Думан АНАШ
Думан АНАШ«Egemen Qazaqstan»
679 материал табылды

14 Наурыз, 2019

Kúmis tostaǵandaǵy kóne álipbı

Kóne órkenıet oshaqtarynan urpaqqa mura bolyp qalǵan qundy dúnıelerdiń bi­ri – adamzattyń aqyl-oıyn taspalaǵan jazý­lar. Elbasy «Uly dalanyń jeti qyry» atty ma­qalasynda Esik qorymynan tabylǵan «Altyn adamnyń» janyndaǵy kúmis tosta­ǵan­dardyń birinde oıyp jazylǵan tańba­lar bar ekenin aıta kelip, «Bul – Ortalyq Azıa aýma­ǵynan buryn-sońdy tabylǵan jazý ataýlynyń ishindegi eń kónesi» degen bolatyn.

07 Ақпан, 2019

«Barak» bıznesi

«Adam – Allanyń múlki, dúnıe – adamnyń múlki». Bir jyldary belgili kósemsóz sheberi Qalı Sársenbaı aǵamyz osylaı dep jazǵan edi. Álbette, týmaq barda, ólmek bar. Jaratýshydan bolǵan soń qandaı jaǵdaıda alsa da pendesiniń qolynan keler qaırany joq. Biraq ólimde ózekti órteıtin ókinish bar. Qapıada qyzyl jalynǵa oranǵan bir úıdiń bes jaýqazyny, kámeletke tolmaǵan bes búldirshini – kúlli eldiń ózegin órtegen, opyndyrǵan oqys oqıǵa. Mundaıda ata-ananyń ahýalyn aıtýdyń ózi artyq. Sýyt habar otandastarymyzdyń qolqasyn sýyrǵandaı áser etti. Sonymen qosa qoǵamymyzda qordalanǵan kóp jaıtty de sýyrtpaqtap alǵa shyǵardy. Sonyń biri – jabaıy ýrbanızasıadan týǵan baspana máselesi.

27 Қараша, 2018

Ejelden metal ılegen el

Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń jýyrda jaryq kórgen «Uly dalanyń jeti qyry» atty maqalasy búginde 30-dan astam ult pen ulystan turatyn, jalpy sany 200 mıllıonǵa jýyqtaıtyn, ońtústik-batysta Jerorta teńizi jaǵalaýynan bastap, soltústik-shyǵysta Soltústik Muzdy muhıtqa deıingi Eýrazıa qurlyǵynyń apaıtós alyp dalasynda 6 táýelsiz memleket, onyń ishinde Reseı Federasıasynda 20-dan astam túrki tildes halyqtardyń túrli sýbektilerimen, keı jerde avtonomıalyq, keı jerde esh sýbektisi bolmasa da iri oblys quramynda ómir súrip jatqan túrki halyqtarynyń ortaq kóne tarıhyn qamtıtynymen erekshe deýge bolady. Iаǵnı osynaý baıtaq keńistikte bul halyqtar bir kezderi bir memleket quramynda ómir súrip, álemdik órkenıetke ózderiniń laıyqty úlesin qosty.

29 Қазан, 2018

Bar dertimiz – baqaı esep

Ýaqyt ózgerdi dep jatamyz. Ýaqyt ózger­meıdi, ýaqyt – turlaýsyz. О́zgeretin ózimiz – adam. О́ıtkeni ebin tappasańyz tuz jalaısyz. Bul – ot basyp, opyq jemeseńiz de, qataryńyzdan qalasyz degen sóz. Al kim qar­nynyń toq, kóıleginiń kók, ýaıymynyń joq bolǵanyn qalamaıdy. Sol sebepti de shyǵar, qatardan qalǵannan góri ot basyp, opyq jeıtin, túbinde tutylatyn jol – jemqorlyqqa jeń ushyn tosa beredi. Birin jasyryp alady, birin basynyp alady.

