Құрдасым Қилыбай тәуелсіздік таңында тірлігін тәуіптіктен бастап, бұл күндері ерекше қасиетінің арқасында атағы арыға кетіп аспандаған шағы.
Құрдасым Қилыбай тәуелсіздік таңында тірлігін тәуіптіктен бастап, бұл күндері ерекше қасиетінің арқасында атағы арыға кетіп аспандаған шағы.
Қилыбай – құрдас та құда. Қаладағы қымқуыт тірліктің бос кеңістігінде бірде екеуара кеңкілдесіп, маған: «Сенің тұла бойыңда бір қасиет пайда болайын деп тұр, рұқсат етсең, бұлағын ашып, сауабын алайын ба?» деп алара қарады. Мысқылмен мырс етіп: «Құнына құнажын жете ме?» деп едім: «Құрдасжан, мұным тегін, тек әзілмен айтсам, анау Айға барғысы келгендерді корабль бастығы тегін мінгізіп, ақысын қайтарда саудаға салатынын ұмытпасаң болды», деді.
Не керек, Қилыбай құрдас мені күн бар, түн бар үшкіріп-түшкіріп, езгілеп-есеңгіретіп, ес-түссіз күйімде үйіме әкеп тастапты. Кіресілі-шығасылы кезімде құлағыма: «Бұдан былай саған қарсы келген пенде атаулының көзіне тура қарап-ақ оның саған деген әріде жатқан пиғыл-ниетін біле алатын қасиет дариды», деп екі-үш мәрте нықтап айтқаны есімде қалыпты.
– Шал-ау, тұратын мезгілің болды, жұмысыңа кешігіп қалмасаңшы, – деген әйелімнің еркелей шыққан даусынан ояндым. – Шалбарыңды үтіктедім, таңғы асты тастама деген, жылы-жұмсақты жылытып қойдым, – деп жатыр.
Ас үйде қатынның көзіне тіке қарап, көңіл түкпіріндегі: «Атау кереңің алдыңда, қылғыт та қараңды өшір. Қызметіңдегі бүгінгі берілер сый-сияпат болмаса, жатқан жеріңнен тұрмағырды оятып нем бар еді» дегенді айна-қатесіз оқып, құрдас Қилыбайға құлдық ұрдым.
...Дарыған қасиеттің арқасында әйелдің әр түкпірдегі ойын ойран-асыр етіп көлденең тарта төңкеріп, өзімше төңкеріс жасадым.
...Қызметке кетіп бара жатып Пықыпқа қарсы жолықтым.
– Беке, қарызыңды қайтара алмай ұятты болып жүрмін, көп өтпей айып-пұлымен құтыламын, – деп мүләйімсіген болады. Жанарына жалт қарап едім, ішкі ішірткісі: «Атаңның басы аласың! Таза еңбекпен тапқан табысындай көреді ғой! Күте-күте жүйкең жүнжір, қайтара қояр ақымақты тапқан екенсің!» деп шірене ширатыла қалыпты.
Шыдамадым, шор маңдайынан шонжитыппын кеп... ел дүрлігіпті, милиция келіпті, куә табылыпты...
...Жұмысыма келіп ентігімді баса маңдай терімді сүртініп отыр едім, бастық шақыра қалды.
– Кешікпеуші едіңіз ғой, кешегі тапсырмаларды тап-тұйнақтай еткен боларсыз? Көп жылғы еңбегіңіз бар, беделіңіз бар – мерекеге орай сый-сияпатты қомақты етіп жаздырттым, – дейді.
Көз жанарынан: «Ана әкімшіліктегі ағатайың болмаса баяғыда-ақ құйрық-жалыңды күзеп, шу қарақұйрық деп шүлен түрткізе лақтырып тастар едім, әттең!» дегенді оқып:
– Былығымыз бірге, кетіскенмен барар жеріміз «балқан тау», – деп шорт кеттім.
– Не болған сізге, көңіліңіз хош емес, сол жамбаспен тұрғансыз-ау шамасы, – деп қолтығымнан демеп шығарып салмақ болғанында көзінен оқығаным: «Атаңа нәлет, ендігі ісім сенімен болсын!» болды.
...Түс қайта депутаттыққа кандидатпен кездесіп отырып, кеше қонған қасиетімнің арқасында арқаланып алдыға шығып әңгімемді: «Ғажап өтірік үш мезгілде айтылады: бірі – соғыстан соң, келесісі – балық аулап келген соң, ең қасиетсізі – депутаттыққа түсер кезде...» деп бастап, әлгінің абыройын айрандай төгіп, қыза-қыза бейбақтың іш-әлемін қан-сөлсіз қалдырып, өзіне тіл де тигізіп, ақыры абақтыдан бір-ақ шығыппын.
...Ондағыларда әпербақан, ісін үндемей-ақ бітіре береді екен... Бір-біріне ыммен-ақ өткізіп беріп, өз дегендерін істеп жатыр. Қасиетімнің арқасында қасарысам деп көресімді көрдім. Ертесінде айып-пұлымды өтеп құтылып, тіке тәуіп-құрдас Қилыбайдың алдында отырмын.
– Қилеке, көресімді көрдім! Қайдан білейін, қасиет атаулы қасиетті болады деп ұғып өскен басымыз, заманымыз басқа ма, талабымыз басқа қасқа ма... түсінбедім, білгенім – қондырған қасиет – қасірет боп бір-ақ күнде түте-түтемді шығарды... Құрдасыңды құрдымға лақтырмасаң, бұлағын ашқан ерекше қасиетімді қайта бітеп таста! – деп өтініп жанарына жәутеңдей қарасам, «әулиемнің» әргі түкпірінде: «Берешегің не болады?» деген әулекі ой жылтыңдап: «Айға тегін апардым, қайтар ақың қымбат» деп қоздайтын түрі бар: «Құрдасжан-ай, құдалығың тағы бар, мына пәлекеттен құтқар, ана ала құнажынды тәп қазір қораңа кіргіземін» деп уәде беріп... ойпыр-ай, сөйтіп бір қонбаған қасиеттен қашып құтылғаным бар.
Берік САДЫР