Биылғы “Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа мүмкіндіктері” атты Жолдауында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев “Нұр Отан” партиясы қызметінің белсенді бола түспегін айрықша талап етіп, оған жаңа міндеттер жүктеді. Осыған орай біз партияның Астана қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Әмірхан Рахымжановты әңгімеге тартқан едік.
– Сіздің Астана қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары болғандығыңыз “Нұр Отанға” жүктелген міндеттердің орындалуына жіті бақылау жасауда тынысыңызды кеңейтетіні анық. Өз басыңыз мұны қалай бағалар едіңіз?
– Партияға айрықша міндеттер жүктелуіне байланысты осынау жауапты жұмыс ұсынылғанда оны өзіме артылған үлкен сенім деп ұқтым.
Әлемдік тәжірибеге қарап отырсақ, барлық елдерде де үкіметтің тиімді жұмыс істеуі билік партиясы жұмысының белсенділігіне, ұтымдылығына тығыз байланысты болып келеді. Мұндай тәжірибелерді мен естігенімнен немесе көргенімнен ғана емес, кәсіби саясаттанушы-ғалым ретінде зерттегеннен де жақсы білемін. Коммунистік партияның басқару режімі біздің қоғамда партияға байланысты бірқатар кереғар көзқарас қалыптастырып кетті, мұның өзі елдің дамуындағы партияның рөліне біршама салқынын тигізді. Бірақ саяси партиялардың қоғам өмірін дамытудағы маңызды рөлін уақыт өте келе біздің қоғамымыз өмірлік тәжірибеден жақсы түсіне бастады. Соның ішінде билік партиясының атқаратын рөлі орасан екендігін де өмірдің өзі көрсете түсуде. Қазір “Нұр Отан” ХДП-ның біздің еліміздің саяси сахнасындағы орны жылдар өткен сайын нығайып келеді. Ол қазір әлемдік билік партияларының арасында да салиқалы орны бар танымал партиялардың бірі. Біздің еліміздегі ең ықпалды саяси күш те “Нұр Отан” екенін жұрттың бәрі жақсы біледі. Сондықтан оған деген сенімнің зор екендігі даусыз. Партия мүшелеріне сол сенімді жоғалтпай арттыра түсу сынағы жүктелген.
Алдағы он жылдықтың жарқын жобалары мен жоралы жоспарларын белгілеп берген Елбасы биылғы Жолдауында: “Біз бүкіл қоғамды, партияның барлық мүшелерін алдағы онжылдық міндеттерін түсіндіру мен іске асыруға жұмылдырып, іс жүзінде бұл жұмысқа жетекшілік ететін және оны өзінің бағдарламасы жасайтын “Нұр Отан” партиясының мүшелеріне үлкен үміт артамыз”, деп атап көрсеткен болатын. Мен бұл талапты толығымен қолдайтынымды және оның орындалуына елордалық партия мүшелерінің барлық күш-жігерлерін жұмсайтынына толық сенімдемін.
Сіздің сұрағыңызға орай айтатын болсам, Елбасының партия алдына жүктеп отырған жауапты міндеттерін орындау үшін оның кадрлық әлеуетін күшейту маңызды мәселе ретінде алға тартылды. Еліміздің бас қаласындағы партия жұмысының белсенділігін арттыру, әсіресе, маңызды міндет. Өйткені, басқа аймақтар Астанаға қарап бой түзейді, одан үлгі алады. Сондықтан, кадрлық өзгерістердің болуы заңды.
– Партия жұмысын Астанада жүргізуге байланысты осындағы тұрғындардың өзіндік ерекшелігі қатарында нені айтар едіңіз?
– Қазір Астана халқының өзіндік кескін-келбеті, талғамы қалыптасып, оның таралу аумағы да артып келеді. Ол, әсіресе, студент жастар мен оқушылар арасында айқын көрінеді. Астананың сырт көркіне сай олардың менталитеті де ерекше, бәрі де барлық әрекеттердің әшекейлі, жоғары сапалы, сәнді болғанын қалайды. Бұл адамның сырт келбетінде ғана емес, ішкі дүниесінде, жан әлемінде де көрініс тапқан. Сондықтан Астана қаласындағы партия жұмысы да өзгелерден әлдеқайда алымды, сапалы болмағы керек. Әсіресе, жастар сұранысына сай болса тиімді болады. Өйткені, біріншіден, Астана – жас қала, оның барынша белсенді тұрғындары да жастар, екіншіден, 10 жылда Елбасымыздың саралап берген жоспарын іске асыратын да жастар.
