Араша
Соңғы он жылда еліміздегі туберкулезден көз жұматындар көрсеткіші 72,8 пайызға кеміді
Мына өмірде кәсіптің оңайы жоқ. Әйтсе де әр мамандықтың өз артықшылығы мен айырмашылығы болатыны да рас. Бұрнағы күні бір топ БАҚ өкілдері бір күн болса да медицина қызметкерлерінің қиын да қызық жұмыстарына куә болдық.
Медицина қызметкері күні қарсаңында Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты мен Туберкулез проблемалары ұлттық орталығында журналистер үшін ұйымдастырылған «Ашық есік» күніне осы жолдардың авторы да қатысты.
Осылайша біздер бір күн бойы онкологтар мен фтизиатрлардың қызметін атқарып, дәрігерлердің жұмысын бақылау мүмкіндігіне ие болдық. Әріптестеріміз, тіпті, күрделі ота жасауға да қатысты. БАҚ қызметкерлеріне әлеуметтік маңызы жоғары екі ауруды алдын ала анықтау және оны емдеудің инновациялық технологиялары мен әдістері көрсетілді.
Әрине, отандық дәрігерлер қатерлі ісік пен туберкулезді алғашқы сатысында анықтап, оны тиімді әрі тез емдеу мүмкіндіктері артқанын алға тартып жүр. Расында, статистикаға сүйенсек, соңғы он жылда туберкулез ауруларынан көз жұмғандар саны 72,8 пайызға кеміген. Ал Денсаулық сақтау министрлігі қатерлі ісік ауруларын бастапқыда анықтап, оның алдын алу бағытындағы алты бірдей скринингтік бағдарламаның жақсы нәтиже бере бастағанын өмірдің нақты мысалдарымен дәйектеуде.
Дәрігерлердің мұндай жоғары көрсеткіштерге қол жеткізуіне 2012-2016 жылдарға арналған мемлекеттік онкологиялық көмекті арттыру мен туберкулезбен күрес Ұлттық бағдарламаларының көп себі тиген. БАҚ өкілдеріне арналған «Ашық есік» күні аясында дәрігерлерге көкейдегі түрлі сауалдарымызды қойып, көзбе-көз сұхбаттастық.
Көкейкесті сұрақтардың барлығына Бас дәрігерлер мен арнаулы мамандар толық мәліметтер беріп, көз алдымызда жүріп жатқан отаның, озық медициналық технологиялардың артықшылықтарына байланысты адам ағзасына тигізер кері әсерінің аз екенін түсіндіріп берді.
Бүгінгі таңда Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты мен Туберкулез проблемалары ұлттық орталығының барлық бөлімдері әртүрлі дәрежедегі күрделі оталарды шетелдік әріптестерінен кем жасамайды және бұл үшін мемлекет қыруар қаржы бөліп, мамандарды алыс-жақын шетелдерде машықтандырып отыр.
Медицина әлеміндегі ерекше сапарда біз «Кох талшығын» көзбен көріп, одан соң онкология институтының «Сәулелі терапия» бөліміндегі жұмыс процесін байқап, институттағы қатерлі ісікке шалдыққан науқастармен сұхбаттастық.
Сол сияқты, қазіргі жаңа инновациялық-зертханалық технологиялардың медицина саласына енгізілуі қатерлі ісік пен туберкулезді тез әрі тиімді емдеуге, науқастар санын біршама азайтуға жол ашқанын да анық сезіндік. Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының материалдық-техникалық жүйесі жоғары технологиялық құрылғылармен жабдықталған. Институт тек қатерлі ісік аймағына әсер етіп, адам ағзасындағы өзге сау ұлпаларды сәулелендірмейтін соңғы үлгідегі аппараттармен жабдықталған. Қолда бар осы табыстармен таныстырып жүрген Қазақ онкология және радиология ҒЗИ директоры, медицина ғылымдарының докторы Қуаныш Нұрғазиев:
– Бүгінгі таңда онкологиялық аурулар арасында сүт безі аурулары алдыңғы орынға шықты. Елімізде жыл сайын 3500-ден аса науқас тіркеледі. Алайда, мемлекет іске қосқан үлкен бағдарлама бойынша науқастардың 78 пайызының дертін алдыңғы сатысында анықтап, емдеуге мүмкіндік бар, – дейді.
Облыстық, қалалық, аудандық туберкулезге қарсы диспансерлерінің бактериологиялық зертханаларында туберкулезді ерте сатысында анықтау үшін жетілдірілген инновациялық-зертханалық технологиялар енгізілген. Олар: BACTEС MGIT-960, Hain-test и Gene-Expert. Сонымен қатар, Gen-Expert аппаратының тағы да 20-сын сатып алу жоспарда тұр.
Өз кезегінде Туберкулез проблемалары ұлттық орталығы директоры, медицина ғылымдарының докторы Тілеухан Әбілдаев туберкулезге қарсы қызметті қаржыландыру көлемі жыл сайын артып келе жатқанын, осы мақсатқа тек 2013 жылы мемлекеттік бюджеттен 35472,2 миллион теңге бөлінгенін атады. Соңғы үш жылда қаржыландыру 3 есеге артып, туберкулезге шалдыққандарды жаңа технология мүмкіндіктерін пайдалана отырып емдеу дұрыс жолға қойылған.