30 Тамыз, 2018

Нантепкі

Қазір қоқыс контейнерінің қасынан өтсеңіз, шашылып жатқан нанды көресіз. Табаныңыздың астында тапталып жатады. Байқамай басып кетсеңіз, бойыңызды бір ыңғайсыздық билейді. Бала кезінен ата-әжелерінің құлаққа құюымен нанды қадірлеп өскен ұрпақ арамызда. «Нан қиқымын шашпаңдар, жерде жатса баспаңдар, теріп алып қастерлеп, торғайларға тастаңдар» деген тақпақты тақылдап айтып өскен буын да белорта жасқа келді. Сондықтан нанды дастарқанда шашпауға, аяқ астында жатса баспауға тырысамыз. Бұл жазылмаған заңдылық. Тіпті нанды бір қолмен бөлу де бізге әбес көрінеді. Бұл ерсі қылықтан бір керенаулық, астың қадіріне жетпеушілік көргендей боламыз. Ендеше нан үзімі, кейде тіпті тұтас бөлке неге қоқыс жәшігіне тасталады, неге аяқ астында жатады? Нантепкі заман деген осы болар, бәлкім?!..

06 Тамыз, 2018

Қайраткерлік

Қазіргі қазақ мұғаліміне қажет қасиет – қайраткерлік. Қайраткерлік қайдан шығады? Қажыр-қайраттан, мамандыққа құштарлықтан шығады. Ғасыр бұрынғы Алаш қайраткерлерінің ғұмыр дерегіне үңілсеңіз, барлығы дерлік мұғалім болды. Алыс ауылдарда бала оқытты. Айталық, Сұлтанмахмұт Алтайдың қойнауында, Міржақып Торғай өңірінде, тіпті Зайсанда мұғалім болып еңбек етті. Бұл бұл ма? Мағжан, Жүсіпбек, Міржақыптай аяулы азаматтар жеке шығармашылықтарын жиып қойып, бұрқ-сарқ қайнап тұрған қабілетін қазақ баласына қажетті педа­гогикалық әдістемелер жазып ұлт мекте­бінің соны соқпағын салуға, негізін қа­лауға арнады. Міне, қайраткерліктің үз­дік үлгісі!

26 Шілде, 2018

Тиін мен тиын

Сюрреалистер сара жолын сал­ған инсталляция туындылары бұл күнде қалалардың өзіндік эсте­ти­калық ерекшелігі мен көрікті кел­бетін қалыптастырудың құралына айналғаны мәлім. Көптеген көркем шығар­машылық өкілдерінің кеңістікке арналған композициялық инсталляциялары қазақстандық қалаларда да орнатыла бастады. 

16 Шілде, 2018

Биографиялық фильмдердің бәсі биік болуы тиіс

Кейінгі кезде «Еуразия бірінші арнасынан» әйгілі кеңестік манекенші-модель, сән әлемінде «Кремльдің ең әдемі қаруы» және «Кеңестік Софи Лорен» атанған Регина Збарская туралы сериа­л көрсетіліп жатыр. Былай қарасаңыз, сән әлемінің кіндігі саналған Парижді тәнті еткен өмірі жұмбаққа толы сұлудың сол кездегі кеңестік қасаң қағидаларға сыймаған ғұмырын өзгеше қырынан бейнелеген қарапайым, бірақ кемел түсірілген Ресейдің кезекті киноөнімдерінің бірі. 

13 Маусым, 2018

Балалар вайны

«Бала тәрбиесі бесіктен» деген мәтелді білгенімізбен, баланы бесіктен тәрбиелей бермейтініміз тағы рас. Әркімде шаруа шаш-етектен, аралас-құраластық та уақыт алады. Оның бәрін айналып келгенде бос уақыттың есебінен түгендегенімізбен, балаға бөлетін уақыттың еншісінен қарпып жатқанымызды ата-аналар қауымы аңдай да бермейміз. 

08 Маусым, 2018

Хайптан қайыр бар ма?

Трендтер түс бермей тұрған тәлейлі уақытта «хайп» деген ұғымның шық­қанына көп бола қойған жоқ. «Бақсақ бақа екен» демекші, хайпыңыздың астарында бұғып жатқан бәле де, пайда да баршылық екен.