Сонымен бірге, партия белсенділері күнделікті міндеттерін ғана атқарумен шектелсе, онда жұмыстың тиімділігі, нәтижелілігі жоғары болмайды, Астана тұрғындарымен жұмыста үнемі шеберлікті шыңдап, барлық әрекеттерді шығармашылықпен атқару керек. Сондай-ақ, астаналықтардың тағы бір ерекшелігі бар. Қаламызға жастармен қоса зейнет жасына жетіп, өз еңбегінің зейнетін елордада көрейін деп, астанада тұратын балаларының қасына көптеген аға ұрпақ өкілдері де қоныс аударды. Бұлардың арасында белсенді қоғамдық ұстанымы бар, Елбасының саясатын толық қолдайтын, кезінде бірі ел басқарса, бірі өз еңбегін халық шаруашылығын дамытуға арнаған аға-апаларымыз да бар. Олар барынша ақылды, өмірлік тәжірибелері мол, сонымен бірге, барынша ұстамды жандар. Кезінде белсенді әрекетте болған қазыналы қарттарымыз әлі де тұғырдан таймаған, қайтсе де елге бір пайдасын тигізуге өздері де ұмтылып жүреді. Ал қазақ қоғамы ешқашан да жасы үлкен адамдарын белсенді әрекеттен шеттетпеген, “Алпысқа келгеннен ақыл сұра” деген мақал да соның айғағы. Сондықтан, біз де мүмкіндігінше осындай азаматтарды партия жұмыстарына тартуды алдымызға мақсат етіп қойып отырмыз. Олардың арасында бастауыш партия ұйымдарын ашу да жоспарымызда бар.
– Ондай адамдарды, мәселен, қандай шаруаларға тартуға болады?..
– Мәселен, 2010 жылғы 1 қаңтардан республикамызда Ұлттық бірыңғай денсаулық сақтау жүйесі енгізілгенін білесіздер. Астананың медициналық нысандарында осы жүйенің қандай жетіспейтін жақтары бар, қандай тиімді ұсыныстар айтуға болады деген мәселеде үлкендеріміздің ақыл-кеңесі көп мұқтаждықтарымызды өтейтініне көзіміз жетуде. Денсаулықтарына байланысты дәрігердің бақылауына мұқтаж қариялар медициналық мекемелердің ішкі-сыртқы тынысын жақсы біледі. Біз осы азаматтарды медициналық нысандардағы қабылдаудың сапалығын бақылайтын партиялық бекеттердің жұмысына тартудамыз. Партиялық бекеттер қызметінің нәтижелері бойынша медицина саласы басшыларын, мемлекеттік қызметкерлерді, депутаттарды қатыстырып, отырыс өткіздік. Отырыс қорытындысы бойынша дайындалған нақты ұсыныстар өзінің озық нәтижесін алдағы уақытта көрсетер деген үмітіміз бар. Сондай-ақ, құрылыс нысандарының, соның ішінде Елбасының тапсырмасымен “100 мектеп, 100 аурухана” жобасымен салынып жатқан әлеуметтік нысандардың салыну сапасына бақылау мақсатында үлкендер арасынан мамандар тауып, оларды партиялық бақылау мүшелері қатарына қосу ниетіндеміз. Біздегі құрылыс жұмыстарын жүргізуге қазір бақылау жасалмай кеткенін білесіздер, осының салдарынан оның сапасына толып жатқан наразылықтар туып жатады. Тендерде жеңіп алған құрылыс компаниясы өзінің қалауынша құрылысты жүргізе береді. Ал мемлекеттік тұрғыдан бақылау жасауға тиісті шенеуніктер қағаздарын толтыру жағына мұқият қарағандары болмаса құрылыс басына шығып, бақылау жасауға мүмкіншіліктері бола бермейді: нысандар көп, ал олардың қызметкерлерінің саны аз. Сондайда партия тарапынан ұйымдастырылған білікті бақылау өте пайдалы болар еді.
– Партия жұмысының белсенділігі мен тиімділігін арттыруда тағы қандай жұмыстар атқару керек деп ойлайсыз және соның ішінде іске асырылып жатқандары бар ма?
– Осы арада партиямыздың көшбасшысы, Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың өткен жылы “Нұр Отан” ХДП-ның кезектен тыс ХІІ съезінде айтқан мына сөздері еске түседі: “Саяси сахнада салмақты орнымыз бар. Сайлауалды уәделерімізді толықтай орындап келеміз... Ең бастысы – біз бірлігі жарасқан халықпыз”. Яғни, партияның негізгі міндеті – сайлау алдында жарияланған “Қазақстанның өсіп-өркендеуі мен қазақстандықтардың игілігі үшін: біз елдің әрбір азаматының өмірін қалай жақсартамыз” атты “Нұр Отан” партиясының Халықтық тұғырнамасының толық орындалуын жіті бақылау. Осы бақылаудың бір жолы – “Нұр Отан” партиясы атынан сайлауда жеңіске жеткен Астана қалалық мәслихаты депутаттары арқылы Халықтық тұғырнамада көрсетілген басымдықтардың әкімдік тарапынан орындалуын қадағалау.
Осыған байланысты, Астана қалалық мәслихатындағы “Нұр Отан” партиясы фракциясының жұмысын жандандыруды қолға алып отырмыз. Өкінішке қарай, фракцияның бірқатар мүшелері өздеріне жүктелетін міндеттерді ұға бермейді. Сондықтан олардың арасында түсіндірме, оқу жұмыстарын да қолға алдық.
