Биыл Шортанды ауданының экономикасына 5 млрд теңгеден астам инвестиция құйылыпты. Бұл өткен жылдың көрсеткішінен 85 пайызға жоғары. Мол қаржы аудандағы әлеуметтік-тұрмыстық жағдайды жақсартып, шағын және орта бизнестің дамуына да септесті. Бозайғыр ауылындағы «Бозайғыр» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі келесі айдан бастап нарыққа сапалы кірпіш ұсынады. Кірпіш болғанда да кәдімгі көз үйренген, күйдірілген кірпіш қана емес, еуростандартқа сай кірпіш.
Зауыт толық қуатына көшкен кезде жылына 120 млн өнім дайындамақ. Зауыттағы жұмыс толық автоматтандырылған, бұрынғыдай бейнеті көп әрі жұмысшы табу тауқыметі еңсені езбейді. Қазір аумағы атшаптырым зауытта небәрі 30 адам жұмыс істейді.
Бозайғыр кірпіш зауытының төл тарихы 2010 жылдан бастау алады. Алматылық кәсіпкер Шатлық Иминов қолға алған. Ұзақ жыл бизнес саласында жұмыс істеп тапқан азын-аулақ қаражатын осы өндіріске салады. Айтуына қарағанда, он жыл бойы тірнектеп жұмыс істеген. Алға басқан қадамын кері тартар қиындық та аз емес еді. Ең бастысы, жергілікті жерде жұмыс істейтін адам таппай қиналған.
– Көпке топырақ шашқандықтан емес, жаныма батқан соң айтамын. Қазіргі жастар жанын қинап жұмыс істегісі келмейді. Үш мезгіл тегін тамақ беріп, маңайдағы ауылдардан жұмыс орнына жеткізетін көлік жіберіліп, еңбекақысын уақтылы төлеп тұрсаң да жұмыс істеймін деп жанып тұрған адамды күндіз қолыңа шам алып іздесең де таба алмайсың, – дейді Шатлық Машурұлы, – осы жылды Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жұмысшы мамандықтары жылы» деп атап, өте орынды мәселе көтеріп отыр. Біз жергілікті жерде өзекті болып тұрған бұл мәселені жақсы білеміз. Ең бастысы, еліміздегі өскелең ұрпақты адал еңбекке тәрбиелеуіміз керек. Ерінбей еңбек еткен адам өзін де, мемлекетті де көркейте алады.
Жаңа жобаны жүзеге асыру оңайға түспеген. Бес жыл мұқият дайындалған. Жергілікті жерден кірпіш дайындауға қажетті балшық өндіруге рұқсат алған. Зауытты шикізатпен толық қамтамасыз ете алатын болған соң жаңа жобаны жүзеге асыруға керек қаржыны табу үшін инвестор іздеуге көшкен. Сәтін салғанда Берік Дауылбаев пен Ерік Мұқанов тәрізді инвесторлар келісімін берген. Өндіріске құйылатын қаржы көлемі 5 млрд теңгеге жеткен. Оның 3,5 млрд-ы кәдеге жаратылған. Енді 2,5 млрд теңге несие алмақ.
Зауытта жаңа заманғы Қытай құрылғылары пайдаланылады. Бір айта кетерлігі, роботтар жұмыс істейтін мұндай технология әзірге елімізде жоқ көрінеді. Шикізатпен қамтамасыз ететін алаң көлемі 30 гектарды құрайды. Мамандардың есептеуіне қарағанда, он жылға еркін жететін көрінеді. Тек топырақ құрамы тез өзгеріп кетуі сәл ғана алаңдаушылық тудырады екен. Түсінікті болуы үшін таратып айта кетелік, кірпішке жарамды саз топырақты екі-үш метр тереңдікте қазып араластырсаңыз, сәлден кейін құрамы басқа топырақ шығуы әбден мүмкін. Кірпіш сапалы болуы үшін таза су қажет. Серіктестік кірпіш зауытын сумен қамтамасыз ету үшін қар суын пайдалануды көздеп отыр.
– Біздің өңірде қар қалың түседі, – дейді зауыт басшысы, – көктемгі көл-көсір қызыл су ысырап болмауы үшін бір жерге жинап пайдаланбақшымыз. Қазір суды да ысырап етпеу мәселесі жиі айтылып жүр ғой. Шынында, үнемдей білуіміз керек. Алқаптарға жайылып, кейін буға айналып кететін еріген қар суы кәсіпорын кәдесіне жарап жатса айыбы жоқ қой.
Өнім өткізу алаңы – Астана мен Ақмола облысы. Кәсіпкер Шатлық Иминовтің айтуына қарағанда, қазірдің өзінде ірі құрылыс ұйымдары назар аудара бастаған. Тапсырыс беріп жатқандар да аз емес.
– Біз құрылысқа қажетті бірнеше түрлі кірпіш өндіреміз, – дейді зауыт директоры, – ең бастысы сапаға назар аударып отырмыз. Өнім сапалы болса, өтімді болмақ.
Зауыт жұмысшылары айына 350 мың теңге көлемінде еңбекақы алады. Өздерінің асханасында төрт мезгіл тегін тамақ ішеді. Өзге өңірлерден келіп жұмыс істейтіндерге арнап салынған жайлы жатақханалары бар. Егер жұмысшылар жеке көліктерімен қатынайтын болса, жанар-жағар майын құйып береді. Серіктестік әлеуметтік жауапкершілікті қаперлерінде мықтап ұстайды. Бозайғыр ауылындағы мешітке тегін кірпіш босатты. Көпбалалы отбасына тұрғын үй салуға көмектесті. Шортанды селосында сегіз пәтер өртке шалынғанда кәсіпкер Шатлық Иминов жаңа үй салуға бес мың дана кірпіш беріп, қалған кірпішті өзіндік құнымен ғана сатты.
Жаңа зауыттың ашылуы өңірдегі құрылыс саласының өзгеше қарқынмен дамуына себепші болмақ. Осылайша, өнімді жұмыс істеудің арқасында өңірдің өңі кіріп келеді.
Ақмола облысы,
Шортанды ауданы