Осы арада, Қазақстан – бүгінгі таңда туберкулез бен қатерлі ісікке шалдыққан науқастарды тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ететін санаулы елдердің бірі екендігін бөле-жарып айтуға тиістіміз. Қазақстандықтардың өмір сүру жасын ұзарту мен өмір сапасын арттыру мақсатында 2012-2016 жылдарға арналған онкологиялық көмек көрсетуді дамытудың бесжылдық мемлекеттік бағдарламасы қабылданды. Оған бюджеттен 211 миллиард теңге бөлінген.
Еліміздің бас онкологы мен Туберкулез проблемалары ұлттық орталығы басшысының айтуынша, бұл көрсеткіштер әлі де жеткіліксіз, соған орай ауруға қарсы күрес үздіксіз жалғаса береді.
Қысқасы, елдегі онкологтар мен фтизиатр-дәрігерлер емдеу тәсілдерін бұрынғыдан да дамытып, әлеуметтік дерттер қатарындағы қатерлі ісік және туберкулезбен күресте ең тиімді нәтижелерге қол жеткізу үшін қабілет-қарымдарын салып отыр. Қазіргі таңда біздің дәрігерлер үшін ең өзекті мәселе – осы кеселдерді дер кезінде анықтап, асқындырмай, ауыздықтау болып тұр.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан».
АЛМАТЫ.
Әрине, отандық дәрігерлер қатерлі ісік пен туберкулезді алғашқы сатысында анықтап, оны тиімді әрі тез емдеу мүмкіндіктері артқанын алға тартып жүр. Расында, статистикаға сүйенсек, соңғы он жылда туберкулез ауруларынан көз жұмғандар саны 72,8 пайызға кеміген. Ал Денсаулық сақтау министрлігі қатерлі ісік ауруларын бастапқыда анықтап, оның алдын алу бағытындағы алты бірдей скринингтік бағдарламаның жақсы нәтиже бере бастағанын өмірдің нақты мысалдарымен дәйектеуде.
Дәрігерлердің мұндай жоғары көрсеткіштерге қол жеткізуіне 2012-2016 жылдарға арналған мемлекеттік онкологиялық көмекті арттыру мен туберкулезбен күрес Ұлттық бағдарламаларының көп себі тиген. БАҚ өкілдеріне арналған «Ашық есік» күні аясында дәрігерлерге көкейдегі түрлі сауалдарымызды қойып, көзбе-көз сұхбаттастық.
Көкейкесті сұрақтардың барлығына Бас дәрігерлер мен арнаулы мамандар толық мәліметтер беріп, көз алдымызда жүріп жатқан отаның, озық медициналық технологиялардың артықшылықтарына байланысты адам ағзасына тигізер кері әсерінің аз екенін түсіндіріп берді.
Бүгінгі таңда Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институты мен Туберкулез проблемалары ұлттық орталығының барлық бөлімдері әртүрлі дәрежедегі күрделі оталарды шетелдік әріптестерінен кем жасамайды және бұл үшін мемлекет қыруар қаржы бөліп, мамандарды алыс-жақын шетелдерде машықтандырып отыр.
Медицина әлеміндегі ерекше сапарда біз «Кох талшығын» көзбен көріп, одан соң онкология институтының «Сәулелі терапия» бөліміндегі жұмыс процесін байқап, институттағы қатерлі ісікке шалдыққан науқастармен сұхбаттастық.
Сол сияқты, қазіргі жаңа инновациялық-зертханалық технологиялардың медицина саласына енгізілуі қатерлі ісік пен туберкулезді тез әрі тиімді емдеуге, науқастар санын біршама азайтуға жол ашқанын да анық сезіндік. Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының материалдық-техникалық жүйесі жоғары технологиялық құрылғылармен жабдықталған. Институт тек қатерлі ісік аймағына әсер етіп, адам ағзасындағы өзге сау ұлпаларды сәулелендірмейтін соңғы үлгідегі аппараттармен жабдықталған. Қолда бар осы табыстармен таныстырып жүрген Қазақ онкология және радиология ҒЗИ директоры, медицина ғылымдарының докторы Қуаныш Нұрғазиев:
– Бүгінгі таңда онкологиялық аурулар арасында сүт безі аурулары алдыңғы орынға шықты. Елімізде жыл сайын 3500-ден аса науқас тіркеледі. Алайда, мемлекет іске қосқан үлкен бағдарлама бойынша науқастардың 78 пайызының дертін алдыңғы сатысында анықтап, емдеуге мүмкіндік бар, – дейді.
Облыстық, қалалық, аудандық туберкулезге қарсы диспансерлерінің бактериологиялық зертханаларында туберкулезді ерте сатысында анықтау үшін жетілдірілген инновациялық-зертханалық технологиялар енгізілген. Олар: BACTEС MGIT-960, Hain-test и Gene-Expert. Сонымен қатар, Gen-Expert аппаратының тағы да 20-сын сатып алу жоспарда тұр.
