Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
959 материал табылды

13 Шілде, 2018

Халық әнінің тоналу тарихы

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев «Бо­лашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағ­дарламалық мақаласында, жаңғыру елдің ұлттық-рухани тамырынан нәр ала алмаса, ол адасуға бастайды», деді. Елдің ұлттық-рухани тамыры дегеніміз не? Ол ха­лықты сан ғасырдан бері адастырмай, алып келе жатқан салт-дәстүрі, фольклоры, әні мен жыры. Осылардың ішінде әннің ұлт руханияты үшін орны айрықша. Дана Абай атамыз, «Ұйықтап жатқан жүрек­ті ән оятар, Үннің тәтті оралған мәні оятар» дегенді бекер айтқан жоқ.

05 Маусым, 2018

Шүкіршілік нығметі

Барлық адам баласында шүкір ету, шүкір­шілік дейтін ұғым бар. Бұрынғы ата­ларымыз өздерінің өмір сүру әдебін «қиын­дық келсе сабыр етеміз, жақсылық келсе шүкір етеміз» деп бағамдаған. Демек «сабыр» мен «шүкір» ұғымы қай заманда, қай дәуірде де болсын адамзаттың руха­ни тірегі һәм адаспас, адастырмас темір­қазығы.

Руханият • 16 Мамыр, 2018

Оразаның нығметі

«Зор сүйінші айтайын, Мұсылман болып туғанға. Ислам дінін қуғанға...» деп Майлықожа бабамыз жырлағандай, исламды дінім, Мұхаммедті пайғамбарым деп таныған мүміндер үшін қасиетті рамазан айы туды. Аллаға бойұсынушы қауым бұл айды «Айлардың сұлтаны» деп ерекше әспет­тесе, үлкен сахаба Абдулла Аббас «күн­­дердің қайырлысы – жұма, айлардың қайыр­лысы – рамазан» деген екен.

04 Мамыр, 2018

Отты рух

Қазақ шайыры Мағжан Жұмабаев: «Көздерiнде от ойнар, Сөздерiнде жалын бар, Жаннан қымбат оларға ар, Мен жастарға сенемiн!» деген екен. Ақынның жоғарыдағы жыр шумағын сәл тәпсірлесек, ол кез келгенге емес «көзінде, сөзінде, өзінде оты бар» жастарға сенем деп тұр. Яғни Абай атамыздың «Ішінде кімнің оты бар, қар жауса да сөнер ме?» дегені сияқты адамның жан дүниесіндегі рух бостандығы оның көзінен от болып көрініп тұрады. 

27 Сәуір, 2018

От орнын күзеткен неміс

Осыдан отыз жылдай бұрын Алтайдың арғы бетіндегі туып-өскен от орын мен ошақ басын қиып тастап, ағайын-туысты бастап атамекенге аяқ басқан заман-тын. Ол тұста Қазақ елі әлі тәуелсіздігін де алмаған. Бізге бұйырған бұйығы ауылдың құдайға тәубе түтіні түзу. Дені қазақ, аздаған неміс-орысы бар. 

11 Сәуір, 2018

Надандықтан туған мақтан

Абай атамыз өзінің 12-ші қара сөзінде: «Қазақ барында баймын деп мақтанады. Жоғында «маған да баяғыда мал бітіп еді» деп мақтанады» дегені сияқты қазір қазақ қоғамында мақтанның алуан түрі пайда болды. 

Руханият • 29 Наурыз, 2018

Бата берудің әдебі

  Жуықта қазақтың небір қасқа-жай­саңдары бас қосқан дастарқанда болдық. Ас ішілді, аяқ босатылды. Кезек бата беру рәсіміне келіп тірелді. Төрде отырған танымал ғалым ағамыз қос алақанын айқара жайып алып, бата емес кедір-бұдыр жадағай тост айтып шықты. Кәдімгі шарап толы тостақ ұстап тұрып тойда айтатын тост. «Сіздің  (той иесін айтады) жұмыстағы беделіңіз жоғары, әрдайым биіктен көріне беруіңізге тілектеспіз, осындай дастарқан басында бас қосайық!». Мынадай «батаға» не бет сипарымызды, не әумин дерімізді білмей салбырадық та қалдық.

15 Наурыз, 2018

Сабырлы жетер мұратқа...

Қазақ спорт тарихында аты ал­тын әріппен жазылуы тиіс тұлға­лар­дың бірі – Олимпиада чемпионы Жақсылық Үшкемпіров. Бірақ… бірақ демекші осы жеңіс Жақаңа оңай­лықпен келген жоқ. Үлкен мақсат­қа жету үшін – төгілген тер, атқарылған еңбек, жеңіс үшін боз кілем үстінде жан беріп, жан алысқан тайта­ластар…

08 Наурыз, 2018

«Ешқашан қартаймаңыздар»

Әредік қазақ радиосы эфирінен: «Жүрегім жыр толғайды, Көңілім ортаймайды, Анасы бар адамдар, Ешқашан қартаймайды...» дейтін қоңыр дауыс әнші Нұрлан Өнер­баевтың орындауында қалықтап тұрады. Сондай бір жүрекке жылы, мамырдың майда самалындай, Абай атамыз айтпақшы «құлақтан кіріп, бойды алар» әнінің сазын жазған композитор Марат Омаров болса, сөзінің авторы марқұм Қайрат Жұмағалиев.

20 Ақпан, 2018

Жүздік құрылымда рулық үлес жоқ

Жақында танымал антрополог-академик Оразақ Смағұловтың «Қазақ халқының шығу тегі» атты еңбегі жарыққа шықты. Туындыда қазақ халқы осыдан қырық ғасыр бұрын Еуразия даласында дара этнос ретінде қалыптасқаны физикалық антропология арқылы дәлелденіпті.