Жаз да басталды. Ал біздегі аттракциондар балаларды қабылдауға қаншалықты сақадай-сай?
Жақында Шымкенттегі аттракцион парктерінің бірінде алып әткеншек 30 метр биіктікте қозғалыссыз қалған. Алып құрылғыны мамандар 20 минут ішінде жөндеп, іске қосыпты. Оқыс оқиғадан ешкім зардап шекпеген. Бірақ сол аралықтағы ата-аналардың уайымын айтып жеткізу қиын, әрине. Бұл жағдай саябақтардың техникалық қадағалау мәселесіне қатысты күмәнді қоюлата түсері сөзсіз.
Мұндай ойын-сауық орындарын пайдалануға берудің тәртібі бойынша, аттракционның техникалық ахуалы ай сайын тексеріліп тұруға тиіс. Алайда ондай тексеріс жүзеге аса бермейді. Тіпті еліміздегі көптеген ойын-сауық саябағы заңсыз жұмыс істеп жатқан болуы әбден мүмкін. Жақында бұл мәселе Парламентте де көтерілді. Сенатор Нұрия Ниязованың айтуынша, балалар ойнайтын нысандардың қауіпсіздік жағдайы заң жүзінде реттелуі керек.
Заңгер қауымның айтуы бойынша, бізде техникалық талаптарға сәйкестікті бақылау әкімдіктерге жүктелген. Яғни әкімдік тексеріс жүргізіп, орнату, орнатпауға қатысты шешімді қабылдайды. Бұл ретте гүлзар немесе саябақ басшылығы емес, жергілікті атқарушы органның құзыреті жоғары. Демек аттракцион түрінде орнатылып жатқан нысандардың барлығына қатысты жауапкершілік ең бірінші кезекте мемлекеттік мекеменің мойнында деген сөз.
Аттракционды пайдалану, оған қатысты қажетті талаптарды сақтау – үлкен жауапкершілік. Оны сол деңгейінде ұстап, кез келген тәуекелге даяр отырған саябақтар да бар. Соның бірі де бірегейі – Астана орталық саябағы. Аталған демалыс саябағында құрылғыларға тұрақты тексеру жүргізетін үлкен команда жұмыс істейді. Ондағы ең жаңа аттракционға – екі жыл болса, ең ескісі – италия аттракционына тоғыз жыл болыпты. Мамандардың сөзіне мән берсек, егер дұрыс пайдаланылса, техникалық тексеріс ұдайы жүргізілсе, онда құрылғыны 20 жылға дейін қолдануға болады. Ал аттракциондарды маусымдық пайда әкелуші құрал деп санаса, онда екі жылға жеткізбей тоздырып жіберу оп-оңай.
Тоздырмас үшін жоғарыда айтқанымыздай, кәсіби команда жұмыс істеуі керек. Әлбетте кәсіби команда кәсіби мамандардан құралады. Ойын-сауық саябағын күтіп ұстау үшін ондаған аттракцион түрлерінің жұмысы, олардың күрт континенттік климатта пайдалану сипаттамалары, қызмет ету мерзімі, электрмен жабдықтау туралы білім қажет. Сондықтан жақсы механикке деген сұраныс артады. Оларсыз кез келген ойын-сауық саябағының иесі әлеуетті қылмыскерге айналмақ.
Мамандардың айтуынша, саябақтың штаттық қызметкерлерінен бөлек, қауіпсіздікті қадағалауға рұқсаты бар ұйым да тексеруі қажет. Мысалы, астаналық саябақ жыл сайын конструкцияларды бастан-аяқ тексеріп шығатын компаниямен келісімшартқа отырады. Ол компания металдың сапасы мен жағдайын, бекітілуін, бекітілу тәсілін, электр сымдарының тартылуын түгел қадағалап, бақылайды. Егер саябақ басшылығы адам өмірінің қауіпсіздігін алға шығарса, онда мұндай ұйымдар мен механиктерге жұмсалатын шығындардан бас тартпауға тиіс.
Айтпақшы, биыл елімізде 1 қаңтардан бастап тәуекел дәрежесін бағалау критерийлері мен техникалық реттеу саласындағы бақылау парақтары күшіне енді. Оған сәйкес, аттракциондар мен балалар алаңдары өндіріс және орнату кезеңінде ғана емес, пайдалануға беру кезеңінде де тексерістен өткізіледі. Бұл жаңа бастама аттракциондардағы шала-әрекеттердің санын азайтады деген сенім бар.
