• RUB:
    6.68
  • USD:
    520.93
  • EUR:
    609.07
Басты сайтқа өту
Жәдігер 14 Тамыз, 2025

Абай мен Көкбайдың қағытпасы

30 рет
көрсетілді

Осыдан 80 жыл бұрын Абай Құнанбайұлының туғанына 100 жыл толған мерекесі қарсаңында, «Социалистік Қазақстан» газетінің 1945 жылы 15 тамыздағы санында хакімнің Көкбаймен сөз қағытпасы жария­ла­ныпты.

Хакімнің ақын шә­кірт­терінің бірі – Көк­бай Жана­тай­ұлының жас кезі екен. Ол ұс­таз-досы Абай Құ­нанбай­ұлына бір жағы әзіл, екінші жағы қа­ғыт­па өлең айтқысы келіп, былай депті:

«Жүрісім тұрысымның бәрі Абайша,

Абайдан кем боламын мен қалайша,

Көп закон, аз ғана ақыл өзімде бар,

Ашылып көкірегім кең сарайша».

Хакім жарықтық шәкіртінің сөз саптауына риза болып, бір күліп алып:

«Мен боламын демеңдер,

Аяқты алшаң басқанға,

Екі көзіңді алартып,

Құр қарайсың аспанға,

Бір ғылымнан басқаның,

Бәрі кесел асқанға,

Өйткен адам жолығар,

Кешікпей-ақ нұқсанға».

Бұл қағытпаны газетке ұсынған – атақты абайтанушы Қайым Мұхамедханов екен. Газетте жарияланған нұсқаның соңына автор бұны «Көкбай­дың баласының аузынан жазып алдым» деп анықтама беріпті.

Жалпы, Абай мұрасын жинау ісінде Қайым Мұхамедхановтың еңбегі ерен. 2010 жылы Семей қаласында жарық көрген «Тарта көр, Семейімнің топырағы» атты кітаптың 5-бетінде: «Қайым Мұхамедханов 1940 жылдары Абайдың бұрын белгісіз болып келген 9 өлеңін тапты. Олар 1945 жылы жарық көрген ақын шығармаларының толық жинағына енді» деп жазылыпты. Жоғарыда табылған тоғыз өлеңнің бірі осы «қағытпа» екені анық.