Қазақстан қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі таратқан деректерде салқындату кезеңінің негізгі мақсаты - қарызгерге ойластырылған шешімге уақыт беру және сол арқылы қарыз шартын асығыс жасасу ықтималдығын азайтуға басымдық беретіні айтылған. Тұтынушылық кредит беру нарығының салқындату тренді жыл аяғына дейін сақталуы мүмкін, деп жазады Egemen.kz.
Агенттік төрағасы М. Әбілқасымованың айтуынша, ереже 150-ден 250 АЕК-ке дейінгі, яғни шамамен 600 мыңнан 1 миллион теңгеге дейінгі қарыздарға қатысты. Мұндай жағдайларда банктер 8 сағатқа кiдiртуге мiндеттi. «Егер несие сомасы 1 миллион теңгеден асатын болса, онда салқындату кезеңі 24 сағатты құрайды, деді Әбілқасымова Парламент палаталарының бірлескен отырысы барысында.
Агенттік онлайн режимінде берілетін тұтынушылық кепілсіз қарыздар бойынша салқындатудың мынадай тәртібін қабылдады:
* 8 АЕК-тен (150 теңге) 589 800 АЕК-ке (255 теңге) дейінгі сомада банктік қарыз шартын жасасқаннан кейін кемінде 1 002 660 сағат;
* банктік қарыздар сомасы 24 АЕК-тен (255 теңге), микрокредит сомасы 1 002 660 АЕК-тен (75 теңге) жоғары болғанда кемінде 294 900 сағат;
* белгіленген салқындату кезеңі өткеннен кейін қарыз алушыға кредит беруге оның келісімін алғаннан кейін ғана ақша аударуға жол беріледі.
Бұдан не өзгереді?
Банктер мен МҚҰ қарыз алушыға 1 күн iшiнде жалпы сомасы көрсетiлген лимиттерден асатын бiрнеше кредит берген жағдайда салқындату кезеңiн сақтауға мiндеттi. Сарапшылардың пікірінше, несие нарығындағы «салқындату кезеңі» (2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап) қарыз алу процесінің ықтимал баяулауына және сұраныстың төмендеуіне қарамастан, азаматтардың қарыз алуын азайтуға, алаяқтық пен проблемалық несиелер санын азайтуға мүмкіндік береді. Бұл мерзім қарыз алушыға өз ойын өзгертуге, ал банктерге алаяқтық схемалар мен клиентке қысым көрсетуді анықтау үшін қосымша тексерістер жүргізуге уақыт береді.
Бұл ретте салқындату кезеңі тауар кредиттерін беруге, ішкі қайта қаржыландыруға және төлем картасы бойынша лимит шеңберінде қарыздарға (150 АЕК-ке дейін) қолданылмайды.
Егер қарыз алушы салқындату кезеңi iшiнде кредит алу жөнiнде өз ойын өзгертсе, қарыз шарты жойылады және оған кредиттiк қаражат аударылмайды.
Салқындату кезеңі онлайн-қарыздар үшін ғана қолданылады және азаматтарды алаяқтықтан қорғауға бағытталған. Қарыз алушыға несие қаражаты шұғыл қажет болған жағдайда ол әрқашан банк бөлімшесіне немесе МҚҰ-ға жүгініп, салқындату кезеңін қолданбай қарызды ресімдей алады.