықты деп толық сеніммен қолдаймын.
Рафаэль Луке,
Политехникалық Бухарест университетінің кафедра профессоры, Эквадордағы ЭКОТЕК университетінің құрметті төрағасы және ректор кеңесшісі, DSFP төрағасы, Сауд Арабиясы Король университеті (KSU)