Өзіңізге белгілі, Президентіміз 2010 жылғы 29 қаңтарда өткен “Нұр Отан” партиясы Саяси кеңесі бюросының кеңейтілген отырысында берген “Нұр Отан” партиясы бюджеттік қаржының жұмсалуын қатаң бақылау керек”, деген тапсырмасына сәйкес 29 наурызда фракция отырысы өтті. Онда Елбасының Жолдауына сәйкес қалалық бюджетке енгізілетін өзгерістер жан-жақты талқыланып, мәслихат сессиясында бекітілді. Алдағы уақытта да жергілікті бюджет қаржысының жұмсалуы бойынша осындай басқосулар жиі өткізіліп тұратын болады. Әрине, келелі мәселелер талқыланғанда фракция мүшелерінің біліктілігі, белсенділігі ауадай қажет.
Партия жұмысының белсенділігі мен тиімділігін арттырудағы тағы бір бағыт – бастауыш партия ұйымдарының рөлін арттыру. Яғни, партиямызға ел-жұрттың артқан сенімін де, үмітін де ақтау тікелей бастауыш партия ұйымдарының жұмысына байланысты. Осы мақсатта, 1 наурыз күні Астана қалалық бастауыш партия ұйымдары өкілдерінің қатысуымен кеңейтілген кеңес өтті. Кеңес барысында көтерілген мәселелер мен айтылған ұсыныстарға деген қызығушылық өте күшті болды.
Партиямыздың “халықтық” деген атына заты сай болу үшін тағы бір жұмыс бағыты – қоғамдық қабылдау жұмыстарын өзгеше тәсілмен жандандыру қолға алынды. Осыған дейін қоғамдық қабылдау партия аппаратының ғимаратында ұйымдастырылса, қазіргі уақытта жылжымалы отырыс негізінде өткізуді қолға алдық. Жуырда осындай бір отырысымыз Астанаға қарасты “Интернациональный” кентінде өтіп, оған қаланың 16 басқарма басшылары қатысты. Жиналған қауым өздерінің арыз-шағымдарын, сонымен бірге, ұсыныс-пікірлерін ортаға салды. Олардың сауалдары тіркеліп, шешуге жауапты басқарма басшыларына қолма-қол тапсырылды.
– Қалада қайнауы жеткен мәселенің бірі – балабақша екенін білеміз, осы мәселені шешуде партия белсенділігі қандай?
– Бұл – өте өзекті мәселелердің бірі. Осы бір, әсіресе, жас отбасыларды жиі мазалайтын мәселені толық шешу жолын Елбасы биылғы Жолдауында белгілеп берді. Елбасы тапсырмасына сәйкес, қазір Астана қаласының әкімдігі үш бағытта жұмыс жасауда. Бірінші бағыт – Алматыдан Ақмолаға астанамыз ауыстырылғанда мемлекеттік органдарға пайдалануға берілген балабақшалар ғимараты қайтарылып, жөндеуден өтуде. Екінші бағыт – мемлекеттік “Балапан” бағдарламасы бойынша балабақшалар салу. Үшінші бағыт – балабақша ашамын деген жеке кәсіпкерлердің бастамаларын қолдап, толық жағдай жасау. Осы орайда, соңғы бағыт бойынша Үкімет тарапынан балабақшаны ашуды лицензияландыру тәртібін жеңілдетуге арналған нормативтік-құқықтық актілердің қабылданғанын атағым келеді. Қазіргі уақытта Астана қаласында мемлекеттік 38 және жеке меншік шағын балабақшаларды қосқанда барлығы 16 мың орындық сәбилер үйі бар. Жоғарыда атап өткен бағыттар бойынша тиісті шаралар қабылданған жағдайда жыл аяғында 11 мың сәби балабақшада тәрбиеленетінін қала әкімі, партияның астаналық филиалының төрағасы И.Н. Тасмағамбетов жыл басында өткен қала тұрғындарымен есептік кездесуінде атап көрсетті. Әрине, кезекте тұрғандар саны 30 мыңға жуық, бірақ осы қарқынмен олардың барлығының да проблемасы шешілері сөзсіз...
– Әбеке, партия қатары қазір қалай, өсіп келе ме, әлде азаюда ма?
– Бұл сұрағыңызға нақты жауап беретін болсам, қазір партияның санынан гөрі сапасының артқанына қатты мән беріп отырмыз. Елбасының тапсырмасы да осындай. Сондықтан былтыр 5 мыңдай адам партия қатарынан шығарылды. Бұлар жарғы талаптарын орындамайтындар, белсенді жұмысқа қатыспайтындар. Бірақ 6 мыңдай адам партия қатарына өтуге тілек білдірді. Өткен ақпан айында ғана 900-дей адам партия қатарына өтті. Осының өзінен-ақ партияның танымалдығы мен беделінің халық арасында артып келе жатқандығы көрінбей ме? Және бір қуаныштысы сол – партия қатарына зиялы қауым өкілдерінің көптеп өтіп жатқандығы болып отыр.
– Әңгімеңізге рахмет, жұмыстарыңыз жемісті болсын.
Әңгімелескен Жақсыбай САМРАТ.