Өз кезегінде Туберкулез проблемалары ұлттық орталығы директоры, медицина ғылымдарының докторы Тілеухан Әбілдаев туберкулезге қарсы қызметті қаржыландыру көлемі жыл сайын артып келе жатқанын, осы мақсатқа тек 2013 жылы мемлекеттік бюджеттен 35472,2 миллион теңге бөлінгенін атады. Соңғы үш жылда қаржыландыру 3 есеге артып, туберкулезге шалдыққандарды жаңа технология мүмкіндіктерін пайдалана отырып емдеу дұрыс жолға қойылған.
Осы арада, Қазақстан – бүгінгі таңда туберкулез бен қатерлі ісікке шалдыққан науқастарды тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ететін санаулы елдердің бірі екендігін бөле-жарып айтуға тиістіміз. Қазақстандықтардың өмір сүру жасын ұзарту мен өмір сапасын арттыру мақсатында 2012-2016 жылдарға арналған онкологиялық көмек көрсетуді дамытудың бесжылдық мемлекеттік бағдарламасы қабылданды. Оған бюджеттен 211 миллиард теңге бөлінген.
Еліміздің бас онкологы мен Туберкулез проблемалары ұлттық орталығы басшысының айтуынша, бұл көрсеткіштер әлі де жеткіліксіз, соған орай ауруға қарсы күрес үздіксіз жалғаса береді.
Қысқасы, елдегі онкологтар мен фтизиатр-дәрігерлер емдеу тәсілдерін бұрынғыдан да дамытып, әлеуметтік дерттер қатарындағы қатерлі ісік және туберкулезбен күресте ең тиімді нәтижелерге қол жеткізу үшін қабілет-қарымдарын салып отыр. Қазіргі таңда біздің дәрігерлер үшін ең өзекті мәселе – осы кеселдерді дер кезінде анықтап, асқындырмай, ауыздықтау болып тұр.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан».
АЛМАТЫ.
Жылдың ең үздік мамандары
Жуырда елордада медицина қызметкерлері күніне орай Денсаулық сақтау министрлігі соңғы жылдары дәстүрлі түрде өткізіп келе жатқан салалық республикалық байқаудың қорытындылары белгілі болды. Оның ішінде «Үздік дәрігер-2014» және «Үздік ауыл дәрігері-2014» аталымдары бойынша байқау Астана медициналық университетінде өткізілсе, «Үздік мейіргер-2014», «Үздік тәуелсіз сарапшы-2014» аталымдары бойынша байқау елордадағы Медицина колледжі мен Республикалық денсаулық сақтауды дамыту орталықтарында өтті. Дәрігерлер анықталған байқауға біліктілігі жоғары санаттағы, медицина ғылымдарының кандидаты, жұмыс тәжірибесі 10 жылды қамтитын дәрігерлер қатысты. Ақ желеңді абзал жандардың еңбектерін бағалау мақсатында ұйымдастырылған бұл шарада барлығы 21 адам, оның ішінде 14 үміткер «Үздік дәрігер», 7 үміткер «Үздік ауыл дәрігері» аталымы бойынша бақ сынасты. Байқауға қатысушы үміткерлер өз қызметтері жайлы бейнероликтер жасап, есеп берді. Комиссия мүшелері әртүрлі сұрақтар қою арқылы олардың біліктілік деңгейлерін, атқарған еңбектерін, сонымен қатар, жаңа технологияларды қаншалықты деңгейде меңгергендерін есепке алды. Сонымен, «Үздік ауыл дәрігері-2014» аталымында Атырау облысы, Қызылқоға ауданынан келген, сондағы орталық аудандық ауруханасының невропатолог-дәрігері Гүлзира Қази жеңімпаз атанды. Қазылар алқасы сондай-ақ, Солтүстік Қазақстан облысы, Тайынша аудандық ауруханасының дәрігер-хирургі Жасқайрат Бинашевтің, Батыс Қазақстан облысы, Жәнібек ауданының ауылдық дәрігерлік амбулаториясының дәрігері Светлана Гоманның еңбектерін жоғары бағалады. «Үздік дәрігер-2014» аталымында Ақмола облыстық ауруханасының неврологиялық бөлімінің меңгерушісі Макшарип Мартазанов жеңімпаз болды. Сондай-ақ, Алматы қаласы №5 қалалық клиникалық ауруханасының бет-жақ бөлімшесінің меңгерушісі Амангелді Сейітқұлов пен Ақтөбе облыстық балалар клиникалық ауруханасының балалар хирургі Сағидолла Досмағанбетов жүлделі орындарды еншіледі. Республикалық байқаудың басқа да аталымдары бойынша Жамбыл облысының өкілі Шәкизат Қарымбаева 2014 жылдың «Үздік провизоры», Көкшетау қаласы қалалық емханасының қызметкері Жанар Төлеубаева «Үздік мейірбике-2014» атағын иеленсе, Ана мен бала ұлттық ғылыми орталығының Акушерлік және гинекология бөлімінің жетекшісі Талшын Үкібасова «2014 жылдың үздік тәуелсіз сарапшысы» атанды. Рәбия КЕРІМБАЙ. АСТАНА.
