Қазақстан Конституциясының 30 жылдығына арналған халықаралық конференцияда Сенат депутаты, белгілі журналист Бибігүл Жексенбай Ата заңның мәні мен эволюциясы туралы пікір білдірді, деп хабарлайды Egemen.kz.
«1995 жылы бүкілхалықтық референдумда қабылданған Конституция – мемлекеттіліктің берік іргетасы. Бірақ халықтың жадында үш жыл бұрынғы тарихи референдум ерекше сақталып отыр. Сол кезде Конституцияның үштен бірі жаңарды. Әрине, ол кезеңде жаңа Конституция қабылдайық деген пікірлер де болды. Заң жүзінде де, саясат тұрғысынан да қисынды ұсыныстар еді. Бірақ Мемлекет басшысы сабақтастықты таңдады. Егер олай болмағанда, біз қазір 30 жылдықты емес, үш жылдықты атап өтер едік», – деді ол.
Сенатордың айтуынша, соңғы үш жыл ішінде Конституция негізінде елімізде ауқымды өзгерістер жүзеге асырылды.
«Конституциялық сот құрылды. Президент партиядан тыс мәртебеге ие болды. Мажоритарлық сайлау жүйесі қайта оралды. Адам құқықтарын қорғау институты күшейді. Өлім жазасына түбегейлі тыйым салынды. Бұл – жай ғана өзгерістер емес, қоғамның жаңа дәуірге қадам басқанының айғағы», – деп атап өтті Бибігүл Жексенбай.
Сонымен қатар ол Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың сөзін мысалға келтіріп, халық үшін ең үлкен жетістік ретінде жердің, жер қойнауы мен табиғи байлықтың халық меншігі болып заңда бекітілгенін ерекше атап өтті.
«Жер – халықтікі» қағидасы – қазақ үшін өмірлік мәселе. Бұл – елдің ар-намысы мен болашағы», – деді сенатор.
Ол сондай-ақ конституционализмнің табиғатына тоқталып, оны «қозғалыстағы жүйе» деп сипаттады. Оның пікірінше, цифрландыру, жасанды интеллект, биотехнологиялар мен геосаяси өзгерістер құқық жүйесіне жаңа сын-тегеуріндер әкеліп отыр.
«Бүгінгі Конституцияны қорғау – ертеңгі ұрпақтың тағдырын қорғау. Конституционализм ешқашан тоқтап қалмайды, ол заң шығару үдерісімен бірге дамиды. Ендігі міндет – тәуелсіздікті қорғап, уақыт талабына сай жаңарып отыру», – деді Бибігүл Жексенбай.