Кеше Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Шығыс Қазақстан облысындағы тасқын сулардың зардаптарын жою жөнінде кеңес өткізді, деп хабарлады Президенттің баспасөз қызметі.
Кеңеске Премьер-Министр Кәрім Мәсімов, Президент Әкімшілігінің Басшысы Аслан Мусин, Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Өмірзақ Шөкеев, Бас прокурор Қайрат Мәми және басқалар қатысты. Мемлекет басшысы биылғы қыстың өте қатаң болғанын айта келіп, осындай жағдайда елді мекендерге жылу, электр қуаты және суды жеткізуді үзбеген Үкімет пен аймақ басшыларына ризашылығын білдірді. Ол әсіресе, Шығыс Қазақстан облысы әкімінің жұмысын атап өтті, сондай-ақ Павлодар мен Алматы облысы әкімдерінің жұмысына оң баға берді. Күрт жылынған көктемнің күні қалың қарды жылдам ерітіп, табиғи су қоймаларымен қатар қолдан жасалған су бөгеттерін толтырып тастады. Өкінішке орай, осы себепті төтенше жағдайлар да орын алды дей келіп, Президент адам шығынына соқтырған Алматы облысындағы Ақсу ауданындағы су қоймасында болған апаттың кесіріне арнайы тоқталды. Осындай қиын жағдайда еліміз өзінің топтасқандығын көрсетті, барлық облыстар, еңбек ұжымдары, қарапайым азаматтар және мемлекеттік қызметкерлер зардап шеккендерге қолдан келген көмектерін көрсетті. Соның ішінде азық-түлікпен, жылы киіммен, ақшамен көмектесіп жатқандар өте көп болды. Елбасы үкіметтік комиссия құрылып, Төтенше жағдайлар министрлігі жұмысына үлкен көмек болғанын атап өтті. Сондай-ақ ол “Нұр Отан” ХДП-ның осы жұмыстағы белсенділігіне жоғары баға берді. Қазір Қызылағашта қалпына келтіру жұмыстары қызу жүргізіліп жатыр, үйлерінен айрылған көптеген отбасылар осы жаздың өзінде-ақ қалпына келтірілген жайларына оралатын болады. Біз өзіміздің азаматтарымызды қиын жағдайда жалғыз қалдырмаймыз, деді Президент.
Одан әрі Президент Шығыс Қазақстандағы қиын жағдайға тоқталды. Өмірі су алып көрмеген кейбір елді мекендерді де су басып жатыр. Қиын жағдайды қайғылы халге жеткізбей, апатқа қарсы жұмыстарды ұйымдастыру үшін ол жерге үкіметтік комиссия жіберілді. Мен облыстағы ірі компаниялар өздерінің жерлестеріне көмек қолын созар деген сенімдемін. Сондай-ақ көршілес Павлодар және Қарағанды облыстарынан, еліміздің барлық түкпірлерінен көмек жететін болады. Азаматтарымыз өздерін қиын жағдайда елі жалғыз қалдырмайтынын білулері керек, деді Елбасы.
Шығыс Қазақстан облысындағы жағдай жөнінде үкіметтік комиссияның төрағасы Ө.Шөкеев баяндап берді. Ол қазіргі уақытта су басу аймағында Абай, Зайсан, Күршім және Тарбағатай аудандары қалып отырғанын жеткізді. ТЖМ және облыстық, аудандық әкімдіктердің жедел іс-шараларының арқасында адам шығынына жол берілген жоқ. Қазір адамдар қауіпсіз аймақтарда тұрады. Сонымен бірге ол су апатына ұшыраған тұрғындарға Үкіметтен және жергілікті билік тарапынан қолдан келген көмектің берілетіні туралы айтылғанын жеткізді. Осыған байланысты Президент халыққа Үкіметтен берілетін көмек алдымен үйсіз-күйсіз қалғандарға берілетінін ашық айту керек, соның ішінде материалдық көмек тек үйді қалпына келтіру кезеңіне ғана берілетінін жеткізу қажет, ешкім де жағдайды пайдаланып жеке тұрмысымды жақсартып аламын деп иегі қышымасын, деп қатаң ескертті. Сонымен бірге ол тұрғындардың өздері де табиғат апатына қарсы дайындалуы қажеттігін, тұрғын үйлері мен қора-қопсыларын, дүниесін, малын сақтандырулары керектігін айтты. Мемлекет тек тұрғын үйлерді ғана қалпына келтіруге көмек бере алады, сонымен бірге мал-мүлік алуға жеңілдетілген несие береді. Еңбекке жарамды тұрғындардың бәрі де жұмысқа тартылып, қалпына келтіру жұмыстарына алынсын. Зардап шеккендерге медициналық көмектер беріледі, деді Елбасы.
