Еліміздің өркендеуі мен тұрақты дамуы қоғамдық келісім мен ұлттық бірлікке тікелей байланысты. Бүгінде бұл ұстаным ішкі саясаттың өзегіне айналып отыр. Мемлекет этносаралық татулықты сақтау үшін құқықтық, мәдени және әлеуметтік тетіктерді ұтымды үйлестіріп келеді. Бұл жұмыстар қағаз жүзінде ғана емес, нақты істермен дәлелденіп отыр. Мәселен, осыдан екі жыл бұрын Парламентте «Бір ел – бір мүдде» депутаттық тобы құрылды. Алаңның қызметі, атқарылған жұмыс төңірегінде топ мүшесі, Сенат депутаты Закиржан Кузиевпен әңгімелескен едік.
– Закиржан Пірмұхамедұлы, қандай заң жобаларының әзірленуіне, қабылдануына белсенді атсалыстыңыз?
– Сенатқа Қазақстан халқы Ассамблеясының атынан сайландым. Әлбетте, институттың қоғамдағы рөлін нығайтуға бағытталған бірқатар бастаманы көтердім. Осы уақытқа дейін отырыстарда 18-ден аса депутаттық сауал жолдадым. Басым бөлігі аграрлық мәселелерге, елді мекендерді дамытуға, ирригация жүйесіне, ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды сақтауға, қоқысты қайта өңдеуге арналды.
Жұмыс барысында елді мекен тұрғындарының жағдайын жақсартуға, ауыл шаруашылығы саласындағы өнімділікті арттыруға бағытталған «Ауыл шаруашылығын дамыту туралы» және қазіргі уақытта Мәжіліс қарауында жатқан «Топырақты қорғау туралы» заң жобаларына бастамашылық еттім.
Сонымен қатар мүгедектерге арналған арнайы квоталар, әлеуметтік қызмет көрсету жүйесін жақсарту, қайырымдылық қорларының жұмысын реттеу бойынша заңнамалық өзгерістер енгіздік. Көпбалалы отбасыларға берілетін жәрдемақы мөлшерін арттыру, оларды тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселелерін де қарадық. Осылайша, халықтың өмір сүру сапасын арттыруға, инфрақұрылымды дамытуға, білім мен денсаулық саласындағы сапаны көтеруге, жаңа жұмыс орындарын ашуға үлес қостық.
– Сенаттағы «Бір ел – бір мүдде» депутаттық құрылымның қоғамдағы орны мен маңызы туралы айтып берсеңіз.
– Қазіргі жаңа Қазақстандағы жаңғырудың басты шарты – әр мәселеде, шешімде біртұтас ұлт қағидатын сақтай білу. Әсіресе жаһандағы геосаяси ахуал күрделі кезеңде заманның сын-қатеріне барынша қарсы тұрып, ел бірлігін бекемдей түсу маңызды. Бұл БАҚ беттерінде жарияланған мақала, ақпарат не хабарлармен ғана шектелмей, экономикалық-саяси реформаларда, мемлекеттік бастамаларда нақты көрініс табуға тиіс. Бұл ретте Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқы Ассамблеясының XXXII сессиясында «Бір ел – бір мүдде» депутаттық тобын құру туралы бастамасы нағыз саяси қадам болды. Осылайша, Сенатта арнайы корпус жасақталып, бүгінде алаң Парламент пен азаматтық қоғам институттары және Ассамблея арасында күн тәртібіндегі этносаралық қатынас саласындағы маңызды мәселелер турасында ой алмасып, пікір айтуға арналған тұғырнама ретінде қызмет етіп келеді.
Басты жаңашылдық, топ бұрынғыдай Мәжілісте ғана жұмыс істемейді. Палатааралық болып есептелінеді. Құрамда Сенаттың 10 және Мәжілістің 20 депутаты бар. Біздің міндет – еліміздегі ынтымақ пен бірлікті нығайтуды негізге алып, әр азаматтың мүддесін ескеріп, құқын қорғауда мемлекеттік саясатты заңнамалық тұрғыда қамтамасыз ету.
Ашып түсіндірсем, ҚХА облыс, қала және аудан әкімдіктерімен белсенді жұмыс істейді. Бұл жедел ақпарат алмасуға, туындайтын проблемаға дер кезінде ден қоюға, этносаралық ахуалдың мониторингін жүргізуге және бірлескен бағдарламаларды іске асыруға мүмкіндік береді. Осылайша, Ассамблея этносаралық саясатты әзірлеуде және іске асыруда мемлекеттік органдарға жәрдемдесіп, маңызды консультативтік функцияны орындайды.
Бүгінде азаматтық қоғам институттарымен әлеуметтік келісім және ұлттық бірлік, еліміздегі этносаралық қатынастарды үйлестіру бойынша бірқатар маңызды іс атқарылды. Кездесулер, семинарлар, кеңестер өтті. Этностардың алуан түрлілігін рухани-мәдени дәріптеу тақырыбындағы жиындарда да ұйымдастырылды.
– Парламент пен Ассамблеяның ынтымақтастықты көздейтін тағы қандай бастамалары бар?
– «Ассамблея. Парламент. Мәслихаттар» жобасын ерекше атап өту керек. Бұл – Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылымдарының мемлекеттік органдармен, Парламентпен және мәслихаттармен өзара іс-қимылын күшейтуге бағытталған бастама. Іс-шаралар мәслихаттар депутаттарымен кездесулер ұйымдастыруды, республикалық конференциялар мен семинар-кеңестер өткізуді, сондай-ақ «депутаттық сағаттар» мен консультациялар арқылы тұрақты өзара іс-қимыл орнатуды көздейді.
Өңірлерге іс-сапарларымыз кезінде этносаралық қатынасқа әсер ететін тілдік, ономастикалық, діни, білім, денсаулық, жер қатынастары, шаруашылық даулар, тағы басқа проблемалық мәселелерді жергілікті мәслихат депутаттарымен, әкімдермен, тұрғындармен кездесіп, ұсыныс-пікірлерін тыңдап, талқылаймыз. Бұл да өз деңгейінде заңнамалық шешімдер қабылдауға көмектеседі.
– Ассамблея 30 жылда тұрақтылық пен бейбітшіліктің тірегіне айналды. Қазіргі таңда ұйымның басты назарында қандай мәселелер тұр?
– Иә, расында, Ассамблея құрылғалы бері этносаралық келісім мен диалогті дамытуда үлкен рөл атқарып келеді. Осы уақыт аралығында мемлекеттік саясатты жүзеге асырушы ғана емес, сонымен қатар қоғамдық сананы қалыптастырушы, ұлтты біріктіруші құрылым ретінде де қызмет етіп отыр. ҚХА-ның одан арғы қызметі этностардың интеграциясына, этносаралық келісімді нығайтуға және этносаралық қатынастарды халықаралық аренада үйлестірудің отандық моделін ілгерілетуге топтастырылады. Бейбітшілікті сақтау және этнос өкілдерін ортақ құндылық айналасына біріктіру жұмысы жалғаса береді.
– Әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен –
Зейін ЕРҒАЛИ,
«Egemen Qazaqstan»