Кеңесте сөз алған Шығыс Қазақстан облысының әкімі Б.Сапарбаев Президентке дер кезінде Үкіметтен көмек берілгені үшін тұрғындар алғысын жеткізді. Үкіметтен бөлінген 800 млн. теңгеге жағалауларды бекіту жұмыстары жүргізілуде. ТЖМ мамандары мен арнаулы техникалар тұрғындарға үлкен көмек көрсетуде. Сондай-ақ Қорғаныс, Ішкі істер министрліктері мен шекара қызметінің жауынгерлері су басып қалуға қарсы жұмыстардың бел ортасында жүр. Мектептері бұзылған 800-ге жуық оқушы жақын елді мекендердегі оқу орындарына енгізілді. Зардап шеккен тұрғындар тамақпен, киіммен және қажет еткендері медициналық көмекпен қамтамасыз етілуде дей келіп, Б.Сапарбаев су басу қаупінің ең зоры әлі алда екенін жасырмады. Бірақ біз қолдан келген барлық шараларды жасап, апаттың алдын-алуға тырысудамыз, деді ол.
Төтенше жағдайлар министрі В.Божко өзінің есеп-сөзінде Шығыс Қазақстан облысында 9 құтқару отряды, азаматтық қорғаныстың екі полкы, авиация тобы, сонымен бірге облыстық төтенше жағдайлар департаментінің жеке құрамы қалпына келтіру жұмыстарына тартылғанын жеткізді. Негізгі ағыс әлі басталмағандықтан, яғни қауіптің зоры әлі алда екенін ескеріп, біз ТЖМ топтарын тағы да 544 адамға ұлғайттық. Президенттің тапсырмасы бойынша 360 млн. теңгенің тамақ өнімдері мен басқа да қажетті дүниелер әкелінді, деді ол.
Бас прокурор Қ.Мәми барлық жасанды су қоймаларын пайдаланудың заңға сәйкес бекітілген ережелер мен тәртіптерге сәйкестігін тексеру барысы туралы баяндады. Егер олардың талаптары бұзылған болса, лауазымды адамдар жауапқа тартылатын болады, деді ол.
Сонымен бірге кеңесте Ауыл шаруашылығы министрі А.Күрішбаев сөйлеп, көктемгі дала жұмыстарына дайындық жөнінде баяндады.
Кеңесті қорытындылай келе Президент халыққа бірінші кезектегі көмектердің уақытында берілуі қажеттігін тағы да айрықша атап өтті. Сәуірдің 15-іне дейінгі мезгілде барлық зардап шеккендердің тізімі анықталсын, оларға қаржылық көмек көрсетілсін, қалпына келтіру жұмыстары осы күннен басталып, жаздың аяғына дейін аяқталатын болсын, деді ол. Соның ішінде гидротехникалық құрылыстарды жөндеу, көпірлер мен автожолдарды қайта қалпына келтіру міндеттері алға қойылды. Қалпына келтіру жұмыстарына елдің барлық аймақтары, ұлттық компаниялар мен холдингтер тартылуы тиіс. Эпидемиологиялық жағдай бақылаудан шықпасын, малдың жаппай қырылуы қауіпті инфекциялардың таралуына айналып кетпесін. Жапа шеккен тұрғындардың қажетті мөлшердегі мал алуы үшін жеңілдетілген несие беру қарастырылсын, деді Елбасы.
Сонымен бірге Президент барлық аймақтардың әкімдері, су басу мәселелерімен айналысатын мемлекеттік органдар барлық су қоймаларын, бөгеттер, дамбалар және басқа да гидроқұрылыстардың жағдайын қатаң тексеруден өткізсін, деп ескертті. Оларда тәулік бойғы күзеттер ұйымдастырылып, барлық мәселелер бақылауға алынсын. Осы жұмыстарды бақылау ісі Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Ө.Шөкеевке жүктеледі деді. Біздің бәріміз де болған оқиғадан сабақ алуымыз керек. Осындай жағдайға әрқашанда дайын болып, қажетті көлемдегі материалдық резервтерді құруымыз қажет. Сонымен бірге техногендік жағдайға байланысты қауіпті аумақтарға тексеріс жүргізуді бастаймыз. Біз халқымыздың тыныштығы үшін әрқашан қырағы болуға міндеттіміз, деп атап көрсетті Елбасы.